\_sh v3.0 400 Text \id Texto 04 \nt Nanoide kɨrɨgaɨ \nt Quebrada Aguasal, Abril 10 de 1996 (01:46:23) \ref S04.0001 \ELANBegin 0.180 \ELANEnd 0.660 \ELANParticipant OR \tx jaae \mb jaae \ge antes \ps adv \ft Hace tiempo \ref S04.0002 \ELANBegin 1.120 \ELANEnd 2.300 \ELANParticipant OR \tx mooma \mb moo -ma \ge padre -MASC \ps n -gen \ft el Padre \ref S04.0003 \ELANBegin 3.180 \ELANEnd 5.340 \ELANParticipant OR \tx buinaima mameka \mb buinai -ma mame -ga \ge ser.acuático -MASC nombrar -PAS \ps n -gen v -voz \ft Creador pensó \ref S04.0004 \ELANBegin 6.680 \ELANEnd 8.080 \ELANParticipant OR \tx iidɨ \mb iidɨ \ge ese \ps pron \ft ese \ref S04.0005 \ELANBegin 8.880 \ELANEnd 10.420 \ELANParticipant OR \tx kɨrɨgaɨ \mb kɨrɨgaɨ \ge canasto \ps n \ft canasto \ref S04.0006 \ELANBegin 10.760 \ELANEnd 12.300 \ELANParticipant OR \tx moyoɨgaɨ \mb moyoɨ -gaɨ \ge tipo.de.canasto -CANASTO \ps n -cln \ft moyoɨgaɨ. \ref S04.0007 \ELANBegin 12.880 \ELANEnd 16.080 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima fɨnoriya \mb jaae moo -ma buinai -ma fɨnori -a \ge antes padre -MASC ser.acuático -MASC entrenarse -NF \ps adv n -gen n -gen v -voz \ft Antes el Padre Creador se preparó \ref S04.0008 \ELANBegin 17.280 \ELANEnd 19.840 \ELANParticipant OR \tx rakɨno manue \mb rakɨno manue \ge historia remedio \ps n n \ft en la ciencia de la Palabra; \ref S04.0009 \ELANBegin 20.480 \ELANEnd 24.300 \ELANParticipant OR \tx iidɨ manue fɨbiñena \mb iidɨ manue fɨbi -ñe -a \ge ese remedio acostumbrarse -NEG -NF \ps pron n v -sv -voz \ft pero no fue práctico en esa ciencia, \ref S04.0010 \ELANBegin 24.300 \ELANEnd 26.601 \ELANParticipant OR \tx baitañena iyuinina \mb bai -ta -ñe -a iyui -ni -a \ge encontrar.ver -CAUS -NEG -NF arisco -NPOS -NF \ps v -sv -sv -voz r.adj -sv -voz \ft no fue experto ni ágil, \ref S04.0011 \ELANBegin 27.480 \ELANEnd 29.420 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨ \mb ie -gaɨ kɨrɨgaɨ \ge ANAF -CANASTO canasto \ps pron -cln n \ft porque su canasto \ref S04.0012 \ELANBegin 29.440 \ELANEnd 30.940 \ELANParticipant OR \tx jebogaɨza \mb jebogaɨ -za \ge canasto.de.ojo.grande -ARGUM \ps n -postp \ft tenía ojo ancho \ref S04.0013 \ELANBegin 31.280 \ELANEnd 34.440 \ELANParticipant OR \nt -jinofe: parte de afuera; -kongo: por los huecos del canasto \tx jinofekongo tidokaide \mb jino -fe -kongo tiido -kai -dɨ -e \ge fuera -CINTA -FRAG pasar.al.otro.lado -EVOL -ASERT -3S \ps adv -cln -cln v -sv -mod -pers \ft y todo se le salió del canasto. \ref S04.0014 \ELANBegin 34.920 \ELANEnd 36.960 \ELANParticipant OR \tx rafue baɨide \mb rafue baɨi -dɨ -e \ge Palabra caer -ASERT -3S \ps n v -mod -pers \ft La Palabra se cayó, \ref S04.0015 \ELANBegin 37.080 \ELANEnd 39.200 \ELANParticipant OR \tx rafue onoñega \mb rafue ono -ñe -ga \ge Palabra conocer -NEG -PAS \ps n v -sv -voz \ft la Palabra no se conoció, \ref S04.0016 \ELANBegin 39.960 \ELANEnd 42.080 \ELANParticipant OR \tx rafue fɨbiñede \mb rafue fɨbi -ñe -dɨ -e \ge Palabra acostumbrarse -NEG -ASERT -3S \ps n v -sv -mod -pers \ft la Palabra no funcionó. \ref S04.0017 \ELANBegin 42.100 \ELANEnd 43.800 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \mb moo -ma buinai -ma \ge padre -MASC ser.acuático -MASC \ps n -gen n -gen \ft El Padre Creador \ref S04.0018 \ELANBegin 43.920 \ELANEnd 46.640 \ELANParticipant OR \nt Fuera del gran canasto. \tx jinofenemo batɨ \mb jino -fe -ne -mo batɨ \ge fuera -CINTA -en.dirección -LOC más.allá \ps adv -cln -adv -caso pron \ft allá en el otro lado [quedó como] \ref S04.0019 \ELANBegin 47.520 \ELANEnd 48.880 \ELANParticipant OR \tx kɨnaidote \mb kɨnaidote \ge Animales.antiguos \ps n \ft los animales kɨnáidote, \ref S04.0020 \ELANBegin 48.920 \ELANEnd 50.480 \ELANParticipant OR \tx buinaikɨnaido \mb buinaikɨnaido \ge Animales.antiguos \ps n \ft buináikɨnaido, \ref S04.0021 \ELANBegin 50.640 \ELANEnd 52.580 \ELANParticipant OR \tx buinaijairi \ge Animales.antiguos(ballena) \ps n \mb buinaijairi \ft buinaijairi, \nt animales antiguos (será ballena, pulpo) \ref S04.0022 \ELANBegin 55.000 \ELANEnd 56.440 \ELANParticipant OR \nt Nombres de “monstruos” acuáticos que no se quedaron dentro del gran canasto. \tx buinaizekaɨ \mb buinaizekaɨ \ge Caimán.antiguo \ps n \ft buináizekaɨ [caimán]. \ref S04.0023 \ELANBegin 56.480 \ELANEnd 60.540 \ELANParticipant OR \tx buinaikomunimona bene jaa mei kaɨ kɨodɨkaɨ \mb buinaikomuni -mona bene jaa mei kaɨ \ge Pescados(nombre.científico) -PROC para.acá ya entonces 1Pl \ps n -caso adv adv conj pron \mb kɨo -dɨ -kaɨ \ge ver.mirar -ASERT -1Pl \ps v -mod -pers \ft Desde los peces hacia acá ya nosotros los vemos. \ref S04.0024 \ELANBegin 60.580 \ELANEnd 64.900 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae jinofenemo baɨide \mb akɨ jaae jino -fe -ne -mo baɨi -dɨ -e \ge escuchado antes fuera -CINTA -inverso -LOC caer -ASERT -3S \ps pron adv adv -cln -nom -caso v -mod -pers \ft Esto es lo que se cayó al otro lado, \ref S04.0025 \ELANBegin 64.920 \ELANEnd 66.860 \ELANParticipant OR \tx jaae yetara uai \mb jaae yetara uai \ge antes consejo palabra \ps adv n n \ft y eso quedó como palabra de consejo. \ref S04.0026 \ELANBegin 66.920 \ELANEnd 69.720 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe jirari jaaedɨ jitokome \mb nɨɨe jira -ri jaae -dɨ jitokome \ge ése.mismo por.eso -CIRC antes -??? muchacho \ps pron postp -caso adv -postp n \ft Por esa razón desde antes un joven \ref S04.0027 \ELANBegin 69.780 \ELANEnd 70.960 \ELANParticipant OR \tx naberui \mb naberui \ge de.una.vez \ps adv \ft de una vez \ref S04.0028 \ELANBegin 72.320 \ELANEnd 75.580 \ELANParticipant OR \tx rafuena fɨdɨñede \mb rafue -na fɨdɨ -ñe -dɨ -e \ge Palabra -ANC percibir -NEG -ASERT -3S \ps n -caso v -sv -mod -pers \ft no se entera de la Palabra. \ref S04.0029 \ELANBegin 75.820 \ELANEnd 79.440 \ELANParticipant OR \tx zefuirena jinomo ñefina jinomo \mb zefui -re -a jino -mo ñefi -a jino -mo \ge sufrir -POS -NF fuera -LOC sufrir -NF fuera -LOC \ps v -sv -voz adv -caso v -voz adv -caso \ft Al cabo del cansancio, al cabo de los sufrimientos, \ref S04.0030 \ELANBegin 79.520 \ELANEnd 82.820 \ELANParticipant OR \tx rafuena kakade rafuena fɨdɨde \mb rafue -na kaka -dɨ -e rafue -na fɨdɨ -dɨ \ge Palabra -ANC escuchar -ASERT -3S Palabra -ANC percibir -ASERT \ps n -caso v -mod -pers n -caso v -mod \mb -e \ge -3S \ps -pers \ft él entiende la Palabra y se entera de la Palabra. \ref S04.0031 \ELANBegin 83.640 \ELANEnd 86.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade fakariya \mb akɨ daɨi -ta -dɨ -e faka \ge escuchado de.esta.manera -CAUS -ASERT -3S ensayar.pesar.pensar \ps pron adv -sv -mod -pers v \mb -ri -a \ge -REPET -NF \ps -sv -voz \ft Así es cuando se practica; \ref S04.0032 \ELANBegin 86.460 \ELANEnd 89.520 \ELANParticipant OR \tx fia uai ite fia uieko ite \mb fia uai i -dɨ -e fia uieko i -dɨ \ge solamente palabra existir -ASERT -3S solamente rostro dar -ASERT \ps adv n v -mod -pers adv n v -mod \mb -e \ge -3S \ps -pers \ft el resto es pura palabra, puro rostro [belleza], \ref S04.0033 \ELANBegin 89.560 \ELANEnd 92.200 \ELANParticipant OR \nt Habla por hablar \tx fia fɨbiyano fia ononano \ft pura destreza, puro conocimiento. \ref S04.0034 \ELANBegin 92.580 \ELANEnd 96.820 \ELANParticipant OR \tx ie mei akɨ fɨbiyano jiefue kɨoide \mb ie mei akɨ fɨbi -ano jie -fue \ge ANAF pero escuchado acostumbrarse -CONCL laborioso -DISCURSO \ps pron postp pron v -asp r.adj -cln \mb kɨoi -dɨ -e \ge mirar -ASERT -3S \ps v -mod -pers \ft Pues lo que es destreza se ve como trabajo; \ref S04.0035 \ELANBegin 96.840 \ELANEnd 97.580 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨza \mb jɨaɨ -za \ge otro -HUM \ps adj -pron \ft a otro niño \ref S04.0036 \ELANBegin 98.020 \ELANEnd 100.240 \ELANParticipant OR \tx ua meita yofuega \mb ua meita yofue -ga \ge en.verdad entonces.pero enseñar -PAS \ps adv conj v -voz \ft de verdad se le enseña. \ref S04.0037 \ELANBegin 100.260 \ELANEnd 101.960 \ELANParticipant OR \tx ua meita rafue \mb ua meita rafue \ge en.verdad entonces.pero Palabra \ps adv conj n \ft Si es propia \ref S04.0038 \ELANBegin 102.120 \ELANEnd 103.780 \ELANParticipant OR \tx daɨna mei be \mb daɨ -a mei be \ge decir -NF entonces éste.es \ps v -voz conj pron \ft la Palabra, entonces se dice: “Vea, \ref S04.0039 \ELANBegin 104.100 \ELANEnd 105.660 \ELANParticipant OR \tx iidɨ taɨjɨe \mb iidɨ taɨjɨe \ge ese trabajo \ps pron n \ft en este trabajo, \ref S04.0040 \ELANBegin 105.680 \ELANEnd 109.120 \ELANParticipant OR \tx kɨrɨtikoɨ jooide naana reɨrungo jooide \mb kɨrɨtikoɨ jooi -dɨ -e naana reɨ \ge canasto.pequeño recostarse_se.amontona -ASERT -3S todos leña \ps n v -mod -pers pron n \mb -rungo jooi -dɨ -e \ge -SEMILLITA recostarse_se.amontona -ASERT -3S \ps -cln v -mod -pers \ft hay canasticos, hay leña amontonada.” \ref S04.0041 \ELANBegin 109.160 \ELANEnd 110.700 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fueiñede \mb nɨɨ fue -i -ñe -dɨ -e \ge el.mismo boca -??? -NEG -ASERT -3S \ps pron n -sv -sv -mod -pers \ft Este es el origen \ref S04.0042 \ELANBegin 111.200 \ELANEnd 112.680 \ELANParticipant OR \tx jitokome \mb jitokome \ge muchacho \ps n \ft de la primera \ref S04.0043 \ELANBegin 112.720 \ELANEnd 115.100 \ELANParticipant OR \tx jɨruitaiya rakɨno jiyakɨ \mb jɨrui -ta -i -a rakɨno jiyakɨ \ge lujuria -CAUS -??? -NF historia raíz.principio \ps n -sv -sv -voz n n \ft coquetería de un joven. \ref S04.0044 \ELANBegin 115.120 \ELANEnd 117.140 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \mb jaae moo -ma buinai -ma \ge antes padre -MASC ser.acuático -MASC \ps adv n -gen n -gen \ft Antes, el Padre Creador \ref S04.0045 \ELANBegin 117.240 \ELANEnd 119.020 \ELANParticipant OR \tx jaa mei joonega \mb jaa mei joone -ga \ge ya entonces guardar -PAS \ps adv conj v -voz \ft ya colocó \ref S04.0046 \ELANBegin 119.200 \ELANEnd 120.480 \ELANParticipant OR \tx iidɨ \mb iidɨ \ge ese \ps pron \ft ese, \ref S04.0047 \ELANBegin 120.560 \ELANEnd 121.680 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ maɨrie \mb nɨɨ maɨrie \ge el.mismo fuerza \ps pron n \ft verdadero valor \ref S04.0048 \ELANBegin 121.700 \ELANEnd 122.540 \ELANParticipant OR \tx iidɨ \mb iidɨ \ge ese \ps pron \ft esa \ref S04.0049 \ELANBegin 122.660 \ELANEnd 124.700 \ELANParticipant OR \st Canasto de coqueteo - Primer amor \tx rɨngoza uaidɨno \mb rɨngoza uai -dɨno \ge mujer.joven palabra -lugar \ps n n -pron \ft verdadera palabra de mujer. \ref S04.0050 \ELANBegin 124.980 \ELANEnd 128.280 \ELANParticipant OR \tx akɨ rɨngoza akɨ jɨruigaɨ \mb akɨ rɨngoza akɨ jɨrui -gaɨ \ge escuchado mujer.joven escuchado lujuria -CANASTO \ps pron n pron n -cln \ft Este punto es mujer, canasto de coqueteo. \ref S04.0051 \ELANBegin 128.360 \ELANEnd 130.180 \ELANParticipant OR \tx iidɨ kɨrɨgaɨ \mb iidɨ kɨrɨgaɨ \ge ese canasto \ps pron n \ft A ese canasto, \ref S04.0052 \ELANBegin 130.820 \ELANEnd 134.060 \ELANParticipant OR \tx igaɨ jaa buu oni jɨiñena \mb ie -gaɨ jaa buu oni jɨi -ñe -a \ge ANAF -CANASTO ya ¿quién? aparte voltearse -NEG -NF \ps pron -cln adv pron adv v -sv -voz \ft ¿quién le puede voltear la cara? \ref S04.0053 \ELANBegin 134.080 \ELANEnd 137.720 \ELANParticipant OR \nt ¿Quién es el creido (el que dice "yo"). No hay quién sea tan creido. \tx buuka kue daɨdɨ kue daɨdɨzana iñede \mb buu -ka kue daɨ -dɨ kue daɨ -dɨ -za -na \ge ¿quién? -FOCAL 1S decir -ASERT 1S decir -ASERT -HUM -ANC \ps pron -caso pron v -mod pron v -mod -nom -caso \mb i -ñe -dɨ -e \ge existir -NEG -ASERT -3S \ps v -sv -mod -pers \ft ¿Quién puede decir “yo”? No hay quien pueda. \ref S04.0054 \ELANBegin 137.740 \ELANEnd 139.960 \ELANParticipant OR \tx jaa igaɨkoni dɨga \mb jaa ie -gaɨ -koni dɨga \ge ya ANAF -CANASTO -ESPACIO mucho \ps adv pron -cln -caso adj \ft Ya en ese canasto, cuántos \ref S04.0055 \ELANBegin 140.500 \ELANEnd 143.560 \ELANParticipant OR \tx manotofe urukɨ komekɨ feeide \mb manotofe uru -kɨ komekɨ feei -dɨ -e \ge remedios gente -GRUPO corazón olvidar -ASERT -3S \ps n n -cln n v -mod -pers \ft de la generación antigua perdieron la razón, \ref S04.0056 \ELANBegin 143.740 \ELANEnd 145.400 \ELANParticipant OR \tx joriaɨ komekɨ feeide \mb jore -aɨ komekɨ feei -dɨ -e \ge espíritu -PL corazón olvidar -ASERT -3S \ps n -num n v -mod -pers \ft cuántos espíritus perdieron la razón. \ref S04.0057 \ELANBegin 145.420 \ELANEnd 148.320 \ELANParticipant OR \tx afenori ɨimana buudɨ komuiñede \mb afe -no -iri ɨima -na buu -dɨ komui \ge ése -MOMENT -EXORT hombre -ANC ¿quién? -??? nacer.crecer \ps pron -sv -mod n -caso pron -postp v \mb -ñe -dɨ -e \ge -NEG -ASERT -3S \ps -sv -mod -pers \ft En ese punto nadie nació de hombre, \ref S04.0058 \ELANBegin 148.580 \ELANEnd 151.020 \ELANParticipant OR \tx afenori abɨ ɨɨnoñena \mb afe -no -iri abɨ ɨɨno -ñe -a \ge ése -MOMENT -EXORT REFLEX creer.combinar -NEG -NF \ps pron -sv -mod pron v -sv -voz \ft en ese punto nadie puede creerse. \ref S04.0059 \ELANBegin 151.160 \ELANEnd 154.800 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ mooma buinaima uaiñedeita mei ñeiri \mb nɨɨ moo -ma buinai -ma uai -ñe -dɨ -e \ge el.mismo padre -MASC ser.acuático -MASC palabra -NEG -ASERT -3S \ps pron n -gen n -gen n -sv -mod -pers \mb -ita mei ñe -iri \ge -CONTFACT entonces hacer -EXORT \ps -postp conj v -mod \ft Qué podemos hacer, si es la palabra del Padre Creador. \ref S04.0060 \ELANBegin 155.300 \ELANEnd 160.040 \ELANParticipant OR \tx nɨnomo o retaɨriri nɨnomo mei o eroiriza \mb nɨno -mo o retaɨ -ri -iri nɨno -mo \ge ¿dónde? -LOC 2S esconderse -REPET -EXORT ¿dónde? -LOC \ps pron -caso pron v -sv -mod pron -caso \mb mei o eroi -ri -za \ge entonces 2S parecerse -REPET -ARGUM \ps conj pron v -sv -postp \ft ¿Dónde se va a esconder, a dónde va a mirar? \ref S04.0061 \ELANBegin 160.220 \ELANEnd 162.900 \ELANParticipant OR \tx jaaiyɨno iñede jɨaɨfo \mb jaai -yɨ -no i -ñe -dɨ -e jɨaɨ -fo \ge ir -PASF -ese.lugar existir -NEG -ASERT -3S otro -CASA \ps v -voz -nom v -sv -mod -pers adj -cln \ft No hay más a donde ir, \ref S04.0062 \ELANBegin 163.500 \ELANEnd 166.200 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨfo eɨfokɨ iñede \mb jɨaɨ -fo eɨfokɨ i -ñe -dɨ -e \ge otro -CASA huella existir -NEG -ASERT -3S \ps adj -cln n v -sv -mod -pers \ft no hay otra huella que seguir, \ref S04.0063 \ELANBegin 166.220 \ELANEnd 169.540 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨe iogobe iñede \mb jɨaɨ -e iogobe i -ñe -dɨ -e \ge otro -GEN camino existir -NEG -ASERT -3S \ps adj -cln n v -sv -mod -pers \ft no hay otro camino. \ref S04.0064 \ELANBegin 169.660 \ELANEnd 172.240 \ELANParticipant OR \tx daade kaɨ maka iogobe \mb daa -dɨ -e kaɨ maka iogobe \ge uno -ASERT -3S 1Pl caminar camino \ps adv -mod -pers adj v n \ft Es uno solo el camino por donde andamos. \ref S04.0065 \ELANBegin 173.040 \ELANEnd 175.560 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ kaɨ komuiya iogobe \mb jaae nɨɨ kaɨ komui -a iogobe \ge antes el.mismo 1Pl nacer.crecer -NF camino \ps adv pron adj v -voz n \ft Es el camino por donde antes nacimos, \ref S04.0066 \ELANBegin 175.580 \ELANEnd 178.380 \ELANParticipant OR \tx jaae arɨ kaɨ biya iogobe \mb jaae arɨ kaɨ bi -a iogobe \ge antes arriba 1Pl venir -NF camino \ps adv adv adj v -voz n \ft es el camino por donde surgimos. \ref S04.0067 \ELANBegin 180.000 \ELANEnd 183.000 \ELANParticipant OR \tx ite iñedeita ñeiriza \mb i -dɨ -e i -ñe -dɨ -e -ita ñe \ge existir -ASERT -3S existir -NEG -ASERT -3S -CONTFACT hacer \ps v -mod -pers v -sv -mod -pers -postp v \mb -iri -za \ge -EXORT -ARGUM \ps -mod -postp \ft Existe, ¿o es que acaso no existe? \ref S04.0068 \ELANBegin 183.040 \ELANEnd 186.960 \ELANParticipant OR \tx dɨnomo ebire rafue kɨoide ebire \mb dɨno -mo ebi -re rafue kɨoi -dɨ -e ebi -re \ge ahí -LOC bonito -POS Palabra mirar -ASERT -3S bonito -POS \ps pron -caso r.adj -sv n v -mod -pers r.adj -sv \ft Allí, la Palabra se ve bonita; pero, \ref S04.0069 \ELANBegin 187.480 \ELANEnd 189.240 \ELANParticipant OR \tx ite iiadɨ \mb i -dɨ -e iiadɨ \ge existir -ASERT -3S aunque.si \ps v -mod -pers conj \ft aunque es bonita, \ref S04.0070 \ELANBegin 189.360 \ELANEnd 191.460 \ELANParticipant OR \tx mei jierenamo duuide \mb mei jie -re -a -mo duui -dɨ -e \ge entonces laborioso -POS -NF -LOC se.completa -ASERT -3S \ps conj r.adj -sv -voz -caso v -mod -pers \ft se necesita ser laborioso. \ref S04.0071 \ELANBegin 191.500 \ELANEnd 194.240 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade nɨɨ ua \mb akɨ daɨi -ta -dɨ -e nɨɨ ua \ge escuchado de.esta.manera -CAUS -ASERT -3S el.mismo en.verdad \ps pron adv -sv -mod -pers pron adv \ft Se dice que así es \ref S04.0072 \ELANBegin 194.480 \ELANEnd 198.200 \ELANParticipant OR \tx rafue jiyakɨ daɨna \mb rafue jiyakɨ daɨ -a \ge Palabra raíz.principio decir -NF \ps n n v -voz \ft el principio de la Palabra, \ref S04.0073 \ELANBegin 198.280 \ELANEnd 201.300 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima joonega \mb jaae moo -ma buinai -ma joone -ga \ge antes padre -MASC ser.acuático -MASC guardar -PAS \ps adv n -gen n -gen v -voz \ft y así lo colocó el Padre Creador. \ref S04.0074 \ELANBegin 202.500 \ELANEnd 203.840 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kaɨ \mb nɨɨ kaɨ \ge el.mismo 1Pl \ps pron pron \ft El para nosotros \ref S04.0075 \ELANBegin 204.620 \ELANEnd 205.840 \ELANParticipant OR \tx mamena \mb mame -a \ge nombrar -NF \ps v -voz \ft lo concibió, \ref S04.0076 \ELANBegin 205.860 \ELANEnd 206.640 \ELANParticipant OR \tx kaɨ \mb kaɨ \ge 1Pl \ps adj \ft en nuestros \ref S04.0077 \ELANBegin 207.260 \ELANEnd 209.640 \ELANParticipant OR \tx uijɨna joonenokaide \mb uijɨ -na joone -no -kai -dɨ -e \ge ojo -MAN guardar -MOMENT -EVOL -ASERT -3S \ps n -caso v -sv -sv -mod -pers \ft ojos lo colocó. \ref S04.0078 \ELANBegin 209.740 \ELANEnd 212.880 \ELANParticipant OR \tx meita fui komuite monifue urukɨ \mb meita fui komui -itɨ -e moni -fue \ge entonces.pero después nacer.crecer -FUT -3S abundar -DISCURSO \ps conj adv v -mod -pers v -cln \mb uru -kɨ \ge gente -GRUPO \ps n -cln \ft Entonces, la futura generación de vida \ref S04.0079 \ELANBegin 213.580 \ELANEnd 216.900 \ELANParticipant OR \tx benokoni jadɨ dɨno \mb beno -koni jadɨ dɨnó \ge aquí -ESPACIO ahí a.ese.punto \ps pron -caso pron pron \ft en esta tierra a lo anterior \ref S04.0080 \ELANBegin 217.000 \ELANEnd 220.500 \ELANParticipant OR \nt Yegáɨrifide: acurrucado: la posición que se adopta al comenzar a tejer un canasto \tx kakarefiri dɨnokoni yegaɨrifiri \mb kakare -fi -iri dɨnokoni yegaɨrifi -iri \ge poner.atención -REFLEX -EXORT en.ese.punto acurrucarse -EXORT \ps v -sv -mod conj v -mod \ft tendrá que escuchar, y tendrá que comenzar a trabajar. \ref S04.0081 \ELANBegin 220.720 \ELANEnd 224.180 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni kuaikaide dɨnokoni \mb dɨnokoni kuaɨkai -dɨ -e dɨnokoni \ge en.ese.punto encombarse -ASERT -3S en.ese.punto \ps conj v -mod -pers conj \ft En ese punto se encombó, en ese punto \ref S04.0082 \ELANBegin 225.100 \ELANEnd 229.460 \ELANParticipant OR \tx raniofena kuaikaide dɨnokoni kɨrɨofena \mb raniofe -na kuaɨkai -dɨ -e dɨnokoni \ge fibra.de.tejer.balay -MAN encombarse -ASERT -3S en.ese.punto \ps n -caso v -mod -pers conj \mb kɨrɨo -fe -na \ge bejuco.yaré -CINTA -MAN \ps n -cln -caso \ft se encombó como fibra de balai, como bejuco de canasto \ref S04.0083 \ELANBegin 229.480 \ELANEnd 230.600 \ELANParticipant OR \tx kuaikaide \mb kuaikai -dɨ -e \ge encombarse -ASERT -3S \ps v -mod -pers \ft se encombó. \ref S04.0084 \ELANBegin 230.640 \ELANEnd 234.260 \ELANParticipant OR \st Propio canasto \tx dɨnokoni nigaɨrite dɨnokoni taɨneriide \mb dɨnokoni nigaɨ -ri -dɨ -e dɨnokoni \ge en.ese.punto preparar.las.fibras -REPET -ASERT -3S en.ese.punto \ps conj v -sv -mod -pers conj \mb taɨne -ri -i -dɨ -e \ge comenzar -REPET -??? -ASERT -3S \ps v -sv -sv -mod -pers \ft En ese punto, prepara las fibras, en ese punto está comenzando los trabajos. \ref S04.0085 \ELANBegin 234.660 \ELANEnd 236.860 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ daɨita \mb jaae akɨ daɨi -ta \ge antes escuchado de.esta.manera -CAUS \ps adv pron adv -sv \ft De esta forma antes \ref S04.0086 \ELANBegin 236.860 \ELANEnd 239.161 \ELANParticipant OR \tx taɨnede mooma buinaima \mb taɨne -dɨ -e moo -ma buinai -ma \ge comenzar -ASERT -3S padre -MASC ser.acuático -MASC \ps v -mod -pers n -gen n -gen \ft comenzó el Padre Creador. \ref S04.0087 \ELANBegin 240.180 \ELANEnd 242.300 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni jaa nɨɨ \mb dɨnokoni jaa nɨɨ \ge en.ese.punto ya el.mismo \ps conj adv pron \ft En ese punto ya él \ref S04.0088 \ELANBegin 242.680 \ELANEnd 244.960 \ELANParticipant OR \tx zigɨitofena mameide \mb zigɨitofe -na mamei -dɨ -e \ge fontana (en la cabeza) -MAN simbolizar -ASERT -3S \ps n -caso v -mod -pers \ft se simboliza como el punto de partida, \ref S04.0089 \ELANBegin 245.820 \ELANEnd 248.820 \ELANParticipant OR \tx mameide dɨnokoni nokuemaide \mb mamei -dɨ -e dɨnokoni nokuemai -dɨ -e \ge simbolizar -ASERT -3S en.ese.punto "respira" -ASERT -3S \ps v -mod -pers conj v -mod -pers \ft se simboliza como la forma que toma el canasto. \nt nokuemaide: como un tierra vacío y sube (OR) \ref S04.0090 \ELANBegin 248.820 \ELANEnd 250.540 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni jaae \mb dɨnokoni jaae \ge en.ese.punto antes \ps conj adv \ft En ese punto, antes, \ref S04.0091 \ELANBegin 251.140 \ELANEnd 254.460 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jɨridoɨna mooma buinaima \mb nɨɨ jɨrido -ɨ -na moo -ma buinai -ma \ge el.mismo ofrecer -FOCAL -MAN padre -MASC ser.acuático -MASC \ps pron v -postp -caso n -gen n -gen \ft el Padre Creador lo brinda. \ref S04.0092 \ELANBegin 254.780 \ELANEnd 258.340 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ fɨnoriya iidɨ rakɨno \mb jaae nɨɨ fɨnori -a iidɨ rakɨno \ge antes el.mismo entrenarse -NF ese historia \ps adv pron v -voz pron n \ft La ciencia con que él se preparó \ref S04.0093 \ELANBegin 258.500 \ELANEnd 261.240 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨmo joonete \mb ie -gaɨ kɨrɨgaɨ -mo joone -dɨ -e \ge ANAF -CANASTO canasto -LOC guardar -ASERT -3S \ps pron -cln n -caso v -mod -pers \ft él la colocó en el canasto. \ref S04.0094 \ELANBegin 262.680 \ELANEnd 267.100 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ nabedɨ kɨrɨgaɨ jaaeita jebogaɨ \mb jaa aiyɨ nabedɨ kɨrɨgaɨ jaae -ita \ge ya ahora verdadero.propio canasto antes -CONTFACT \ps adv adv adj n adv -postp \mb jebogaɨ \ge canasto.de.ojo.grande \ps n \ft Ya es el propio canasto. Antes era canasto ojón, \ref S04.0095 \ELANBegin 267.720 \ELANEnd 270.100 \ELANParticipant OR \tx jaaeita ua jurede \mb jaae -ita ua ju -re -dɨ -e \ge antes -CONTFACT en.verdad desbaratar -POS -ASERT -3S \ps adv -postp adv r.adj -sv -mod -pers \ft antes se desmoronaba. \ref S04.0096 \ELANBegin 270.380 \ELANEnd 273.180 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ akɨ dɨnori ɨɨnofidɨ \mb jaa aiyɨ akɨ dɨno -ri ɨɨno -fi -dɨ \ge ya ahora escuchado ahí -CIRC creer.combinar -REFLEX -ASERT \ps adv adv pron pron -caso v -sv -mod \ft Ya entonces, enseguida, lo mezcló, \ref S04.0097 \ELANBegin 273.620 \ELANEnd 275.900 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ aiyɨ jujɨkaiñede \mb jaa nɨɨ aiyɨ jujɨkai -ñe -dɨ -e \ge ya el.mismo ahora desmoronarse -NEG -ASERT -3S \ps adv pron adv v -sv -mod -pers \ft ya entonces no se desmorona, \ref S04.0098 \ELANBegin 275.900 \ELANEnd 277.680 \ELANParticipant OR \nt Jidónɨna: arbol leche (Brossimum sp.). Según Preuss 1994: 842, jidónɨgoɨ es el “tubo de corteza del árbol jidonɨna para cernir coca.” \tx jaa nɨɨ jidonɨgano \mb jaa nɨɨ jidonɨ -ga -no \ge ya el.mismo Arbol.leche -PAS -ese.lugar \ps adv pron n -voz -nom \ft ya ahí se mezcla con Brossimum (queda compacto), \ref S04.0099 \ELANBegin 278.160 \ELANEnd 280.020 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ ikɨikano \mb jaa nɨɨ ikɨi -ga -no \ge ya el.mismo Juansoco -PAS -ese.lugar \ps adv pron n -voz -nom \ft ya ahí se mezcla con juansoco, \ref S04.0100 \ELANBegin 280.660 \ELANEnd 282.740 \ELANParticipant OR \nt Jiñona: Especie de cuya corteza se extrae ceniza para mezclar con la arcilla \tx jaa nɨɨ jiñodogano \mb jaa nɨɨ jiñodo -ga -no \ge ya el.mismo mezclar.arcilla.con.ceniza -PAS -ese.lugar \ps adv pron v -voz -nom \ft ya ahí se mezcla con Chrysobalanaceae. \ref S04.0101 \ELANBegin 283.000 \ELANEnd 285.340 \ELANParticipant OR \tx meita kaɨmare ɨɨnofide \mb meita kaɨma -re ɨɨno -fi -dɨ -e \ge entonces.pero sabroso -POS creer.combinar -REFLEX -ASERT -3S \ps conj adj -sv v -sv -mod -pers \ft Entonces la mezcla salió sabrosa, \ref S04.0102 \ELANBegin 285.700 \ELANEnd 288.120 \ELANParticipant OR \tx ɨɨnofina iidɨ uai \mb ɨɨno -fi -a iidɨ uai \ge creer.combinar -REFLEX -NF ese palabra \ps v -sv -voz pron n \ft y esa palabra así mezclada \ref S04.0103 \ELANBegin 288.660 \ELANEnd 290.260 \ELANParticipant OR \tx kaɨmo bite \mb kaɨ -mo bi -dɨ -e \ge 1Pl -LOC venir -ASERT -3S \ps pron -caso v -mod -pers \ft nos llegó a nosotros. \ref S04.0104 \ELANBegin 290.440 \ELANEnd 296.320 \ELANParticipant OR \mb kaɨ nɨɨ rɨado kaɨ nɨɨ uijɨ kaɨ nɨɨ ua \ge 1Pl el.mismo poder 1Pl el.mismo ojo 1Pl el.mismo en.verdad \ps adj pron n adj pron n adj pron adv \tx kaɨ nɨɨ rɨado kaɨ nɨɨ uijɨ kaɨ nɨɨ ua jefo \mb jefo \ge oreja \ps n \ft Ese es nuestro poder, es nuestro ojo, es nuestro oído. \ref S04.0105 \ELANBegin 297.660 \ELANEnd 299.120 \ELANParticipant OR \tx fia ua \mb fia ua \ge solamente en.verdad \ps adv adv \ft En vano \ref S04.0106 \ELANBegin 299.780 \ELANEnd 301.760 \ELANParticipant OR \tx taaɨnona jeforedɨkaɨ daɨna \mb taaɨno -na jefo -re -dɨ -kaɨ daɨ -a \ge mentira -MAN oreja -POS -ASERT -1Pl decir -NF \ps n -caso n -sv -mod -pers v -voz \ft decimos que tenemos oídos, \ref S04.0107 \ELANBegin 301.780 \ELANEnd 305.320 \ELANParticipant OR \tx akɨ nabedɨ jefo akɨ nabedɨ uai \mb akɨ nabedɨ jefo akɨ nabedɨ \ge escuchado verdadero.propio oreja escuchado verdadero.propio \ps pron adj n pron adj \mb uai \ge palabra \ps n \ft éste es nuestro verdadero oído, nuestra verdadera palabra. \ref S04.0108 \ELANBegin 306.740 \ELANEnd 310.320 \ELANParticipant OR \tx ie mei baie manotofe uaidɨno \mb ie mei baie manotofe uai -dɨno \ge ANAF pero aquello remedios palabra -lugar \ps pron postp pron n n -pron \ft En cambio aquello es la palabra de manótofe [falsa, de engaño] \ref S04.0109 \ELANBegin 310.380 \ELANEnd 312.280 \ELANParticipant OR \tx baie mei iyuininano \mb baie mei iyui -ni -ano \ge aquello pero arisco -NPOS -CONCL \ps pron postp r.adj -sv -asp \ft aquello no es agilidad (no es conocimiento), \ref S04.0110 \ELANBegin 312.480 \ELANEnd 314.520 \ELANParticipant OR \tx baie mei zairiñenano \mb baie mei zairi -ñe -ano \ge aquello pero crecer -NEG -CONCL \ps pron postp v -sv -asp \ft aquello no es crecimiento \ref S04.0111 \ELANBegin 314.700 \ELANEnd 316.080 \ELANParticipant OR \tx baie mei komuiñenano \mb baie mei komui -ñe -ano \ge aquello pero nacer.crecer -NEG -CONCL \ps pron postp v -sv -asp \ft aquello no es vida, \ref S04.0112 \ELANBegin 316.100 \ELANEnd 317.060 \ELANParticipant OR \tx jeeɨninano \mb jeeɨ -ni -ano \ge estar.pleno -NPOS -CONCL \ps r.adj -sv -asp \ft aquello no satisface; \ref S04.0113 \ELANBegin 317.180 \ELANEnd 319.920 \ELANParticipant OR \tx afeno o oñega \mb afe -no o o -ñe -ga \ge ese -ese.lugar 2S sacar -NEG -PAS \ps adj -nom pron v -sv -voz \ft esas cosas usted no las saca. \ref S04.0114 \ELANBegin 320.020 \ELANEnd 322.940 \ELANParticipant OR \tx akɨ ogano akɨ dɨno \mb akɨ o -ga -no akɨ dɨno \ge escuchado sacar -PAS -ese.lugar escuchado ahí \ps pron v -voz -nom pron pron \ft En cambio esto es lo que se saca, \ref S04.0115 \ELANBegin 322.980 \ELANEnd 324.840 \ELANParticipant OR \tx urue mei guite \mb urue mei gui -dɨ -e \ge niño entonces comer -ASERT -3S \ps n conj v -mod -pers \ft lo que el niño come. \ref S04.0116 \ELANBegin 325.220 \ELANEnd 328.700 \ELANParticipant OR \tx dɨnori eirɨngo eikome \mb dɨno -ri eirɨngo eikome \ge ahí -CIRC anciana anciano \ps pron -caso n n \ft En ese punto el anciano, la anciana, \ref S04.0117 \ELANBegin 328.880 \ELANEnd 330.820 \ELANParticipant OR \tx naana mei fɨdɨde \mb naana mei fɨdɨ -dɨ -e \ge todos pero percibir -ASERT -3S \ps pron postp v -mod -pers \ft de todo se enteran [prueban]. \ref S04.0118 \ELANBegin 331.020 \ELANEnd 333.540 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jaae ua jiyonano \mb nɨɨ jaae ua jiyo -ano \ge el.mismo antes en.verdad curarse -CONCL \ps pron adv adv v -asp \ft Antes, esto era la verdadera salud, \ref S04.0119 \ELANBegin 334.200 \ELANEnd 336.520 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ zegorikaiyano \mb jaae nɨɨ zegori -kai -ano \ge antes el.mismo aliviarse -EVOL -CONCL \ps adv pron v -sv -asp \ft el verdadero alivio, \ref S04.0120 \ELANBegin 336.540 \ELANEnd 339.560 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ ua erorifinano \mb jaae nɨɨ ua ero -ri -fi -ano \ge antes el.mismo en.verdad mirar -REPET -REFLEX -CONCL \ps adv pron adv v -sv -sv -asp \ft esto era en verdad mirar para todos lados. \ref S04.0121 \ELANBegin 339.600 \ELANEnd 341.460 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni jɨɨrana \mb dɨnokoni jɨɨra -na \ge en.ese.punto oración -MAN \ps conj n -caso \ft De ahí ya se significa \ref S04.0122 \ELANBegin 341.840 \ELANEnd 343.500 \ELANParticipant OR \tx mameibikaide \mb mamei -bi -kai -dɨ -e \ge simbolizar -REFLEX -EVOL -ASERT -3S \ps v -sv -sv -mod -pers \ft como conjuración. \ref S04.0123 \ELANBegin 344.400 \ELANEnd 347.040 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \mb jaae moo -ma buinai -ma \ge antes padre -MASC ser.acuático -MASC \ps adv n -gen n -gen \ft Antes el Padre Creador \ref S04.0124 \ELANBegin 347.220 \ELANEnd 351.440 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ joonega iidɨ iɨfe \mb nɨɨ joone -ga iidɨ iɨfe \ge el.mismo guardar -PAS ese lengua \ps pron v -voz pron n \ft fue el que colocó esa verdadera lengua, \ref S04.0125 \ELANBegin 351.560 \ELANEnd 355.780 \ELANParticipant OR \tx iidɨ nɨɨ nigaɨride \ft está empezando a tejer (moviendo su cuerpo). \nt No sabe tejer todavía; quiere y no puede. Nigaɨride: movimiento del cuerpo. \ref S04.0126 \ELANBegin 356.100 \ELANEnd 361.340 \ELANParticipant OR \tx jaaeita nigaɨride aiyɨ nɨɨ nabefuena nigaɨridɨ uai \ft Antes estaba ensayando, ya ahora es propio tejido. \nt Ya es palabra de verdadera constancia. \ref S04.0127 \ELANBegin 361.900 \ELANEnd 363.940 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ janaɨñede \ft ya no es confuso; \ref S04.0128 \ELANBegin 363.940 \ELANEnd 366.241 \ELANParticipant OR \tx jaa dɨnori rafue taɨnede \ft ya de ahí comenzó la Palabra. \ref S04.0129 \ELANBegin 367.300 \ELANEnd 369.400 \ELANParticipant OR \tx taɨnede nɨnokoni \ft ¡De qué manera comenzó! \ref S04.0130 \ELANBegin 369.400 \ELANEnd 371.701 \ELANParticipant OR \tx dɨnori jaa fueñeidɨ \ft Ya de ahí, el primer \ref S04.0131 \ELANBegin 372.500 \ELANEnd 374.160 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨ \ft canasto \ref S04.0132 \ELANBegin 375.300 \ELANEnd 377.000 \ELANParticipant OR \tx taɨnede dɨnori \ft nació. \ref S04.0133 \ELANBegin 377.640 \ELANEnd 379.300 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft El Padre Creador, \ref S04.0134 \ELANBegin 381.020 \ELANEnd 383.500 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨ jiyakɨri \ft en el fondo de ese canasto, \ref S04.0135 \ELANBegin 384.700 \ELANEnd 386.720 \ELANParticipant OR \tx fia ua muuzinaide \ft no se llenaba; \nt muuzinaide: uno come pero no se llena. \ref S04.0136 \ELANBegin 387.080 \ELANEnd 389.660 \ELANParticipant OR \tx nɨno muuzinaiya daɨna \ft quedaba vacío. \ref S04.0137 \ELANBegin 390.420 \ELANEnd 392.980 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ muugaɨ komuiya jiyakɨ \ft Este es el nacimiento del canasto muugaɨ; \ref S04.0138 \ELANBegin 392.980 \ELANEnd 394.820 \ELANParticipant OR \tx muugaɨmo faɨno-faɨnoga \ft en este canasto todo se echa, \ref S04.0139 \ELANBegin 394.820 \ELANEnd 396.940 \ELANParticipant OR \tx igaɨmo faɨga raadɨ \ft pero las cosas que allí se echan \ref S04.0140 \ELANBegin 398.180 \ELANEnd 399.400 \ELANParticipant OR \st Canasto muugaɨ \tx oruiñede \ft nunca lo llenan. \ref S04.0141 \ELANBegin 401.960 \ELANEnd 405.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ kɨrɨgaɨ muugaɨ \ft Este es el canasto muugaɨ; \ref S04.0142 \ELANBegin 406.500 \ELANEnd 408.460 \ELANParticipant OR \tx emodori fia \ft después de ese, los otros \ref S04.0143 \ELANBegin 410.720 \ELANEnd 412.880 \ELANParticipant OR \tx jabogaɨna mameide \ft son canastos de ojo ancho, \ref S04.0144 \ELANBegin 413.260 \ELANEnd 414.720 \ELANParticipant OR \tx fia bakɨgaɨ \ft sólo canastos de tente, \ref S04.0145 \ELANBegin 414.780 \ELANEnd 415.860 \ELANParticipant OR \tx jɨkariede \ft muy separados [en la tejida], \ref S04.0146 \ELANBegin 415.980 \ELANEnd 417.080 \ELANParticipant OR \tx fɨgo maɨriñede \ft no son resistentes. \ref S04.0147 \ELANBegin 417.100 \ELANEnd 418.300 \ELANParticipant OR \tx fɨbiñedɨkue \ft Yo no soy práctico, \ref S04.0148 \ELANBegin 418.400 \ELANEnd 419.760 \ELANParticipant OR \tx baitañedɨkue \ft yo no acierto, \ref S04.0149 \ELANBegin 420.340 \ELANEnd 423.060 \ELANParticipant OR \tx fia mamekɨ rafue fɨnodɨkue \ft sólo hablo de las cosas en teoría (estoy en la búsqueda), \ref S04.0150 \ELANBegin 423.200 \ELANEnd 424.400 \ELANParticipant OR \tx jaae mei daɨde \ft así dijo antes \ref S04.0151 \ELANBegin 424.480 \ELANEnd 425.920 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft el Padre Creador. \ref S04.0152 \ELANBegin 427.100 \ELANEnd 428.940 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uibikana atɨde \ft El lo viene pensando, \ref S04.0153 \ELANBegin 428.940 \ELANEnd 430.760 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori uibiride \ft en este punto está pensando, \ref S04.0154 \ELANBegin 430.780 \ELANEnd 432.900 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori kakarefide \ft en este punto está prestando atención. \ref S04.0155 \ELANBegin 432.920 \ELANEnd 434.320 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori mei \ft En este punto, \ref S04.0156 \ELANBegin 434.900 \ELANEnd 436.340 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft en verdad, \ref S04.0157 \ELANBegin 436.560 \ELANEnd 437.820 \ELANParticipant OR \tx yikɨride \ft él se estuvo preocupando. \ref S04.0158 \ELANBegin 437.875 \ELANEnd 439.595 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ rafuemo \ft En la verdadera Palabra, \ref S04.0159 \ELANBegin 439.776 \ELANEnd 441.656 \ELANParticipant OR \tx nɨno kue oñena \ft ¿qué fue lo que yo no saqué? \ref S04.0160 \ELANBegin 441.677 \ELANEnd 443.257 \ELANParticipant OR \tx nia kue fɨedɨkue \ft ¿qué es lo que todavía yo dejé? \ref S04.0161 \ELANBegin 443.278 \ELANEnd 445.118 \ELANParticipant OR \tx nia kue kakañedɨkue \ft ¿qué es lo que todavía no he escuchado? \ref S04.0162 \ELANBegin 445.179 \ELANEnd 446.459 \ELANParticipant OR \tx fɨbiitɨkue \ft Voy a ser un maestro. \ref S04.0163 \ELANBegin 446.980 \ELANEnd 448.820 \ELANParticipant OR \tx dɨnori jaa nɨɨ \ft Ya ahí nació \ref S04.0164 \ELANBegin 448.960 \ELANEnd 451.120 \ELANParticipant OR \tx iyuidana komuide \ft como una vara invencible. \ref S04.0165 \ELANBegin 451.260 \ELANEnd 454.340 \ELANParticipant OR \tx dɨnori jaa nɨɨ yoneñona komuide \ft Ya ahí él nació como la sabiduría. \ref S04.0166 \ELANBegin 454.480 \ELANEnd 456.740 \ELANParticipant OR \tx dɨnori fɨdɨmana komuide \ft Ya ahí nació como el que se da cuenta, \ref S04.0167 \ELANBegin 456.820 \ELANEnd 459.400 \ELANParticipant OR \st Canasto ñenɨgaɨ \tx meita mei rafuena fɨdɨriode \ft pues entonces está al tanto de la Palabra. \ref S04.0168 \ELANBegin 460.185 \ELANEnd 462.645 \ELANParticipant OR \tx jaa akɨ dɨnori nɨɨ \ft Ya aquí en este punto, \ref S04.0169 \ELANBegin 463.066 \ELANEnd 464.726 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft ya entonces, \ref S04.0170 \ELANBegin 465.747 \ELANEnd 467.427 \ELANParticipant OR \tx ñenɨnaite \ft se transformó en armadillo. \ref S04.0171 \ELANBegin 467.448 \ELANEnd 469.308 \ELANParticipant OR \tx niga kɨrɨgaɨ \ft El canasto que teje \ref S04.0172 \ELANBegin 469.509 \ELANEnd 471.389 \ELANParticipant OR \tx ñenɨgaɨdɨ kɨrɨgaɨ \ft es canasto de armadillo. \ref S04.0173 \ELANBegin 471.410 \ELANEnd 473.450 \ELANParticipant OR \tx nia fɨbiñedɨkue \ft Todavía no soy maestro, \ref S04.0174 \ELANBegin 473.620 \ELANEnd 475.360 \ELANParticipant OR \tx nia baitañedɨkue \ft todavía no acierto. \ref S04.0175 \ELANBegin 475.400 \ELANEnd 479.940 \ELANParticipant OR \tx iidɨ kɨrɨgaɨ daɨna daanori jefo virukɨaide \ft Ese canasto tiene la oreja pegada en el mismo sitio; \ref S04.0176 \ELANBegin 481.900 \ELANEnd 483.980 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yetara uaidɨno \ft ésa es palabra de consejo, \ref S04.0177 \ELANBegin 484.040 \ELANEnd 486.800 \ELANParticipant OR \nt Matrimonio \tx jaae nɨɨ kɨkuia uaidɨno \ft es la palabra con que antes se ha vomitado. \ref S04.0178 \ELANBegin 487.480 \ELANEnd 492.220 \ELANParticipant OR \tx jaa mei akɨ daɨita bite igaɨ kɨrɨgaɨ \ft De esta manera vino la palabra de ese \ref S04.0179 \ELANBegin 492.520 \ELANEnd 493.640 \ELANParticipant OR \tx uai \ft canasto; \ref S04.0180 \ELANBegin 493.780 \ELANEnd 495.020 \ELANParticipant OR \tx kaɨmarede \ft es sabrosa, \ref S04.0181 \ELANBegin 495.140 \ELANEnd 496.780 \ELANParticipant OR \tx nɨne baɨiñede \ft no se cae, \ref S04.0182 \ELANBegin 496.820 \ELANEnd 498.200 \ELANParticipant OR \tx jabɨkaiñede \ft no se rueda. \ref S04.0183 \ELANBegin 499.080 \ELANEnd 502.100 \ELANParticipant OR \tx igaɨmo naana komuidɨkaɨ \ft En ese canasto todos nacimos, \ref S04.0184 \ELANBegin 502.400 \ELANEnd 504.360 \ELANParticipant OR \st Canasto propio \tx igaɨ uai \ft es la palabra de ese canasto. \ref S04.0185 \ELANBegin 505.400 \ELANEnd 508.700 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ dɨno emodori \ft Ya enseguida \ref S04.0186 \ELANBegin 509.740 \ELANEnd 513.800 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ aiyɨ uagaɨ daɨna \ft viene el canasto que se dice propio, \ref S04.0187 \ELANBegin 513.860 \ELANEnd 515.680 \ELANParticipant OR \tx ibigaɨ daɨna \ft que se dice ibigaɨ. \ref S04.0188 \ELANBegin 516.140 \ELANEnd 518.460 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ aiyɨ joobite \ft Ya se acomoda, \ref S04.0189 \ELANBegin 518.540 \ELANEnd 521.000 \ELANParticipant OR \tx jiɨre rafue joobina \ft la Palabra se acomoda un poquito, \ref S04.0190 \ELANBegin 521.040 \ELANEnd 522.860 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ baɨiñede \ft ya no se cae. \ref S04.0191 \ELANBegin 524.620 \ELANEnd 529.340 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jaae aiyɨ rafue joobina daɨna \ft Es que se decía antes que la Palabra se acomoda, \ref S04.0192 \ELANBegin 530.600 \ELANEnd 532.620 \ELANParticipant OR \tx jaa retaka \ft ya coloca algo en el fondo. \ref S04.0193 \ELANBegin 532.700 \ELANEnd 536.440 \ELANParticipant OR \tx anafene kɨrɨgaɨ moi retari \ft Hay que acomodar el fondo del canasto, \ref S04.0194 \ELANBegin 536.620 \ELANEnd 538.740 \ELANParticipant OR \tx ebena ua-uaniza \ft cuidado con hablar locamente \ref S04.0195 \ELANBegin 539.400 \ELANEnd 541.360 \ELANParticipant OR \tx einamakɨ kɨgɨmo \ft en medio de los ancianos, \ref S04.0196 \ELANBegin 541.420 \ELANEnd 543.660 \ELANParticipant OR \tx fia daɨna uaina \ft así solamente se dijo, \ref S04.0197 \ELANBegin 543.760 \ELANEnd 545.680 \ELANParticipant OR \tx jaae fɨebikaide \ft así vino a quedar. \ref S04.0198 \ELANBegin 546.180 \ELANEnd 548.580 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft Después la nueva generación de vida \ref S04.0199 \ELANBegin 548.820 \ELANEnd 550.860 \ELANParticipant OR \tx biʼuaido fui yetaite \ft con esta palabra va a aconsejar, \ref S04.0200 \ELANBegin 551.780 \ELANEnd 554.080 \ELANParticipant OR \tx biʼuaido fui fɨbiite \ft con esta palabra va tener sabiduría. \ref S04.0201 \ELANBegin 555.280 \ELANEnd 558.140 \ELANParticipant OR \tx iidɨ uai uaitakana bitɨkaɨ \ft Esa palabra la hemos venido despreciando; \ref S04.0202 \ELANBegin 558.160 \ELANEnd 560.400 \ELANParticipant OR \tx bebemonado bimonado ero \ft en estos momentos, en este tiempo, mire, \ref S04.0203 \ELANBegin 560.680 \ELANEnd 563.400 \ELANParticipant OR \tx duere aiyɨ ero-erodɨkaɨ \ft pobremente miramos para todos lados, \ref S04.0204 \ELANBegin 563.960 \ELANEnd 567.320 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ aiyɨ jizi dagɨa izoide \ft a la manera de los micos chichicos, \nt dagɨa: amarrados. \ref S04.0205 \ELANBegin 567.400 \ELANEnd 568.940 \ELANParticipant OR \tx fia zadai-zadai \ft sólo risas. \ref S04.0206 \ELANBegin 568.960 \ELANEnd 570.920 \ELANParticipant OR \tx buuka kaɨ ikɨdɨ \ft ¿Quién nos ha regañado? \ref S04.0207 \ELANBegin 571.540 \ELANEnd 573.240 \ELANParticipant OR \tx buuka kaɨ raiñokɨa \ft ¿Quién nos ha reclamado? \ref S04.0208 \ELANBegin 573.300 \ELANEnd 575.060 \ELANParticipant OR \tx buudɨ kaɨna raiñokɨñe \ft Nadie nos ha reclamado. \ref S04.0209 \ELANBegin 575.100 \ELANEnd 576.240 \ELANParticipant OR \tx kaɨ kakañena \ft No escuchamos, \ref S04.0210 \ELANBegin 576.560 \ELANEnd 577.840 \ELANParticipant OR \tx kaɨ fɨbiñena \ft no somos prácticos, \ref S04.0211 \ELANBegin 577.867 \ELANEnd 579.287 \ELANParticipant OR \tx kaɨ onoñena \ft no sabemos. \ref S04.0212 \ELANBegin 580.460 \ELANEnd 582.620 \ELANParticipant OR \tx fɨbidɨkaɨnia onodɨkaɨnia \ft Si fuéramos prácticos, si supiéramos, \ref S04.0213 \ELANBegin 582.720 \ELANEnd 584.840 \ELANParticipant OR \tx daɨita rafue jooiñede \ft la Palabra no estaría de esta manera. \ref S04.0214 \ELANBegin 585.080 \ELANEnd 587.240 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade nɨɨ \ft Así está \ref S04.0215 \ELANBegin 587.400 \ELANEnd 589.000 \ELANParticipant OR \tx yɨɨra uai \ft la palabra de recibir [sostener]. \ref S04.0216 \ELANBegin 589.100 \ELANEnd 591.020 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade jufaɨra uai \ft Así está la palabra de agarrar. \ref S04.0217 \ELANBegin 591.020 \ELANEnd 592.360 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade \ft Así está \ref S04.0218 \ELANBegin 592.734 \ELANEnd 594.574 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jafira uai \ft la palabra de poder. \nt jafɨra: llegó aire, cómo lo va a coger. \ref S04.0219 \ELANBegin 594.900 \ELANEnd 597.260 \ELANParticipant OR \tx iidɨ uai \ft Esa propia palabra \ref S04.0220 \ELANBegin 597.676 \ELANEnd 599.756 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnoina igaɨmo \ft que se recibe en el canasto \ref S04.0221 \ELANBegin 599.900 \ELANEnd 602.000 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ ɨdaziga \ft ya es punto de partida, \ref S04.0222 \ELANBegin 602.520 \ELANEnd 604.980 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ ua mugunoga \ft ya es verdadero chupar el dedo. \nt mugunoga: si no abre, con saliva se abre. \ref S04.0223 \ELANBegin 605.020 \ELANEnd 607.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori jaa mugumaide \ft En este punto ya está chupando, \ref S04.0224 \ELANBegin 607.240 \ELANEnd 610.320 \ELANParticipant OR \st Canasto metɨgaɨ - Cuerpo humano \tx fia mei rafuemo jaaedɨ daɨiñokaide \ft solamente así se dijo en la Palabra. \ref S04.0225 \ELANBegin 610.840 \ELANEnd 614.580 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ dɨnori igaɨ kɨrɨgaɨ \ft Ya entonces en ese punto el canasto \ref S04.0226 \ELANBegin 614.960 \ELANEnd 616.360 \ELANParticipant OR \tx ero jaa \ft ya es \ref S04.0227 \ELANBegin 616.440 \ELANEnd 620.460 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ kɨrɨgaɨ jaa nɨɨ metigaɨna mameidɨno \ft el propio canasto, que se significa como canasto metigaɨ, \ref S04.0228 \ELANBegin 621.560 \ELANEnd 623.380 \ELANParticipant OR \tx naʼima igaɨ \ft el canasto genuino. \ref S04.0229 \ELANBegin 623.380 \ELANEnd 625.681 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori jaae mei fekabite \ft Desde este punto ya se repartió, \ref S04.0230 \ELANBegin 626.091 \ELANEnd 629.171 \ELANParticipant OR \tx ba muruima igaɨ muinama igaɨ \ft es canasto de los Murui, es canasto de los Muinane \ref S04.0231 \ELANBegin 629.320 \ELANEnd 633.460 \ELANParticipant OR \tx ba kaɨ muinadɨkaɨ igaɨ \ft y es canasto de nosotros los Muina, \ref S04.0232 \ELANBegin 633.520 \ELANEnd 635.060 \ELANParticipant OR \tx jaa mei daɨnano \ft pues ya así se ha dicho. \ref S04.0233 \ELANBegin 635.360 \ELANEnd 638.520 \ELANParticipant OR \tx meita akɨ igaɨ mamekɨ \ft Entonces, el nombre de ese canasto \ref S04.0234 \ELANBegin 638.780 \ELANEnd 643.100 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ tɨzigaɨna mameide nɨɨ ñekuigaɨna mameide \ft significa reumatismo, significa las venas. \ref S04.0235 \ELANBegin 643.760 \ELANEnd 647.480 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka tɨzigaɨita jaa akɨ igaɨ jaa kue abɨnoye \ft ¿Cuál canasto de reumatismo? Ya ese canasto lo voy a cargar, \ref S04.0236 \ELANBegin 647.500 \ELANEnd 651.220 \ELANParticipant OR \tx jaae meere ite jaaedɨ \ft anteriormente era pesado, \ref S04.0237 \ELANBegin 651.320 \ELANEnd 654.080 \ELANParticipant OR \tx ua emodo ikaɨ tɨjikaiakade \ft quería arrancar la columna vertebral. \ref S04.0238 \ELANBegin 654.160 \ELANEnd 656.760 \ELANParticipant OR \tx jaa kue niye jaa kue abɨnoye \ft Ya lo voy a tejer, ya lo voy a cargar \ref S04.0239 \ELANBegin 656.780 \ELANEnd 658.280 \ELANParticipant OR \tx iidɨ jɨfiaɨ \ft Esa figura \ref S04.0240 \ELANBegin 658.340 \ELANEnd 659.920 \ELANParticipant OR \tx kueri abɨide \ft que está encima de mí \ref S04.0241 \ELANBegin 660.300 \ELANEnd 661.920 \ELANParticipant OR \tx kue monaitaye \ft la haré amanecer. \ref S04.0242 \ELANBegin 662.040 \ELANEnd 663.140 \ELANParticipant OR \tx jaae mei \ft Pues antes, \ref S04.0243 \ELANBegin 664.020 \ELANEnd 664.680 \ELANParticipant OR \tx ua \ft en verdad, \ref S04.0244 \ELANBegin 665.000 \ELANEnd 666.340 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft el Padre Creador \ref S04.0245 \ELANBegin 666.880 \ELANEnd 667.960 \ELANParticipant OR \tx jaa mei daɨde \ft así dijo. \ref S04.0246 \ELANBegin 667.960 \ELANEnd 671.160 \ELANParticipant OR \tx fui monifue urukɨ bedaɨita monaitaite \ft Después la nueva generación así va a hacer amanecer, \ref S04.0247 \ELANBegin 671.400 \ELANEnd 673.740 \ELANParticipant OR \tx bedaɨita jaabe kɨoite \ft así después va a ver. \ref S04.0248 \ELANBegin 674.400 \ELANEnd 676.540 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yonera uai \ft Es palabra de sabiduría; \ref S04.0249 \ELANBegin 676.660 \ELANEnd 678.160 \ELANParticipant OR \tx nia fɨbiite \ft así será poderoso, \ref S04.0250 \ELANBegin 678.260 \ELANEnd 680.140 \ELANParticipant OR \tx nia mei fɨdɨide \ft así se dará cuenta. \ref S04.0251 \ELANBegin 680.553 \ELANEnd 684.453 \ELANParticipant OR \tx iza nɨbaɨñeye iza nɨɨ ua \ft Esa persona será invencible, esa persona \ref S04.0252 \ELANBegin 685.840 \ELANEnd 687.360 \ELANParticipant OR \tx iyuireiye \ft será arisca, \ref S04.0253 \ELANBegin 687.960 \ELANEnd 690.920 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ iza ɨnɨ-ɨnɨñeiye \ft esa persona no va a dormir. \ref S04.0254 \ELANBegin 691.060 \ELANEnd 694.380 \ELANParticipant OR \tx ɨnɨdɨza mei biidɨ rakɨno- \ft El que duerme no va a conocer \ref S04.0255 \ELANBegin 694.460 \ELANEnd 695.960 \ELANParticipant OR \tx -na onoñede \ft esta Palabra. \ref S04.0256 \ELANBegin 696.140 \ELANEnd 697.940 \ELANParticipant OR \tx akɨ fueñe \ft Este es el primer \ref S04.0257 \ELANBegin 698.340 \ELANEnd 700.260 \ELANParticipant OR \nt Yegarifide: acurrucado: la posición que se adopta al comenzar a tejer un canasto. Cuando quiere empezar por primera vez un canasto se mueve mucho, no sabe \tx yegarifinano \ft movimiento. \ref S04.0258 \ELANBegin 700.360 \ELANEnd 701.880 \ELANParticipant OR \tx akɨ fueñe \ft Esta es la primera \ref S04.0259 \ELANBegin 701.940 \ELANEnd 703.180 \ELANParticipant OR \nt Cuando usted no sabe las cosas, mira para todos lados \tx erorifinano \ft mirada. \ref S04.0260 \ELANBegin 703.280 \ELANEnd 705.400 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ fueñe \ft Esta es el primer, \ref S04.0261 \ELANBegin 706.000 \ELANEnd 706.980 \ELANParticipant OR \tx ua \ft en verdad, \ref S04.0262 \ELANBegin 707.500 \ELANEnd 709.920 \ELANParticipant OR \nt De la palabra: por primera vez quiere hablar y no puede, no sabe \tx uai nima-nimanona \ft saboreo. \ref S04.0263 \ELANBegin 710.100 \ELANEnd 713.220 \ELANParticipant OR \tx fia kome dɨnokoni ero-erode \ft En ese punto, la persona mira para todos lados, \ref S04.0264 \ELANBegin 715.380 \ELANEnd 719.320 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ daɨizainano uizɨ kɨrɨona izoide \ft se dice que tiene los ojos tapados (no tiene visión), \ref S04.0265 \ELANBegin 719.900 \ELANEnd 723.380 \ELANParticipant OR \tx fia mamekɨza fia uaidɨno \ft puro nombre, pura palabra, \ref S04.0266 \ELANBegin 724.020 \ELANEnd 725.940 \ELANParticipant OR \tx uaitagana eroide \ft parece despreciable. \ref S04.0267 \ELANBegin 726.000 \ELANEnd 730.220 \ELANParticipant OR \tx jaae dɨga manotofe urukɨ \ft Antes, cuánta gente de manótofe, \ref S04.0268 \ELANBegin 730.220 \ELANEnd 731.780 \ELANParticipant OR \nt Era Terciaria, época del Hijo \tx aiñɨko urukɨ \ft cuánta gente de aiñɨko, \ref S04.0269 \ELANBegin 732.160 \ELANEnd 735.020 \ELANParticipant OR \tx buu mamena fɨnoriya \ft ¿contra quién se prepararon? \ref S04.0270 \ELANBegin 735.280 \ELANEnd 738.400 \ELANParticipant OR \tx akɨ iʼuai mamena fɨnoriya \ft Se prepararon contra esta palabra, \ref S04.0271 \ELANBegin 738.440 \ELANEnd 739.700 \ELANParticipant OR \tx anamo \ft y debajo de eso \ref S04.0272 \ELANBegin 740.180 \ELANEnd 742.900 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima kakarefiya \ft el Padre Creador estaba poniendo cuidado. \ref S04.0273 \ELANBegin 742.980 \ELANEnd 744.360 \ELANParticipant OR \tx jeeɨninamo \ft Eso no es alimento, \ref S04.0274 \ELANBegin 744.460 \ELANEnd 745.900 \ELANParticipant OR \tx taaidɨ uai \ft es palabra falsa, \ref S04.0275 \ELANBegin 746.240 \ELANEnd 749.400 \ELANParticipant OR \tx onoñediaɨoɨ fɨbiñediaɨoɨ \ft ellos no saben, ellos no son expertos, \ref S04.0276 \ELANBegin 749.500 \ELANEnd 751.980 \ELANParticipant OR \tx ba mei ononaita ñeiriza \ft pues ¿acaso eso es saber? \ref S04.0277 \ELANBegin 752.680 \ELANEnd 755.160 \ELANParticipant OR \tx fia mooma buinaima zadaide \ft El Padre Creador sólo se puso a reír. \ref S04.0278 \ELANBegin 757.380 \ELANEnd 760.460 \ELANParticipant OR \tx fia mooma buinaima dɨnokoni \ft El Padre Creador solamente, en ese punto, \ref S04.0279 \ELANBegin 762.120 \ELANEnd 763.300 \ELANParticipant OR \tx ero-erode \ft miraba para todos lados: \ref S04.0280 \ELANBegin 763.300 \ELANEnd 766.340 \ELANParticipant OR \tx nɨɨza mei uai daɨi nɨɨza uai \ft ¿De qué persona es esa palabra? \ref S04.0281 \ELANBegin 766.640 \ELANEnd 768.620 \ELANParticipant OR \tx naamaza mei fia eroide \ft Como es dueño solamente miraba, \ref S04.0282 \ELANBegin 769.040 \ELANEnd 770.360 \ELANParticipant OR \tx fia zadaide \ft solamente reía. \ref S04.0283 \ELANBegin 770.600 \ELANEnd 772.040 \ELANParticipant OR \tx raanide daɨde \ft No tiene nada, decía, \ref S04.0284 \ELANBegin 772.304 \ELANEnd 773.584 \ELANParticipant OR \tx duerede \ft pobre, \ref S04.0285 \ELANBegin 773.620 \ELANEnd 776.220 \ELANParticipant OR \tx dueredɨza iʼuaido uurite \ft el que es pobre habla con esa palabra, \ref S04.0286 \ELANBegin 776.340 \ELANEnd 778.620 \ELANParticipant OR \tx dueredɨza faidorite \ft el que es pobre está maldiciendo, \ref S04.0287 \ELANBegin 779.360 \ELANEnd 781.820 \ELANParticipant OR \tx dueredɨza raiñokɨride \ft el que es pobre está reclamando [lo que ha dado], \ref S04.0288 \ELANBegin 782.100 \ELANEnd 783.140 \ELANParticipant OR \tx duerede \ft es un pobre, \ref S04.0289 \ELANBegin 783.160 \ELANEnd 784.520 \ELANParticipant OR \tx akɨ iyena \ft es para que le den, \ref S04.0290 \ELANBegin 784.720 \ELANEnd 786.440 \ELANParticipant OR \tx akɨ baɨ oyena \ft es para que lo saquemos al público, \ref S04.0291 \ELANBegin 786.600 \ELANEnd 788.120 \ELANParticipant OR \tx akɨ iemo jaaiyena \ft es para que vamos donde él, \ref S04.0292 \ELANBegin 788.140 \ELANEnd 789.540 \ELANParticipant OR \tx akɨ ie rɨidoyena \ft es para que lo defendamos, \ref S04.0293 \ELANBegin 789.733 \ELANEnd 791.353 \ELANParticipant OR \tx buudɨ rɨidoñe \ft nadie lo defiende. \ref S04.0294 \ELANBegin 792.340 \ELANEnd 796.660 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ daɨitade yetara uaimo mooma buinaima \ft Así en la palabra de consejo, el Padre Creador \ref S04.0295 \ELANBegin 796.700 \ELANEnd 798.420 \ELANParticipant OR \tx daɨiñokaide fia \ft solamente dijo: \ref S04.0296 \ELANBegin 798.960 \ELANEnd 800.540 \ELANParticipant OR \tx onoiri \ft hay que saber, \ref S04.0297 \ELANBegin 801.180 \ELANEnd 802.580 \ELANParticipant OR \tx kakairi \ft hay que escuchar, \ref S04.0298 \ELANBegin 803.880 \ELANEnd 806.460 \ELANParticipant OR \tx fia iidɨ rakɨnona \ft solamente la filosofía, \ref S04.0299 \ELANBegin 806.600 \ELANEnd 807.860 \ELANParticipant OR \tx rafuemo \ft solamente la Palabra, \ref S04.0300 \ELANBegin 808.020 \ELANEnd 809.240 \ELANParticipant OR \tx fia mei daɨi daide \ft solamente así dijo. \ref S04.0301 \ELANBegin 809.320 \ELANEnd 813.460 \ELANParticipant OR \tx jaabe kɨoitɨza kakaitɨza \ft Después el que va a ver, el que va a escuchar, \ref S04.0302 \ELANBegin 813.620 \ELANEnd 816.940 \ELANParticipant OR \tx nɨɨza igaɨmo jooneye \ft esa persona colocará en el canasto, \ref S04.0303 \ELANBegin 817.080 \ELANEnd 818.520 \ELANParticipant OR \tx igaɨmo fɨɨa \ft despacio, en el canasto. \ref S04.0304 \ELANBegin 819.100 \ELANEnd 821.620 \ELANParticipant OR \tx buu igaɨta jeruireite \ft ¿Acaso es canasto de alguien para mezquinarlo? \ref S04.0305 \ELANBegin 821.620 \ELANEnd 826.580 \ELANParticipant OR \tx naana kaɨ nɨɨ raa yɨɨnua igaɨ kɨrɨgaɨ \ft Es canasto donde todos recibimos las cosas [poder], \ref S04.0306 \ELANBegin 828.280 \ELANEnd 830.200 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ɨɨnogano \ft eso es aceptar, \ref S04.0307 \ELANBegin 830.300 \ELANEnd 831.860 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ eroigano \ft eso es mirar, \ref S04.0308 \ELANBegin 832.300 \ELANEnd 833.860 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ onode \ft eso es saber. \ref S04.0309 \ELANBegin 834.420 \ELANEnd 837.040 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft Antes el Padre Creador \ref S04.0310 \ELANBegin 837.560 \ELANEnd 842.280 \ELANParticipant OR \tx fɨnua manue emodo \ft hizo las yerbas y encima \ref S04.0311 \ELANBegin 843.220 \ELANEnd 844.340 \ELANParticipant OR \tx kaɨ \ft nosotros. \ref S04.0312 \ELANBegin 844.740 \ELANEnd 847.500 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft Después la nueva generación de vida \ref S04.0313 \ELANBegin 847.540 \ELANEnd 849.340 \ELANParticipant OR \tx bedaɨi fɨnoite \ft de esta manera va a hacer, \ref S04.0314 \ELANBegin 849.700 \ELANEnd 851.300 \ELANParticipant OR \tx bedaɨi jebuite \ft de esta manera va a aumentar, \ref S04.0315 \ELANBegin 851.520 \ELANEnd 857.240 \ELANParticipant OR \tx iza fui kaɨmare zɨjikaida \ft esa persona se va a acostar \ref S04.0316 \ELANBegin 857.320 \ELANEnd 858.220 \ELANParticipant OR \tx ɨnɨye \ft y va a dormir sabroso, \ref S04.0317 \ELANBegin 858.262 \ELANEnd 860.642 \ELANParticipant OR \tx iza fui kaɨmare uakaiye \ft esa persona va a hablar sabroso, \ref S04.0318 \ELANBegin 860.700 \ELANEnd 863.040 \ELANParticipant OR \tx iza fui jenoye rafue \ft esa persona va a buscar la Palabra, \ref S04.0319 \ELANBegin 863.100 \ELANEnd 865.400 \ELANParticipant OR \tx iza fui ua yɨɨnoye \ft esa persona va a recibir. \ref S04.0320 \ELANBegin 865.560 \ELANEnd 866.860 \ELANParticipant OR \tx jeruinide \ft No es mezquinado, \ref S04.0321 \ELANBegin 867.040 \ELANEnd 868.360 \ELANParticipant OR \tx ebiruitɨza \ft es para el que le gusta, \ref S04.0322 \ELANBegin 868.480 \ELANEnd 869.680 \ELANParticipant OR \tx uiredɨza \ft para el que tiene ojos, \ref S04.0323 \ELANBegin 869.820 \ELANEnd 872.240 \ELANParticipant OR \tx uinidɨza mei afe onoñega \ft el que no tiene ojos pues no sabe, \ref S04.0324 \ELANBegin 872.380 \ELANEnd 873.380 \ELANParticipant OR \tx kueiñede \ft no es culpa mía [del Creador]. \ref S04.0325 \ELANBegin 874.200 \ELANEnd 877.100 \ELANParticipant OR \tx jaae mei iidɨ uai uaitate \ft Antes los que despreciaron \ref S04.0326 \ELANBegin 877.300 \ELANEnd 878.480 \ELANParticipant OR \tx namakɨ \ft la verdadera palabra, \ref S04.0327 \ELANBegin 878.520 \ELANEnd 880.000 \ELANParticipant OR \tx biruiñodɨ \ft hoy en día \ref S04.0328 \ELANBegin 880.580 \ELANEnd 883.040 \ELANParticipant OR \tx taaɨnori o moodɨkue \ft falsamente dicen, Yo soy su padre, \ref S04.0329 \ELANBegin 883.320 \ELANEnd 884.960 \ELANParticipant OR \tx o rafuedɨkue \ft soy su Palabra, \ref S04.0330 \ELANBegin 885.320 \ELANEnd 887.960 \ELANParticipant OR \tx o ua nɨmairadɨkue \ft soy su nɨmaira \ref S04.0331 \ELANBegin 888.016 \ELANEnd 889.256 \ELANParticipant OR \tx taaɨ yote \ft Miente, \ref S04.0332 \ELANBegin 889.277 \ELANEnd 891.217 \ELANParticipant OR \tx fia kome \ft en vano abre \ref S04.0333 \ELANBegin 891.538 \ELANEnd 893.218 \ELANParticipant OR \tx uimo tuuite \ft los ojos del hombre, \ref S04.0334 \ELANBegin 893.340 \ELANEnd 895.200 \ELANParticipant OR \tx fia kome ua \ft en vano \ref S04.0335 \ELANBegin 895.280 \ELANEnd 896.700 \ELANParticipant OR \tx raitadɨno \ft engaña al hombre, \ref S04.0336 \ELANBegin 897.040 \ELANEnd 899.560 \ELANParticipant OR \nt Quiere algo a cambio de esos engaños : trampa \tx fia komeri jɨkade \ft solamente está pidiendo del hombre (sólo vive del hombre), \ref S04.0337 \ELANBegin 899.660 \ELANEnd 901.500 \ELANParticipant OR \tx uafuena eroide \ft parece verdad. \ref S04.0338 \ELANBegin 902.720 \ELANEnd 906.000 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ dɨnokoni nɨɨ moodɨkaɨ uuriya \ft En ese punto, somos los mismos padres que hablamos, \ref S04.0339 \ELANBegin 906.024 \ELANEnd 908.004 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uzumadɨkaɨ uuriya \ft somos los mismos abuelos que hablamos, \ref S04.0340 \ELANBegin 908.100 \ELANEnd 909.940 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ eeiñodɨkaɨ uuriya \ft somos las mismas madres que hablamos \ref S04.0341 \ELANBegin 909.960 \ELANEnd 910.840 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uzungodikaɨ uuriya \ft somos las mismas abuelas que hablamos. \ref S04.0342 \ELANBegin 910.860 \ELANEnd 913.300 \ELANParticipant OR \tx afe emodomo buuka uuritɨ \ft Después de eso, ¿quién va a hablar? \ref S04.0343 \ELANBegin 913.340 \ELANEnd 915.100 \ELANParticipant OR \tx buudɨ uuriñede \ft nadie habla, \ref S04.0344 \ELANBegin 915.440 \ELANEnd 917.120 \ELANParticipant OR \tx buudɨ onoñede \ft nadie sabe, \ref S04.0345 \ELANBegin 917.150 \ELANEnd 919.130 \ELANParticipant OR \tx buudɨ jɨaɨma ɨfokɨna \ft nadie conoce el pensamiento de otra persona, \ref S04.0346 \ELANBegin 919.171 \ELANEnd 922.371 \ELANParticipant OR \tx onoñede buudɨ jɨaɨma abɨna onoñede \ft nadie conoce el cuerpo de otra persona. \ref S04.0347 \ELANBegin 923.240 \ELANEnd 926.780 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ dɨnokoni jɨaɨma \ft En ese punto, nadie le corta \ref S04.0348 \ELANBegin 927.320 \ELANEnd 929.640 \ELANParticipant OR \tx abɨ buudɨ ñetañede \ft el cuerpo a otra persona, \ref S04.0349 \ELANBegin 929.660 \ELANEnd 931.400 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmamo izinide \ft porque a otro no le duele, \ref S04.0350 \ELANBegin 931.580 \ELANEnd 933.700 \ELANParticipant OR \tx dama naamamo izirede \ft solamente le duele al dueño. \ref S04.0351 \ELANBegin 933.736 \ELANEnd 936.136 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ yetara uaidɨno \ft Esto fue palabra de consejo, \ref S04.0352 \ELANBegin 936.677 \ELANEnd 939.017 \ELANParticipant OR \tx jadɨno jaadɨ daɨitadeza \ft estos sucesos ya son así. \ref S04.0353 \ELANBegin 939.138 \ELANEnd 940.798 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jɨɨano \ft Esto es curación, \ref S04.0354 \ELANBegin 941.500 \ELANEnd 944.440 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ iziruiyano dueruiyano \ft esto es amor, compasión. \ref S04.0355 \ELANBegin 944.500 \ELANEnd 946.780 \ELANParticipant OR \tx fia iidɨ rakɨnona \ft Solamente esta filosofía \ref S04.0356 \ELANBegin 946.820 \ELANEnd 948.200 \ELANParticipant OR \tx daɨiñokaide \ft así se dijo. \ref S04.0357 \ELANBegin 949.080 \ELANEnd 950.460 \ELANParticipant OR \tx emodomo \ft Encima de eso, \ref S04.0358 \ELANBegin 950.823 \ELANEnd 952.803 \ELANParticipant OR \tx onogaita ñeiri \ft como no lo sabe, \ref S04.0359 \ELANBegin 952.820 \ELANEnd 955.600 \ELANParticipant OR \tx needo o jɨɨri needo o manori \ft ¿con qué va a conjurar, con qué va a curar? \ref S04.0360 \ELANBegin 955.800 \ELANEnd 957.940 \ELANParticipant OR \tx akɨ jɨɨra iiadɨ \ft Aunque esto es conjuración, \ref S04.0361 \ELANBegin 958.500 \ELANEnd 961.760 \ELANParticipant OR \tx daɨita eroide fɨgo jinoñede \ft parece simple pero no resulta (aunque no lo creas). \ref S04.0362 \ELANBegin 962.900 \ELANEnd 965.900 \ELANParticipant OR \tx meita raana fɨnoadɨ raana ite \ft Pero si se prepara como poder, hay poder; \ref S04.0363 \ELANBegin 966.460 \ELANEnd 968.420 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe jirari jenoka \ft por esta razón se busca. \ref S04.0364 \ELANBegin 968.680 \ELANEnd 970.320 \ELANParticipant OR \tx meita jenori \ft Entonces hay que buscar, \ref S04.0365 \ELANBegin 970.820 \ELANEnd 973.060 \ELANParticipant OR \tx fia mei rafuemo daɨde \ft solamente así se dice en la Palabra \ref S04.0366 \ELANBegin 973.300 \ELANEnd 975.560 \ELANParticipant OR \tx jenoñeniadɨ onoñega \ft Si no se busca no se sabe, \ref S04.0367 \ELANBegin 975.580 \ELANEnd 977.800 \ELANParticipant OR \tx jenoñeniadɨ jakɨrede \ft si no se busca es miedoso [peligroso] \ref S04.0368 \ELANBegin 978.380 \ELANEnd 983.320 \ELANParticipant OR \tx ebiruiadɨ nɨzaka ebiruitɨ nɨzaka fɨbiakadɨ \ft si le gusta, ¿a qué persona le gusta, qué persona quiere ser poderosa? \ref S04.0369 \ELANBegin 983.360 \ELANEnd 986.680 \ELANParticipant OR \tx jaae mei daɨiñokaide rafue jiyakɨmo \ft Así no más se dijo en el principio de la Palabra. \ref S04.0370 \ELANBegin 987.600 \ELANEnd 992.580 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae kaɨ rɨadona mooma buinaima joonenokaiga \ft Esto antes lo colocó el Padre Creador como nuestra insignia, \ref S04.0371 \ELANBegin 992.660 \ELANEnd 994.840 \ELANParticipant OR \tx iidɨ nɨɨ ua \ft eso, en verdad, \ref S04.0372 \ELANBegin 996.480 \ELANEnd 999.080 \ELANParticipant OR \tx yoneño daɨna nɨɨ e \ft es lo que se dice sabiduría que \ref S04.0373 \ELANBegin 999.500 \ELANEnd 1001.960 \ELANParticipant OR \tx biʼuido kɨodɨkaɨ \ft con estos ojos la vemos. \ref S04.0374 \ELANBegin 1002.100 \ELANEnd 1003.200 \ELANParticipant OR \tx kaɨ jitaikana \ft Lo que necesitamos \ref S04.0375 \ELANBegin 1003.220 \ELANEnd 1006.540 \ELANParticipant OR \tx kɨodɨkaɨ iiadɨ mamekɨna mei onoñedɨkaɨ \ft aunque lo vemos de nombre no lo conocemos. \ref S04.0376 \ELANBegin 1006.800 \ELANEnd 1009.580 \ELANParticipant OR \tx buudɨ kaɨ uidanoñede buudɨ \ft Nadie nos lo ha señalado, nadie \ref S04.0377 \ELANBegin 1010.000 \ELANEnd 1011.280 \ELANParticipant OR \tx be afe \ft va a decir, \ref S04.0378 \ELANBegin 1011.420 \ELANEnd 1012.320 \ELANParticipant OR \tx daɨiñede \ft Vea, es esto. \ref S04.0379 \ELANBegin 1012.383 \ELANEnd 1013.703 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En este punto, \ref S04.0380 \ELANBegin 1013.884 \ELANEnd 1016.104 \ELANParticipant OR \tx birui kaɨ konigɨma \ft hoy en día, para nuestra generación \ref S04.0381 \ELANBegin 1016.680 \ELANEnd 1019.120 \ELANParticipant OR \tx rafue dujudena mameide \ft se simboliza como que la Palabra se frenó. \ref S04.0382 \ELANBegin 1019.320 \ELANEnd 1021.200 \ELANParticipant OR \tx jɨkanoga iiadɨ \ft Aunque se ha preguntado, \ref S04.0383 \ELANBegin 1021.560 \ELANEnd 1023.760 \ELANParticipant OR \tx mei jibiena duñedɨkaɨ \ft pero como no mambeamos coca \ref S04.0384 \ELANBegin 1025.140 \ELANEnd 1028.000 \ELANParticipant OR \tx buu ua jɨɨrana kakañedɨkaɨ \ft no escuchamos oración de nadie. \ref S04.0385 \ELANBegin 1028.240 \ELANEnd 1032.220 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ daɨita mooma buinaima daɨde iiadɨ \ft Aunque así antes dijo el Padre Creador, \ref S04.0386 \ELANBegin 1032.240 \ELANEnd 1034.080 \ELANParticipant OR \tx buumona dueredɨkaɨ \ft ¿por causa de quién estamos pobres? \ref S04.0387 \ELANBegin 1034.120 \ELANEnd 1035.600 \ELANParticipant OR \tx danɨ kaɨmona \ft Por causa de nosotros mismos. \ref S04.0388 \ELANBegin 1036.160 \ELANEnd 1039.120 \ELANParticipant OR \tx akɨ izoideza nɨɨ merɨñega uai \ft Por este motivo, esa palabra no se puede robar, \ref S04.0389 \ELANBegin 1039.460 \ELANEnd 1043.140 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua fiokɨe \ft esto es verdadera insignia, \ref S04.0390 \ELANBegin 1043.160 \ELANEnd 1045.440 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua rɨado \ft esto es verdadero poder. \ref S04.0391 \ELANBegin 1045.780 \ELANEnd 1049.660 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua yaroka jakɨre fɨnode \ft Este valor [casco de guerra] lo vuelve invencible, \ref S04.0392 \ELANBegin 1049.760 \ELANEnd 1051.920 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ yarokainano \ft esto si es valor, \ref S04.0393 \ELANBegin 1051.940 \ELANEnd 1054.160 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ kaimerainano \ft esto si es maquillaje. \nt Arreglo del cuerpo, pero del cuerpo invisible. Como ya tiene en el cuerpo todo, esa fuerza, puede caminar. "Quiere decir profanar". Si no tenemos, no respetamos uno a otro. \ref S04.0394 \ELANBegin 1054.800 \ELANEnd 1056.720 \ELANParticipant OR \tx meita kaimeraideza \ft Entonces como está maquillado, \ref S04.0395 \ELANBegin 1056.740 \ELANEnd 1058.340 \ELANParticipant OR \tx jakɨre ero-ero \ft está mirando para todos lados, \ref S04.0396 \ELANBegin 1058.460 \ELANEnd 1059.880 \ELANParticipant OR \tx jakɨre kɨoide \ft se ve miedoso. \ref S04.0397 \ELANBegin 1059.980 \ELANEnd 1061.440 \ELANParticipant OR \tx jofo eroinide \ft No ser puede mirar de cerca, \ref S04.0398 \ELANBegin 1061.740 \ELANEnd 1062.780 \ELANParticipant OR \tx raanide \ft no tiene nada, \ref S04.0399 \ELANBegin 1062.840 \ELANEnd 1064.160 \ELANParticipant OR \tx nɨbaɨñede \ft no hace nada, \ref S04.0400 \ELANBegin 1064.480 \ELANEnd 1066.040 \ELANParticipant OR \nt Puro simbolismo, por dentro hay verdadero poder \tx needo nɨbaɨri \ft ¿con qué va a hacer daño? \ref S04.0401 \ELANBegin 1066.040 \ELANEnd 1068.080 \ELANParticipant OR \tx ba nɨɨe izoi \ft Así por ejemplo \ref S04.0402 \ELANBegin 1068.328 \ELANEnd 1070.328 \ELANParticipant OR \tx jɨba raa \ft es como \ref S04.0403 \ELANBegin 1070.509 \ELANEnd 1071.889 \ELANParticipant OR \nt Insecto de la familia de los cienpiés, no pica \tx niroko \ft el simple niroko \ref S04.0404 \ELANBegin 1072.430 \ELANEnd 1075.070 \ELANParticipant OR \tx nɨbaɨñede ɨaɨre eroina \ft no hace daño, pero como es feo \ref S04.0405 \ELANBegin 1075.360 \ELANEnd 1077.040 \ELANParticipant OR \tx jakɨre kɨoide \ft parece miedoso. \ref S04.0406 \ELANBegin 1077.180 \ELANEnd 1078.700 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade \ft De igual manera, \ref S04.0407 \ELANBegin 1078.700 \ELANEnd 1080.580 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ nɨnonidɨmɨe \ft quien no tiene nada [no tiene problemas] \ref S04.0408 \ELANBegin 1081.900 \ELANEnd 1083.720 \ELANParticipant OR \tx jakɨre kɨoide \ft se ve miedoso. \ref S04.0409 \ELANBegin 1083.995 \ELANEnd 1089.095 \ELANParticipant OR \tx dami nɨɨ manue izoide dɨga raa uikade \ft En cambio, el que es de yerbas, ¿cuántas cosas lleva? \ref S04.0410 \ELANBegin 1089.336 \ELANEnd 1090.856 \ELANParticipant OR \tx ononide \ft No se sabe, \ref S04.0411 \ELANBegin 1091.357 \ELANEnd 1092.637 \ELANParticipant OR \tx kɨoiñede \ft no se ve. \ref S04.0412 \ELANBegin 1093.200 \ELANEnd 1095.860 \ELANParticipant OR \tx nɨɨza jɨaɨmamo uidanote \ft Esa persona habla de otro (engaña), \ref S04.0413 \ELANBegin 1095.880 \ELANEnd 1097.200 \ELANParticipant OR \tx jadɨ nɨɨe \ft ahí está, \ref S04.0414 \ELANBegin 1097.340 \ELANEnd 1098.920 \ELANParticipant OR \tx dɨnomo ite \ft por ese lado está [dice]. \ref S04.0415 \ELANBegin 1100.040 \ELANEnd 1103.000 \ELANParticipant OR \tx akɨ nane uaiogaɨreniadɨ akɨ dɨnomo ite \ft En este punto si uno tiene problemas, \ref S04.0416 \ELANBegin 1103.060 \ELANEnd 1106.460 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ uaiogaɨ rairuina akɨ nɨɨ \ft este punto es prohibir los problemas, \ref S04.0417 \ELANBegin 1107.140 \ELANEnd 1108.580 \ELANParticipant OR \tx zairiya \ft esto es canasto \ref S04.0418 \ELANBegin 1108.920 \ELANEnd 1110.680 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨ \ft de crecimiento, \ref S04.0419 \ELANBegin 1110.700 \ELANEnd 1112.220 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ nigaɨrina \ft apegarse a eso. \nt nigaɨri otro instrumento. Movimiento del cuerpo \ref S04.0420 \ELANBegin 1114.580 \ELANEnd 1118.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ igaɨ fuiñede akɨ igaɨ \ft Ese canasto no se acaba, ese canasto, \ref S04.0421 \ELANBegin 1118.480 \ELANEnd 1121.340 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ juarede kɨrɨgaɨ juadaɨ kɨrɨgaɨ \ft canasto difícil [de llenar], canasto espacioso; \ref S04.0422 \ELANBegin 1121.660 \ELANEnd 1123.980 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ rafuei kɨrɨgaɨ \ft ese es canasto de la Palabra, \ref S04.0423 \ELANBegin 1124.160 \ELANEnd 1125.820 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ urai kɨrɨgaɨ \ft ese es canasto de urai, \nt urako: kɨrɨkɨ kazita. \ref S04.0424 \ELANBegin 1125.840 \ELANEnd 1127.860 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ yoraɨ kɨrɨgaɨ \ft ese es canasto de yoraɨ. \nt Canastos de baile. \ref S04.0425 \ELANBegin 1128.582 \ELANEnd 1130.883 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua \ft Ese es, en verdad, \ref S04.0426 \ELANBegin 1130.920 \ELANEnd 1133.880 \ELANParticipant OR \tx kɨkuedoɨna igaɨ kɨrɨgaɨ \ft canasto de vomitar [de preparación], \ref S04.0427 \ELANBegin 1133.940 \ELANEnd 1138.840 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua zuikoriya kɨrɨgaɨ \ft ese es canasto de zuikoriya. \nt zuikoriya: enseñanza de matrimonio. \ref S04.0428 \ELANBegin 1138.940 \ELANEnd 1143.720 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua jaaedɨ \ft Este es, en verdad, \ref S04.0429 \ELANBegin 1144.260 \ELANEnd 1146.720 \ELANParticipant OR \tx urukɨ kaɨmadua \ft el canasto \ref S04.0430 \ELANBegin 1146.760 \ELANEnd 1147.720 \ELANParticipant OR \tx igaɨ \ft de bendecir \ref S04.0431 \ELANBegin 1147.780 \ELANEnd 1148.840 \ELANParticipant OR \tx kɨrɨgaɨ \ft a los humanos, \ref S04.0432 \ELANBegin 1149.063 \ELANEnd 1150.843 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ jɨridoɨna \ft de brindarlo. \ref S04.0433 \ELANBegin 1150.940 \ELANEnd 1154.460 \ELANParticipant OR \tx akɨ igaɨri jaaedɨ kaɨ uzutɨaɨ \ft Con ese canasto antes nuestros abuelos, \ref S04.0434 \ELANBegin 1155.140 \ELANEnd 1158.140 \ELANParticipant OR \tx kaɨ jaae ua einamakɨ \ft antes nuestros ancianos, \ref S04.0435 \ELANBegin 1158.460 \ELANEnd 1162.440 \ELANParticipant OR \tx akɨ igaɨdo jaae jɨaɨmari jɨridoikana bite \ft con ese canasto venían brindando unos a otros. \ref S04.0436 \ELANBegin 1163.160 \ELANEnd 1164.740 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ekaka \ft Ese se alimenta, \ref S04.0437 \ELANBegin 1165.180 \ELANEnd 1167.120 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kɨrɨgaɨ ekaina \ft es llenar ese canasto. \ref S04.0438 \ELANBegin 1167.140 \ELANEnd 1170.780 \ELANParticipant OR \tx biruido mei jienidɨkaɨ nɨgaɨna ekaitɨkaɨ \ft Hoy, como somos perezosos, ¿cuál canasto vamos a llenar? \ref S04.0439 \ELANBegin 1171.760 \ELANEnd 1174.060 \ELANParticipant OR \tx iza nɨɨ ua ebena \ft Esa persona neciamente \ref S04.0440 \ELANBegin 1174.200 \ELANEnd 1175.940 \ELANParticipant OR \tx guraɨda yiñode \ft lo esculca y lo chupa. \nt Hágase de cuenta cogen un ambil y lo vacean \ref S04.0441 \ELANBegin 1175.960 \ELANEnd 1180.100 \ELANParticipant OR \tx ɨbana be jaae kue yiñoka igaɨ ekaka jaae nɨena \ft Tome en pago de lo que yo chupé y ponga en el canasto, \ref S04.0442 \ELANBegin 1180.200 \ELANEnd 1181.840 \ELANParticipant OR \tx fia mei daɨde \ft así solamente dice. \ref S04.0443 \ELANBegin 1183.200 \ELANEnd 1185.200 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft Este punto \ref S04.0444 \ELANBegin 1185.200 \ELANEnd 1187.501 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ igaɨ ekaina \ft es llenar el canasto. \ref S04.0445 \ELANBegin 1187.540 \ELANEnd 1190.060 \ELANParticipant OR \tx birui mei kaɨ jibiena duñedɨkaɨ \ft Hoy en día no mambeamos coca, \ref S04.0446 \ELANBegin 1190.320 \ELANEnd 1192.220 \ELANParticipant OR \tx fia jɨaɨma fɨnoka \ft solamente la que prepara otro, \ref S04.0447 \ELANBegin 1192.800 \ELANEnd 1195.220 \ELANParticipant OR \tx fue jutano zadaiyano \ft la echamos a la boca y estamos riendo, \ref S04.0448 \ELANBegin 1195.580 \ELANEnd 1197.100 \ELANParticipant OR \tx fue mokoguarana \ft pintamos la boca de verde \ref S04.0449 \ELANBegin 1197.120 \ELANEnd 1198.860 \ELANParticipant OR \tx jibie kaɨ dua daɨde \ft y decimos que mambeamos coca. \ref S04.0450 \ELANBegin 1198.940 \ELANEnd 1199.800 \ELANParticipant OR \tx duñedɨo \ft Usted no mambea, \ref S04.0451 \ELANBegin 1199.820 \ELANEnd 1201.280 \ELANParticipant OR \tx jibie dutɨza \ft el mambeador \ref S04.0452 \ELANBegin 1201.400 \ELANEnd 1202.180 \ELANParticipant OR \tx ite \ft existe, \ref S04.0453 \ELANBegin 1202.200 \ELANEnd 1204.000 \ELANParticipant OR \tx jibie duteza \ft porque mambea coca \ref S04.0454 \ELANBegin 1204.220 \ELANEnd 1205.440 \ELANParticipant OR \tx fɨmairite \ft hace dieta, \ref S04.0455 \ELANBegin 1206.440 \ELANEnd 1207.680 \ELANParticipant OR \tx uuriñede \ft no habla. \ref S04.0456 \ELANBegin 1207.900 \ELANEnd 1210.640 \ELANParticipant OR \tx jaabe akɨ igaɨ kɨrɨgaɨ dɨnori \ft Ahora, en el punto del canasto, \ref S04.0457 \ELANBegin 1210.730 \ELANEnd 1212.330 \ELANParticipant OR \tx jaa joonega \ft ya lo guarda, \ref S04.0458 \ELANBegin 1212.711 \ELANEnd 1215.271 \ELANParticipant OR \tx igaɨkoni uai botade \ft sobre ese canasto suelta la voz, \ref S04.0459 \ELANBegin 1215.720 \ELANEnd 1219.020 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ zɨkɨkaɨ fuunote nɨɨ ua \ft es como si soplara un zɨkɨkaɨ, \ref S04.0460 \ELANBegin 1219.800 \ELANEnd 1221.740 \ELANParticipant OR \nt Como se ha dietado, la voz de esa persona suena como una flauta, sonido nítido y claro \tx totɨgoɨma uai \ft su voz es como la de totɨgoɨma, \ref S04.0461 \ELANBegin 1222.020 \ELANEnd 1223.780 \ELANParticipant OR \tx izoide daɨna kaɨri \ft se nos ha dicho [como ejemplo]. \ref S04.0462 \ELANBegin 1223.800 \ELANEnd 1226.320 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima akɨ daɨita \ft El Padre Creador de esta manera \ref S04.0463 \ELANBegin 1226.400 \ELANEnd 1228.540 \ELANParticipant OR \tx jaae joonenokaiga \ft fue colocando \ref S04.0464 \ELANBegin 1228.800 \ELANEnd 1230.640 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rafue \ft esa propia Palabra, \ref S04.0465 \ELANBegin 1230.920 \ELANEnd 1232.760 \ELANParticipant OR \tx jenoka rafue \ft Palabra buscada, \ref S04.0466 \ELANBegin 1232.920 \ELANEnd 1234.760 \ELANParticipant OR \tx zirika rafue \ft Palabra esculcada. \ref S04.0467 \ELANBegin 1235.380 \ELANEnd 1238.220 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima nɨkaɨkaza \ft El Padre Creador la descubrió, entonces, \ref S04.0468 \ELANBegin 1238.440 \ELANEnd 1240.420 \ELANParticipant OR \tx mei nɨnoka jakɨreitɨ \ft ¿de qué vamos a tener miedo? \ref S04.0469 \ELANBegin 1240.460 \ELANEnd 1242.580 \ELANParticipant OR \tx jakɨnidena mameide \ft No es miedoso. \ref S04.0470 \ELANBegin 1242.580 \ELANEnd 1249.520 \ELANParticipant OR \tx akɨ iidɨ kɨrɨgaɨ rɨadonina \ft Porque ese canasto no tiene poder, \ref S04.0471 \ELANBegin 1249.580 \ELANEnd 1252.820 \ELANParticipant OR \tx rɨado kaɨ mei jenodɨkaɨ \ft estamos buscando ese poder. \ref S04.0472 \ELANBegin 1253.060 \ELANEnd 1254.700 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma igaɨna \ft El canasto de otro, \ref S04.0473 \ELANBegin 1254.700 \ELANEnd 1256.800 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma guamajɨ jenoiñena \ft la piedra de poder de otro no buscamos. \ref S04.0474 \ELANBegin 1256.840 \ELANEnd 1259.060 \ELANParticipant OR \tx danɨ jaae \ft Solamente \ref S04.0475 \ELANBegin 1259.300 \ELANEnd 1261.560 \ELANParticipant OR \tx komuiya igaɨ \ft el canasto antiguo de nacimiento, \ref S04.0476 \ELANBegin 1261.640 \ELANEnd 1264.080 \ELANParticipant OR \tx komuiya jaae jɨɨra \ft la oración antigua de nacimiento \ref S04.0477 \ELANBegin 1265.240 \ELANEnd 1266.600 \ELANParticipant OR \tx jenoina \ft estamos buscando. \ref S04.0478 \ELANBegin 1266.740 \ELANEnd 1268.900 \ELANParticipant OR \tx komo birui biñedɨkaɨ \ft No venimos de ahora no más, \ref S04.0479 \ELANBegin 1269.040 \ELANEnd 1272.600 \ELANParticipant OR \tx jaae baɨna bitɨkaɨ \ft venimos desde tiempo atrás, \ref S04.0480 \ELANBegin 1272.620 \ELANEnd 1275.500 \ELANParticipant OR \tx jaae mei raitabitɨkaɨ \ft pues antes vinimos siendo engañados; \ref S04.0481 \ELANBegin 1275.820 \ELANEnd 1277.760 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori raitakakaɨ \ft en este punto fuimos engañados [en el nacimiento]. \ref S04.0482 \ELANBegin 1278.000 \ELANEnd 1279.480 \ELANParticipant OR \tx buuka raitañeidɨ \ft ¿Quién no fue engañado? \ref S04.0483 \ELANBegin 1279.560 \ELANEnd 1280.620 \ELANParticipant OR \tx naana \ft Todos. \ref S04.0484 \ELANBegin 1280.640 \ELANEnd 1282.040 \ELANParticipant OR \tx nɨɨnori \ft Ese mismo \ref S04.0485 \ELANBegin 1282.380 \ELANEnd 1283.340 \ELANParticipant OR \tx birui \ft hoy en día, \ref S04.0486 \ELANBegin 1283.360 \ELANEnd 1285.080 \ELANParticipant OR \tx daaje uieko \ft con la misma cara, \ref S04.0487 \ELANBegin 1285.200 \ELANEnd 1287.900 \ELANParticipant OR \tx kome uieko rɨngo uiekodo \ft con cara de persona, con cara de mujer \ref S04.0488 \ELANBegin 1288.460 \ELANEnd 1289.880 \ELANParticipant OR \tx kɨo-kɨode \ft se está mostrando, \ref S04.0489 \ELANBegin 1289.940 \ELANEnd 1291.460 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma fuedo \ft por la boca de otro \ref S04.0490 \ELANBegin 1292.720 \ELANEnd 1294.860 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ruifiruite uai \ft la palabra de fastidio, \ref S04.0491 \ELANBegin 1294.931 \ELANEnd 1296.971 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ɨaɨruite uai \ft la palabra de odio \ref S04.0492 \ELANBegin 1297.540 \ELANEnd 1299.660 \ELANParticipant OR \tx zairiñei daɨde \ft dice que no crezca \ref S04.0493 \ELANBegin 1300.360 \ELANEnd 1303.420 \ELANParticipant OR \tx nɨbenedo kakadɨkaɨ \ft Entendemos por donde no es, \ref S04.0494 \ELANBegin 1303.440 \ELANEnd 1306.180 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe rairuirede uaina \ft la palabra que es prohibida \ref S04.0495 \ELANBegin 1306.200 \ELANEnd 1307.320 \ELANParticipant OR \tx ebiruitɨkaɨ \ft es la que nos gusta. \ref S04.0496 \ELANBegin 1307.360 \ELANEnd 1308.640 \ELANParticipant OR \tx meita \ft Entonces, \ref S04.0497 \ELANBegin 1309.260 \ELANEnd 1310.600 \ELANParticipant OR \tx kuena kɨoniza \ft "De pronto me ven", \ref S04.0498 \ELANBegin 1310.620 \ELANEnd 1312.660 \ELANParticipant OR \tx merɨka uaina mameide \ft eso significa que es palabra robada, \ref S04.0499 \ELANBegin 1312.760 \ELANEnd 1314.540 \ELANParticipant OR \tx nane rairuikanodɨ \ft de nuevo es lo que es prohibido. \ref S04.0500 \ELANBegin 1315.460 \ELANEnd 1318.040 \ELANParticipant OR \tx merɨkaza mei kuenia iaɨ ononiza \ft Como es robado, de pronto me descubren, \ref S04.0501 \ELANBegin 1318.060 \ELANEnd 1319.240 \ELANParticipant OR \tx kuenia iaɨ baɨroiza \ft de pronto me lo quitan, \ref S04.0502 \ELANBegin 1319.260 \ELANEnd 1320.620 \ELANParticipant OR \tx kuenia iaɨ zanoiza \ft de pronto me gritan, \ref S04.0503 \ELANBegin 1320.723 \ELANEnd 1321.983 \ELANParticipant OR \tx daɨde nane \ft de nuevo dice, \ref S04.0504 \ELANBegin 1322.284 \ELANEnd 1323.884 \ELANParticipant OR \tx bainino uikaiga \ft y lo lleva escondido. \ref S04.0505 \ELANBegin 1324.505 \ELANEnd 1325.785 \ELANParticipant OR \tx uanodo \ft Lo que se recibió \ref S04.0506 \ELANBegin 1326.040 \ELANEnd 1327.700 \ELANParticipant OR \tx jaae yɨɨnoga \ft en la claridad \ref S04.0507 \ELANBegin 1327.900 \ELANEnd 1331.160 \ELANParticipant OR \tx uanori jaae komuide moorede eeiredeza \ft nació en la claridad porque tiene padre y madre, \ref S04.0508 \ELANBegin 1331.420 \ELANEnd 1332.980 \ELANParticipant OR \tx ima jitoo \ft es hijo de fulano, \ref S04.0509 \ELANBegin 1333.760 \ELANEnd 1335.760 \ELANParticipant OR \tx ingo jitoo \ft es hijo de fulana. \ref S04.0510 \ELANBegin 1335.900 \ELANEnd 1337.080 \ELANParticipant OR \tx birui \ft Hoy en día \ref S04.0511 \ELANBegin 1337.940 \ELANEnd 1339.080 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ \ft ese nombre \ref S04.0512 \ELANBegin 1339.160 \ELANEnd 1341.300 \ELANParticipant OR \tx akɨ ñue jayeide \ft tiene buena fama, \ref S04.0513 \ELANBegin 1341.300 \ELANEnd 1343.400 \ELANParticipant OR \tx akɨ jayede rafue \ft ésa es Palabra conocida, \ref S04.0514 \ELANBegin 1343.540 \ELANEnd 1346.560 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ zuíde rafue \ft ésa es Palabra de inspiración \ref S04.0515 \ELANBegin 1346.695 \ELANEnd 1348.815 \ELANParticipant OR \tx akɨ zuikoɨde rafue \ft ésa es Palabra que se transmite, \ref S04.0516 \ELANBegin 1348.836 \ELANEnd 1351.016 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua \ft ésa es, en verdad, \ref S04.0517 \ELANBegin 1351.600 \ELANEnd 1353.560 \ELANParticipant OR \tx jebuide rafue \ft Palabra de progreso, \ref S04.0518 \ELANBegin 1353.640 \ELANEnd 1356.100 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua \ft ésa es, en verdad, \ref S04.0519 \ELANBegin 1356.300 \ELANEnd 1357.880 \ELANParticipant OR \tx zairidɨ rafue \ft Palabra de crecimiento. \ref S04.0520 \ELANBegin 1358.000 \ELANEnd 1360.820 \ELANParticipant OR \tx akɨ jionaiñedɨ rafue \ft Esa Palabra que no envejece \ref S04.0521 \ELANBegin 1361.180 \ELANEnd 1362.760 \ELANParticipant OR \tx onorede \ft es conocida, \ref S04.0522 \ELANBegin 1363.122 \ELANEnd 1365.002 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe uai \ft es la voz \ref S04.0523 \ELANBegin 1365.243 \ELANEnd 1366.543 \ELANParticipant OR \tx jenokano \ft de la búsqueda. \ref S04.0524 \ELANBegin 1367.404 \ELANEnd 1368.944 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft No hay \ref S04.0525 \ELANBegin 1370.260 \ELANEnd 1373.120 \ELANParticipant OR \tx jurudoɨna iñede \ft murmuraciones, \ref S04.0526 \ELANBegin 1373.300 \ELANEnd 1374.740 \ELANParticipant OR \tx zazafuena \ft no hay \ref S04.0527 \ELANBegin 1374.960 \ELANEnd 1376.040 \ELANParticipant OR \tx iñede \ft susurros, \ref S04.0528 \ELANBegin 1376.280 \ELANEnd 1377.320 \ELANParticipant OR \tx uanori \ft en la claridad \ref S04.0529 \ELANBegin 1377.440 \ELANEnd 1378.740 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨe \ft se muestra, \ref S04.0530 \ELANBegin 1379.660 \ELANEnd 1381.380 \ELANParticipant OR \tx ebiruiadɨ \ft si le gusta, \ref S04.0531 \ELANBegin 1381.600 \ELANEnd 1382.880 \ELANParticipant OR \tx ebiruiadɨ \ft si le gusta. \ref S04.0532 \ELANBegin 1382.992 \ELANEnd 1384.892 \ELANParticipant OR \tx izoide rafue \ft Así es la Palabra, \ref S04.0533 \ELANBegin 1385.440 \ELANEnd 1387.080 \ELANParticipant OR \tx onoga iiadɨ \ft aunque se conozca, \ref S04.0534 \ELANBegin 1387.100 \ELANEnd 1388.820 \ELANParticipant OR \tx jadɨ daɨi jooiñede \ft no se puede decir \ref S04.0535 \ELANBegin 1388.975 \ELANEnd 1389.515 \ELANParticipant OR \tx daɨiñena \ft que así no es, \ref S04.0536 \ELANBegin 1389.516 \ELANEnd 1392.036 \ELANParticipant OR \tx nia mei ruiredena mameide \ft pues significa una trampa (cortar la conversación) \ref S04.0537 \ELANBegin 1392.500 \ELANEnd 1394.440 \ELANParticipant OR \tx onoga iiadɨ \ft Aunque se conozca, \ref S04.0538 \ELANBegin 1394.440 \ELANEnd 1395.780 \ELANParticipant OR \tx fui baɨfene \ft porque más adelante \ref S04.0539 \ELANBegin 1395.820 \ELANEnd 1397.340 \ELANParticipant OR \tx daɨita jooide \ft de ese modo van a estar las cosas, \ref S04.0540 \ELANBegin 1397.340 \ELANEnd 1399.020 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fui jabɨnoyɨno \ft lo que se agrupa después, \ref S04.0541 \ELANBegin 1399.021 \ELANEnd 1400.921 \ELANParticipant OR \tx fui ɨɨnoyɨno \ft lo que después se va a creer. \ref S04.0542 \ELANBegin 1402.240 \ELANEnd 1405.540 \ELANParticipant OR \nt Algo redondo, grasoso \tx meita kaɨejɨza \ft Entonces, porque es poder [que está en la frente], \ref S04.0543 \ELANBegin 1405.563 \ELANEnd 1407.063 \ELANParticipant OR \tx fiokɨjɨza \ft porque es piedra de carisma, \ref S04.0544 \ELANBegin 1407.264 \ELANEnd 1408.604 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnoiadɨ \ft cuando lo recibe \ref S04.0545 \ELANBegin 1409.245 \ELANEnd 1410.485 \ELANParticipant OR \tx uuriya \ft cuando hable, \ref S04.0546 \ELANBegin 1410.680 \ELANEnd 1413.100 \ELANParticipant OR \tx ebena uai botaiza \ft cuidado con hablar neciamente, \ref S04.0547 \ELANBegin 1413.267 \ELANEnd 1414.387 \ELANParticipant OR \tx ebena \ft cuidado con \ref S04.0548 \ELANBegin 1415.248 \ELANEnd 1416.648 \ELANParticipant OR \tx zairiya \ft estar \ref S04.0549 \ELANBegin 1416.649 \ELANEnd 1417.749 \ELANParticipant OR \tx uai \ft hablando \ref S04.0550 \ELANBegin 1417.850 \ELANEnd 1418.850 \ELANParticipant OR \tx fɨnoiza \ft neciamente, \ref S04.0551 \ELANBegin 1419.111 \ELANEnd 1420.171 \ELANParticipant OR \tx zairiya \ft cuidado \ref S04.0552 \ELANBegin 1420.712 \ELANEnd 1421.732 \ELANParticipant OR \tx nɨgɨe \ft con estar \ref S04.0553 \ELANBegin 1421.833 \ELANEnd 1422.673 \ELANParticipant OR \tx fɨnoiza \ft enamorando; \ref S04.0554 \ELANBegin 1423.280 \ELANEnd 1424.620 \ELANParticipant OR \tx daruina \ft un día \ref S04.0555 \ELANBegin 1425.280 \ELANEnd 1427.940 \ELANParticipant OR \tx mame fui mameriya \ft se queda con ese nombre. \ref S04.0556 \ELANBegin 1428.160 \ELANEnd 1431.840 \ELANParticipant OR \tx mamerini daɨita rairuirede iidɨ \ft para que no lo nombren así, se prohibió \ref S04.0557 \ELANBegin 1432.817 \ELANEnd 1435.857 \ELANParticipant OR \tx rafue iidɨ nɨɨ uai \ft esa filosofía, esa palabra. \ref S04.0558 \ELANBegin 1436.038 \ELANEnd 1438.578 \ELANParticipant OR \tx iidɨ nɨɨ kaɨ kaana \ft Con esa palabra nosotros vivimos, \ref S04.0559 \ELANBegin 1439.580 \ELANEnd 1441.880 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ kaɨ ɨɨnoinano \ft con ella antes fuimos mezclados. \ref S04.0560 \ELANBegin 1441.880 \ELANEnd 1443.840 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rakɨno \mb iidɨ rakɨno \ge ese historia \ps pron n \ft Esa Palabra \ref S04.0561 \ELANBegin 1444.441 \ELANEnd 1445.621 \ELANParticipant OR \tx jaae \mb jaae \ge antes \ps adv \ft viene desde antes, \ref S04.0562 \ELANBegin 1445.642 \ELANEnd 1446.962 \ELANParticipant OR \tx biruiñede \mb birui -ñe -dɨ -e \ge hoy -NEG -ASERT -3S \ps adv -sv -mod -pers \ft no es de ahora no más, \ref S04.0563 \ELANBegin 1447.043 \ELANEnd 1449.083 \ELANParticipant OR \tx jaae baɨba \mb jaae baɨba \ge antes más.allá \ps adv adv \ft desde mucho tiempo atrás \ref S04.0564 \ELANBegin 1450.024 \ELANEnd 1452.124 \ELANParticipant OR \tx baɨna bite \ft viene. \ref S04.0565 \ELANBegin 1452.345 \ELANEnd 1455.345 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kaɨ yetade kaɨ uidanote \ft Ella nos corrige, ella nos indica, \ref S04.0566 \ELANBegin 1455.486 \ELANEnd 1457.106 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kaɨ ɨfode \ft va delante de nosotros. \ref S04.0567 \ELANBegin 1457.207 \ELANEnd 1458.707 \ELANParticipant OR \tx kaɨ onoñedɨkaɨ \ft Nosotros no sabemos, \ref S04.0568 \ELANBegin 1458.788 \ELANEnd 1460.168 \ELANParticipant OR \tx komedɨkaɨ \ft nosotros somos humanos \ref S04.0569 \ELANBegin 1460.529 \ELANEnd 1462.729 \ELANParticipant OR \tx neemei onodɨkaɨza kaɨe \ft ¿Qué es lo que nosotros sabemos? \ref S04.0570 \ELANBegin 1462.810 \ELANEnd 1464.530 \ELANParticipant OR \tx neemei kaɨ fɨnoka \ft ¿Qué es lo que hemos fabricado? \ref S04.0571 \ELANBegin 1464.671 \ELANEnd 1466.291 \ELANParticipant OR \tx fɨnokano iñede \ft No hay obra. \ref S04.0572 \ELANBegin 1467.352 \ELANEnd 1469.212 \ELANParticipant OR \tx meita yezika \ft Entonces, al mismo tiempo, \ref S04.0573 \ELANBegin 1469.513 \ELANEnd 1472.093 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jitairede rafueza \ft es muy necesaria la Palabra, \ref S04.0574 \ELANBegin 1472.174 \ELANEnd 1473.574 \ELANParticipant OR \tx nigaɨri \ft hay que ser constantes, \ref S04.0575 \ELANBegin 1473.815 \ELANEnd 1475.595 \ELANParticipant OR \tx nɨga monana \ft todos los días \ref S04.0576 \ELANBegin 1475.796 \ELANEnd 1476.836 \ELANParticipant OR \tx joonekana uiga \ft hay que irla acomodando. \ref S04.0577 \ELANBegin 1476.997 \ELANEnd 1479.957 \ELANParticipant OR \tx nɨne baɨiñede fuiia jitainiza \ft Así no se cae para ningún lado, para que no lo necesite más adelante, \ref S04.0578 \ELANBegin 1480.778 \ELANEnd 1483.018 \ELANParticipant OR \tx fuiia ɨfo kuiñoiza \ft para después no rascarse la cabeza (para no lamentarse), \ref S04.0579 \ELANBegin 1483.339 \ELANEnd 1484.699 \ELANParticipant OR \tx fui taaɨnori \ft para no sufrir en vano \ref S04.0580 \ELANBegin 1484.960 \ELANEnd 1486.060 \ELANParticipant OR \tx ñefiniza \ft más adelante. \ref S04.0581 \ELANBegin 1486.481 \ELANEnd 1488.261 \ELANParticipant OR \tx daɨnano jaae \ft Diciendo esto, antes, \ref S04.0582 \ELANBegin 1490.322 \ELANEnd 1491.982 \ELANParticipant OR \tx naberui \ft de una vez, \ref S04.0583 \ELANBegin 1493.463 \ELANEnd 1495.483 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rakɨno \ft a esa Palabra \ref S04.0584 \ELANBegin 1495.884 \ELANEnd 1498.344 \ELANParticipant OR \tx joobikana jaaedɨ \ft se la fue acomodando, \ref S04.0585 \ELANBegin 1499.145 \ELANEnd 1501.265 \ELANParticipant OR \tx joonekaka atɨka \ft se la fue guardando \ref S04.0586 \ELANBegin 1501.420 \ELANEnd 1503.540 \ELANParticipant OR \tx igaɨ eromo \ft dentro de ese canasto. \ref S04.0587 \ELANBegin 1504.787 \ELANEnd 1508.687 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ igaɨ eromo jaa aiyɨ \ft Dentro de ese canasto \ref S04.0588 \ELANBegin 1509.068 \ELANEnd 1510.088 \ELANParticipant OR \tx fɨɨa \ft despacio \ref S04.0589 \ELANBegin 1510.149 \ELANEnd 1511.069 \ELANParticipant OR \tx ero-ero \ft va mirando, \ref S04.0590 \ELANBegin 1511.310 \ELANEnd 1512.810 \ELANParticipant OR \tx joonekana uiga \ft va organizando. \ref S04.0591 \ELANBegin 1512.831 \ELANEnd 1514.291 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ be jaae kaɨ raa \ft Si, estas son nuestras cosas [poderes], \ref S04.0592 \ELANBegin 1514.292 \ELANEnd 1517.252 \ELANParticipant OR \tx be jaae uzuma raa jaa bie kaɨ ua \ft estas son las cosas del abuelo, estas las cosas \ref S04.0593 \ELANBegin 1517.513 \ELANEnd 1519.313 \ELANParticipant OR \tx narai raa \ft de nuestra gente, \ref S04.0594 \ELANBegin 1520.274 \ELANEnd 1523.094 \ELANParticipant OR \tx bie jaae kaɨ biyanɨ raa \ft estas son las cosas de nuestros tíos [maternos]. \ref S04.0595 \ELANBegin 1523.675 \ELANEnd 1524.955 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ eroikana \ft Eso está mirando, \ref S04.0596 \ELANBegin 1524.976 \ELANEnd 1526.456 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨza eroide \ft el otro mira, \ref S04.0597 \ELANBegin 1526.897 \ELANEnd 1528.037 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ nɨɨe \ft sí, eso es, \ref S04.0598 \ELANBegin 1528.158 \ELANEnd 1529.558 \ELANParticipant OR \nt Todos lo miran porque dentro del canasto no hay otra cosa fuera de la Palabra \tx jɨaɨena iñede \ft no hay otra cosa. \ref S04.0599 \ELANBegin 1529.599 \ELANEnd 1532.759 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae gaɨriyano akɨ \ft Esto es reunión, \ref S04.0600 \ELANBegin 1533.600 \ELANEnd 1535.300 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jenokano \ft esto es búsqueda, \ref S04.0601 \ELANBegin 1535.481 \ELANEnd 1538.541 \ELANParticipant OR \tx emodori jɨaɨfuena iñede \ft fuera de eso no hay nada. \ref S04.0602 \ELANBegin 1538.782 \ELANEnd 1543.142 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka okozɨeitɨ nɨɨ okozɨe \ft ¿Cuál va a ser el cansancio? Si el canasto \ref S04.0603 \ELANBegin 1543.363 \ELANEnd 1545.803 \ELANParticipant OR \tx igaɨna jaa igaɨmo joonega \ft del cansancio ya se guardó dentro del canasto, \ref S04.0604 \ELANBegin 1545.824 \ELANEnd 1547.504 \ELANParticipant OR \nt jabɨnote: como mezclar ambil con sal, se vuelve una bola \tx jabɨnota joonega \ft se amasó y se guardó. \ref S04.0605 \ELANBegin 1547.885 \ELANEnd 1553.165 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ jaaeita jurede jaaeita torede \ft Ya antes jurede, ya antes torede (se desmoronaba y se derretía), \ref S04.0606 \ELANBegin 1553.420 \ELANEnd 1555.180 \ELANParticipant OR \tx jaaeita bɨide \ft ya antes llovía, \ref S04.0607 \ELANBegin 1555.260 \ELANEnd 1556.720 \ELANParticipant OR \tx jaaeita gɨrɨde \ft ya antes tronaba (también, rallar yuca), \ref S04.0608 \ELANBegin 1556.968 \ELANEnd 1558.468 \ELANParticipant OR \tx jaaeita boride \ft ya antes relampageaba (también, se divide). \ref S04.0609 \ELANBegin 1559.249 \ELANEnd 1562.289 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe jirari jaae mooma buinaima \ft Por esta razón el Padre Creador dijo, \ref S04.0610 \ELANBegin 1562.710 \ELANEnd 1563.770 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka yokoɨ \ft ¿Dónde va a gotear? \ref S04.0611 \ELANBegin 1563.991 \ELANEnd 1566.611 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft Después, la nueva generación \ref S04.0612 \ELANBegin 1566.812 \ELANEnd 1568.332 \ELANParticipant OR \tx fui nɨɨ yokotaye \ft después sí va a hacer gotear. \ref S04.0613 \ELANBegin 1568.353 \ELANEnd 1569.713 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ daibiriye \ft Estoy proyectando el principio de la filosofía \ref S04.0614 \ELANBegin 1570.154 \ELANEnd 1573.514 \ELANParticipant OR \tx ikɨno rakɨno jiyakɨ mamedɨkue \ft de filtrar, \ref S04.0615 \ELANBegin 1573.575 \ELANEnd 1574.655 \ELANParticipant OR \tx feeiñeite \ft que no se olvidará. \ref S04.0616 \ELANBegin 1576.216 \ELANEnd 1578.636 \ELANParticipant OR \tx dɨnori aiyɨ nɨɨ \ft En ese punto ya, \ref S04.0617 \ELANBegin 1579.137 \ELANEnd 1581.757 \ELANParticipant OR \tx fia uiyɨmana \ft es sólo humo [el Creador], \ref S04.0618 \ELANBegin 1582.018 \ELANEnd 1583.338 \ELANParticipant OR \tx uiyɨridena \ft esa filosofía \ref S04.0619 \ELANBegin 1583.519 \ELANEnd 1584.479 \ELANParticipant OR \tx mameide \ft simboliza \ref S04.0620 \ELANBegin 1584.500 \ELANEnd 1586.320 \ELANParticipant OR \nt Es como una candela que humea y no deja de humear (no prende porque no hay leña sólo cenizas) \tx ikɨno rakɨno \ft que está humeando. \ref S04.0621 \ELANBegin 1586.561 \ELANEnd 1589.041 \ELANParticipant OR \tx dɨnori nɨɨ ua fia \ft En ese punto [el estado del Creador] \ref S04.0622 \ELANBegin 1589.442 \ELANEnd 1591.522 \ELANParticipant OR \nt danaide : ɨmúidanaide : como caperuza \tx danaidena mameide \ft se simboliza como cenizas, \ref S04.0623 \ELANBegin 1592.683 \ELANEnd 1595.043 \ELANParticipant OR \tx ronaidena mameide \ft se simboliza como debilidad. \ref S04.0624 \ELANBegin 1595.420 \ELANEnd 1600.540 \ELANParticipant OR \tx fia ua taɨjɨe jiyakɨ onoñeniadɨ \ft Si no conocemos el principio del trabajo, \ref S04.0625 \ELANBegin 1600.820 \ELANEnd 1601.700 \ELANParticipant OR \nt Si sabemos sobre puro trabajo, es salud ; si no sabemos, podemos pensar muchas cosas, cosas diferentes \tx nɨɨno \ft es tremendo. \ref S04.0626 \ELANBegin 1602.400 \ELANEnd 1605.040 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft Después, a la nueva generación \ref S04.0627 \ELANBegin 1605.727 \ELANEnd 1608.307 \ELANParticipant OR \tx daɨitaniadɨ jaa fui \ft si le pasa lo mismo [enfermarse], ya después \ref S04.0628 \ELANBegin 1608.608 \ELANEnd 1609.828 \ELANParticipant OR \tx jino \ft lo volteará \ref S04.0629 \ELANBegin 1610.249 \ELANEnd 1611.509 \ELANParticipant OR \tx eroneye \ft hacia afuera (hacia el monte). \ref S04.0630 \ELANBegin 1612.900 \ELANEnd 1615.200 \ELANParticipant OR \tx onodɨza kakadɨza \ft La persona que sabe, la persona que entiende, \ref S04.0631 \ELANBegin 1615.360 \ELANEnd 1618.440 \ELANParticipant OR \tx jiefuena jino eroneye dɨnomo \ft lo volteará hacia afuera como trabajo, allí \ref S04.0632 \ELANBegin 1618.520 \ELANEnd 1619.880 \ELANParticipant OR \tx fui yuukua \ft cuando el padecimiento \ref S04.0633 \ELANBegin 1619.880 \ELANEnd 1622.480 \ELANParticipant OR \tx komuiyɨnori fui mei onoite \ft florezca, después va a entender. \ref S04.0634 \ELANBegin 1623.520 \ELANEnd 1625.800 \ELANParticipant OR \tx naberui kome onoñede \ft De una vez no se sabe, \ref S04.0635 \ELANBegin 1625.835 \ELANEnd 1627.915 \ELANParticipant OR \tx zairikana jaaide \ft uno va creciendo, \ref S04.0636 \ELANBegin 1629.140 \ELANEnd 1634.100 \ELANParticipant OR \tx nia aiyɨ ɨdaɨmo erokaita jaa ɨkoɨ jeedɨkueza \ft así al mirar uno sus pies (hijos, nietos), [uno dice] ya estoy maduro, \ref S04.0637 \ELANBegin 1634.240 \ELANEnd 1636.040 \ELANParticipant OR \tx jaa ɨkoɨ komuidɨkueza \ft ya nací, \ref S04.0638 \ELANBegin 1637.100 \ELANEnd 1640.080 \ELANParticipant OR \tx jiɨta uaido uuritɨkue \ft hablo con palabra de niño. \ref S04.0639 \ELANBegin 1641.520 \ELANEnd 1644.320 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae fɨekana uigano \ft Lo que se va dejando [quemando etapas] \ref S04.0640 \ELANBegin 1644.480 \ELANEnd 1646.420 \ELANParticipant OR \tx akɨ rakɨno nɨɨ \ft es donde se va estudiando \ref S04.0641 \ELANBegin 1646.800 \ELANEnd 1648.320 \ELANParticipant OR \tx eroikana biyano \ft esta filosofía. \ref S04.0642 \ELANBegin 1648.400 \ELANEnd 1649.740 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fɨɨa \ft Esto es como mirar \ref S04.0643 \ELANBegin 1649.840 \ELANEnd 1651.240 \ELANParticipant OR \tx ioyongo eroina \ft despacio el arador, \ref S04.0644 \ELANBegin 1651.540 \ELANEnd 1653.720 \ELANParticipant OR \tx nɨnori ite aruire \ft ¿dónde está el fastidio? \ref S04.0645 \ELANBegin 1654.100 \ELANEnd 1656.160 \ELANParticipant OR \tx nɨnomona juidode \ft ¿Dónde está silbando? \ref S04.0646 \ELANBegin 1656.340 \ELANEnd 1659.140 \ELANParticipant OR \tx nɨgaɨ kɨrɨgaɨmona makade \ft ¿De cuál canasto está andando? \ref S04.0647 \ELANBegin 1659.180 \ELANEnd 1660.700 \ELANParticipant OR \tx nane buu igaɨ \ft ¿Canasto de quién? \ref S04.0648 \ELANBegin 1660.740 \ELANEnd 1662.800 \ELANParticipant OR \tx kaɨ kɨrɨgaɨ daade \ft Nuestro canasto es uno solo, \ref S04.0649 \ELANBegin 1663.560 \ELANEnd 1664.920 \ELANParticipant OR \tx dɨga igaɨñede \ft no hay muchos canastos, \ref S04.0650 \ELANBegin 1664.940 \ELANEnd 1667.020 \ELANParticipant OR \tx kaɨ rɨado daade \ft nuestro poder es uno solo. \ref S04.0651 \ELANBegin 1668.500 \ELANEnd 1670.880 \ELANParticipant OR \tx daademona jaae \ft De uno solo \ref S04.0652 \ELANBegin 1671.020 \ELANEnd 1672.720 \ELANParticipant OR \tx jebuikana jaaide \ft venimos aumentando. \ref S04.0653 \ELANBegin 1672.920 \ELANEnd 1675.000 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori jaa nɨɨ \ft De aquí \ref S04.0654 \ELANBegin 1676.080 \ELANEnd 1679.720 \ELANParticipant OR \tx jebuide mamekɨ \ft vino naciendo \ref S04.0655 \ELANBegin 1680.000 \ELANEnd 1681.500 \ELANParticipant OR \tx komuikana bite \ft la palabra de multiplicación. \ref S04.0656 \ELANBegin 1681.520 \ELANEnd 1685.580 \ELANParticipant OR \tx jaa dɨnori jaa nɨɨ ua \ft Ya en ese punto, \ref S04.0657 \ELANBegin 1686.800 \ELANEnd 1690.460 \ELANParticipant OR \tx rukudena mameide jarire zefuiyanori \ft por causa del afán, las cosas quedan mal hechas. \ref S04.0658 \ELANBegin 1690.500 \ELANEnd 1693.480 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨnokoni fia rafuemo nɨei \ft Ya en la palabra se dice, \ref S04.0659 \ELANBegin 1693.620 \ELANEnd 1696.960 \ELANParticipant OR \tx jarikɨ jira fia rafuemo daɨiñokaide \ft “cuidado se afana,” así no más se dice. \ref S04.0660 \ELANBegin 1698.120 \ELANEnd 1700.380 \ELANParticipant OR \tx jirari jarire zefuiñena \ft No se afane, \ref S04.0661 \ELANBegin 1700.420 \ELANEnd 1701.300 \ELANParticipant OR \tx fɨɨa \ft vaya despacio \ref S04.0662 \ELANBegin 1702.580 \ELANEnd 1704.460 \ELANParticipant OR \tx okozɨnaiza \ft para que no se canse, \ref S04.0663 \ELANBegin 1704.920 \ELANEnd 1706.780 \ELANParticipant OR \tx aɨnoñede rafueza \ft porque la palabra es infinita. \ref S04.0664 \ELANBegin 1709.420 \ELANEnd 1711.720 \ELANParticipant OR \tx zairidɨza kɨodɨza \ft El que creció con eso, el que miró, \ref S04.0665 \ELANBegin 1711.900 \ELANEnd 1713.140 \ELANParticipant OR \tx kakadɨza \ft el que escuchó, \ref S04.0666 \ELANBegin 1713.220 \ELANEnd 1714.620 \ELANParticipant OR \tx onodɨza \ft el que entendió, \ref S04.0667 \ELANBegin 1714.980 \ELANEnd 1717.700 \ELANParticipant OR \tx iza fui kaɨmare bofuetaiyeza \ft después va a hablar bien en el público, \ref S04.0668 \ELANBegin 1718.180 \ELANEnd 1720.880 \ELANParticipant OR \tx iza fui nɨɨ nimanoye \ft después va a probar (las cosas que dan alimento espiritual) \ref S04.0669 \ELANBegin 1721.040 \ELANEnd 1722.960 \ELANParticipant OR \tx biidɨ rakɨno \ft Este principio \ref S04.0670 \ELANBegin 1723.200 \ELANEnd 1724.480 \ELANParticipant OR \tx jiyakɨ \ft de la filosofía \ref S04.0671 \ELANBegin 1726.040 \ELANEnd 1727.320 \ELANParticipant OR \tx mamedɨkue \ft ya lo señalé, \ref S04.0672 \ELANBegin 1727.380 \ELANEnd 1729.040 \ELANParticipant OR \tx fia mei daɨiñokaide \ft así no más dijo. \ref S04.0673 \ELANBegin 1729.120 \ELANEnd 1731.620 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaa aiyɨ \ft Ya en este \ref S04.0674 \ELANBegin 1732.460 \ELANEnd 1733.640 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft punto, \ref S04.0675 \ELANBegin 1733.780 \ELANEnd 1736.320 \ELANParticipant OR \tx jaaeita mei uyifuena ite \ft antes era fiebre, \nt uyifue: fiebre. \ref S04.0676 \ELANBegin 1736.400 \ELANEnd 1741.200 \ELANParticipant OR \tx jaaeita mei ua ɨmuikɨngona izoi jooide \ft antes la mente estaba nublada; \nt ɨmuikɨngo izoi jooide: ya se enfermó demasiado. \ref S04.0677 \ELANBegin 1741.320 \ELANEnd 1743.160 \ELANParticipant OR \tx aiyɨ bebenemo \ft ya en nuestra era \ref S04.0678 \ELANBegin 1743.500 \ELANEnd 1745.320 \ELANParticipant OR \tx ua aiyɨ nɨɨ \ft en verdad, en el \ref S04.0679 \ELANBegin 1745.500 \ELANEnd 1747.100 \ELANParticipant OR \tx komuiya jiyakɨ \ft principio de la vida, \ref S04.0680 \ELANBegin 1747.300 \ELANEnd 1750.380 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨ eromo ikuri eromo \ft en el interior del canasto, el interior de la cuna, \ref S04.0681 \ELANBegin 1752.300 \ELANEnd 1754.220 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ nɨɨ joobikaite \ft ya se va a acomodar: \ref S04.0682 \ELANBegin 1754.280 \ELANEnd 1756.060 \ELANParticipant OR \tx joobitɨ uai \ft se acomoda, \ref S04.0683 \ELANBegin 1756.160 \ELANEnd 1757.820 \ELANParticipant OR \tx mozikaide uai \ft se frena, \ref S04.0684 \ELANBegin 1757.920 \ELANEnd 1759.520 \ELANParticipant OR \tx jafikaide uai \ft se pega, \ref S04.0685 \ELANBegin 1759.860 \ELANEnd 1761.420 \ELANParticipant OR \tx raɨnadɨ uai \ft se asienta. \ref S04.0686 \ELANBegin 1761.740 \ELANEnd 1764.860 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaa nɨɨ oyɨdɨeredɨno \ft Ya va recogiendo, \nt oyɨdɨerede: rendidor. \ref S04.0687 \ELANBegin 1765.120 \ELANEnd 1767.800 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ofidɨeredɨno \ft va aumentando, \ref S04.0688 \ELANBegin 1767.920 \ELANEnd 1770.880 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua jaiezɨeredɨno \ft va creciendo. \nt jaiezɨerede: rinde por montón. \ref S04.0689 \ELANBegin 1770.980 \ELANEnd 1773.060 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rakɨno jiyakɨ \ft Ese principio del nacimiento \ref S04.0690 \ELANBegin 1773.120 \ELANEnd 1777.340 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima mamede jaaedɨ \ft el Creador antes lo organizó, \ref S04.0691 \ELANBegin 1777.840 \ELANEnd 1779.120 \ELANParticipant OR \tx nɨbaiyɨ \ft ¿Para qué? \ref S04.0692 \ELANBegin 1779.200 \ELANEnd 1780.540 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mamena \ft Para nosotros, \ref S04.0693 \ELANBegin 1781.140 \ELANEnd 1783.000 \ELANParticipant OR \tx kaɨna dueruiyano \ft porque nos ama, \ref S04.0694 \ELANBegin 1783.240 \ELANEnd 1785.100 \ELANParticipant OR \tx jitai daɨnano \ft para que no padezcamos necesidades, \ref S04.0695 \ELANBegin 1785.440 \ELANEnd 1787.340 \ELANParticipant OR \tx uaiyaɨre fɨnoi daɨnano \ft para que no disputemos. \ref S04.0696 \ELANBegin 1788.080 \ELANEnd 1790.280 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ bɨninano \ft Esta es unión \ref S04.0697 \ELANBegin 1790.380 \ELANEnd 1791.900 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft en este mundo, \ref S04.0698 \ELANBegin 1793.040 \ELANEnd 1795.720 \ELANParticipant OR \tx bini nɨɨ ua komɨnɨini \ft en este mundo de humanidad, \ref S04.0699 \ELANBegin 1796.000 \ELANEnd 1798.660 \ELANParticipant OR \tx bɨnide urukɨ \ft donde la humanidad está unida (compacta); \ref S04.0700 \ELANBegin 1798.660 \ELANEnd 1800.961 \ELANParticipant OR \tx fia mei rafuemo nane daɨde \ft solamente así se dice en la palabra. \ref S04.0701 \ELANBegin 1801.740 \ELANEnd 1805.060 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ dɨnori yɨɨra \ft Ya entonces lo acepta \ref S04.0702 \ELANBegin 1805.880 \ELANEnd 1806.960 \ELANParticipant OR \tx igaɨ \ft en el canasto \ref S04.0703 \ELANBegin 1807.100 \ELANEnd 1808.240 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnuano \ft de recibir \ref S04.0704 \ELANBegin 1808.960 \ELANEnd 1810.360 \ELANParticipant OR \tx fɨɨa joonega \ft y lo acomoda con cuidado-- \ref S04.0705 \ELANBegin 1810.460 \ELANEnd 1812.240 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨe joonega \ft otra cosa también la guarda. \ref S04.0706 \ELANBegin 1812.860 \ELANEnd 1814.500 \ELANParticipant OR \tx jitaiñede dɨga \ft Todo lo que no se necesita \ref S04.0707 \ELANBegin 1814.600 \ELANEnd 1817.780 \ELANParticipant OR \tx oni mei gaɨkoɨkana uiga \ft lo va separando a un lado. \ref S04.0708 \ELANBegin 1817.840 \ELANEnd 1821.340 \ELANParticipant OR \tx ba nɨɨe izoi niga kɨrɨgaɨ naana oñega \ft De esa manera, cuando se teje un canasto, no todo [el bejuco] se saca, \ref S04.0709 \ELANBegin 1821.380 \ELANEnd 1823.160 \ELANParticipant OR \tx ñuegueroɨ oina \ft se seleccionan los pedazos buenos. \ref S04.0710 \ELANBegin 1823.580 \ELANEnd 1827.280 \ELANParticipant OR \tx ikɨno rakɨno feeiñeite rafue jiyakɨ \ft Esta enseñanza nos la dejó para que no se olvide, \ref S04.0711 \ELANBegin 1828.120 \ELANEnd 1831.260 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft para que la futura generación \ref S04.0712 \ELANBegin 1831.420 \ELANEnd 1833.720 \ELANParticipant OR \tx mameriyɨ yoye \ft se oriente y la enseñe. \ref S04.0713 \ELANBegin 1834.660 \ELANEnd 1838.100 \ELANParticipant OR \tx rafue jiyakɨ feeiñede \ft Ese principio no se olvida, \ref S04.0714 \ELANBegin 1838.300 \ELANEnd 1840.800 \ELANParticipant OR \tx buu nɨnoita feeiriza \ft como no es de otro, ¿cómo se va a envolatar? \ref S04.0715 \ELANBegin 1841.420 \ELANEnd 1843.320 \ELANParticipant OR \tx biidɨ jagɨyɨdo \ft Con esa fuerza \ref S04.0716 \ELANBegin 1843.400 \ELANEnd 1844.040 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ \ft nos \ref S04.0717 \ELANBegin 1844.920 \ELANEnd 1846.440 \ELANParticipant OR \tx moziodeza \ft sostiene, \ref S04.0718 \ELANBegin 1847.780 \ELANEnd 1849.440 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ yɨɨnote \ft con ésa nos recibe, \ref S04.0719 \ELANBegin 1849.640 \ELANEnd 1851.400 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ raɨnade \ft con ésa nos asienta. \ref S04.0720 \ELANBegin 1851.520 \ELANEnd 1854.300 \ELANParticipant OR \tx jaae mei nɨɨ kue komuiya jagɨyɨ \ft Con esta fuerza yo me crié, \ref S04.0721 \ELANBegin 1854.420 \ELANEnd 1856.840 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kue zairiya jagɨyɨ \ft con esta fuerza me fortalecí, \ref S04.0722 \ELANBegin 1857.420 \ELANEnd 1858.920 \ELANParticipant OR \tx kue mei zairidɨkue \ft ya me hice hombre, \ref S04.0723 \ELANBegin 1859.040 \ELANEnd 1860.500 \ELANParticipant OR \tx kue mei komuidɨkue \ft ¿quién no tiene vida? \ref S04.0724 \ELANBegin 1860.600 \ELANEnd 1862.380 \ELANParticipant OR \tx buuka komuiñedɨ \ft Si yo no tuviera vida, la nueva generación \ref S04.0725 \ELANBegin 1863.360 \ELANEnd 1866.540 \ELANParticipant OR \tx kue komuiñedɨkuenia monifue urukɨ komuiñede \ft no tendría vida. \ref S04.0726 \ELANBegin 1866.780 \ELANEnd 1869.860 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae jaɨrezɨeredɨno \ft Esto es rendimiento (producción), \nt rendidor de sal. \ref S04.0727 \ELANBegin 1869.920 \ELANEnd 1872.000 \ELANParticipant OR \nt Cassette 3, lado B \tx akɨ jaɨyɨzɨeredɨno \ft esto es multiplicación […] \nt CASSETTE 3, LADO B \ref S04.0728 \ELANBegin 1876.200 \ELANEnd 1878.060 \ELANParticipant OR \tx iidɨ mamekɨ \ft Se simboliza \ref S04.0729 \ELANBegin 1878.180 \ELANEnd 1880.180 \ELANParticipant OR \tx fɨmaikana mameide \ft como guardar la ley, \ref S04.0730 \ELANBegin 1880.200 \ELANEnd 1881.880 \ELANParticipant OR \tx iidɨ mamekɨ \ft eso significa \ref S04.0731 \ELANBegin 1882.120 \ELANEnd 1883.420 \ELANParticipant OR \tx rɨdoñega \ft que no hay que abusar, \ref S04.0732 \ELANBegin 1883.740 \ELANEnd 1885.300 \ELANParticipant OR \tx iidɨ mamekɨ \ft eso es lo que se \ref S04.0733 \ELANBegin 1885.640 \ELANEnd 1886.940 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft dice que \ref S04.0734 \ELANBegin 1888.160 \ELANEnd 1890.220 \ELANParticipant OR \tx iyuire komuide \ft se forma como hombre, \ref S04.0735 \ELANBegin 1890.620 \ELANEnd 1892.460 \ELANParticipant OR \tx iyuidana naidade \ft se endereza, \ref S04.0736 \ELANBegin 1892.560 \ELANEnd 1894.900 \ELANParticipant OR \tx iyuidana juijikaide \ft se destaca, \ref S04.0737 \ELANBegin 1895.260 \ELANEnd 1898.240 \ELANParticipant OR \tx iyuidana fakuikaide \ft se proyecta. \ref S04.0738 \ELANBegin 1900.200 \ELANEnd 1904.740 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae nɨɨ nemona komuiyana mameideza \ft Esto se simboliza como el nacimiento del guacuri (humanidad), \ref S04.0739 \ELANBegin 1904.760 \ELANEnd 1907.440 \ELANParticipant OR \tx emodo izirenana mameide \ft esto se simboliza como dolor de espalda, \ref S04.0740 \ELANBegin 1908.300 \ELANEnd 1909.720 \ELANParticipant OR \tx are iñede \ft pero eso no es largo, \ref S04.0741 \ELANBegin 1909.740 \ELANEnd 1912.480 \ELANParticipant OR \tx komuiyano rafue fia daɨde \ft es principio de la formación del hombre, \ref S04.0742 \ELANBegin 1912.500 \ELANEnd 1914.180 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ juijikaide \ft se proyecta, \ref S04.0743 \ELANBegin 1914.800 \ELANEnd 1917.360 \ELANParticipant OR \tx nɨbaɨñede nokueñede \ft no hace daño, no se rinde. \nt nokueñede: no se torció. \ref S04.0744 \ELANBegin 1917.480 \ELANEnd 1918.740 \ELANParticipant OR \tx jaaeita \ft Porque era antes. \ref S04.0745 \ELANBegin 1918.800 \ELANEnd 1921.380 \ELANParticipant OR \tx izoi rafue fɨebikana jaaide \ft De esa manera las cosas van cambiando, \ref S04.0746 \ELANBegin 1921.400 \ELANEnd 1924.100 \ELANParticipant OR \tx fɨekana uiga jitaiñedɨno \ft se va dejando lo que no se necesita. \ref S04.0747 \ELANBegin 1924.120 \ELANEnd 1925.440 \ELANParticipant OR \tx mameidɨno \ft Así se refiere a las cosas. \ref S04.0748 \ELANBegin 1926.280 \ELANEnd 1928.320 \ELANParticipant OR \tx jitaide ite \ft Hay gente que lo necesita, \ref S04.0749 \ELANBegin 1928.520 \ELANEnd 1930.140 \ELANParticipant OR \tx jitaidena mameide \ft la necesidad está, \ref S04.0750 \ELANBegin 1930.140 \ELANEnd 1932.120 \ELANParticipant OR \tx nɨena jaɨyɨziede \ft usted tiene abundancia, \ref S04.0751 \ELANBegin 1932.180 \ELANEnd 1934.420 \ELANParticipant OR \tx nɨena ua onoɨ ote \ft y en su mano está para repartirlo, \ref S04.0752 \ELANBegin 1934.660 \ELANEnd 1936.080 \ELANParticipant OR \tx fia mei nane daɨde \ft así no más dijo \ref S04.0753 \ELANBegin 1936.120 \ELANEnd 1938.300 \ELANParticipant OR \tx jaae kaɨ bebene uaimo \ft para nosotros en esta era. \ref S04.0754 \ELANBegin 1939.340 \ELANEnd 1942.220 \ELANParticipant OR \tx ie mei akɨ jaae mooma buinaima \ft En cambio en la palabra del Creador \ref S04.0755 \ELANBegin 1942.380 \ELANEnd 1944.760 \ELANParticipant OR \tx uai dɨbenedo akɨ daɨitade \ft así son las cosas, \ref S04.0756 \ELANBegin 1944.880 \ELANEnd 1949.980 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua viride jagɨyɨna mameidɨno \ft se representan distorsionadas, \nt viride: apenas comienza a hervir. También está en nuestro ojo, apenas comenzando a ver. \ref S04.0757 \ELANBegin 1950.020 \ELANEnd 1952.660 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ janaɨde jagɨyɨna mameidɨno \ft se representan confusamente. \ref S04.0758 \ELANBegin 1952.680 \ELANEnd 1954.600 \ELANParticipant OR \tx janaɨñede iiadɨ \ft Aunque no es confuso, \ref S04.0759 \ELANBegin 1954.820 \ELANEnd 1957.000 \ELANParticipant OR \tx rairaɨemona nane janaɨde \ft por la pereza se vuelve confuso. \ref S04.0760 \ELANBegin 1957.500 \ELANEnd 1959.980 \ELANParticipant OR \tx fɨbiiadɨ fɨbiya \ft Si estamos alertas, lo cogemos, \ref S04.0761 \ELANBegin 1960.160 \ELANEnd 1962.120 \ELANParticipant OR \tx jɨkanoiadɨ fɨbiya \ft si preguntamos, lo sabemos, \ref S04.0762 \ELANBegin 1962.140 \ELANEnd 1964.080 \ELANParticipant OR \tx jɨkanoiadɨ mei kaɨmare \ft si preguntamos, da gusto, \ref S04.0763 \ELANBegin 1964.140 \ELANEnd 1965.280 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ɨɨnoga \ft porque está bien preparado. \ref S04.0764 \ELANBegin 1965.300 \ELANEnd 1967.900 \ELANParticipant OR \tx jɨkanoñega mei fɨgo jinoñede \ft Lo que no se pregunta no tiene buen resultado, \ref S04.0765 \ELANBegin 1968.000 \ELANEnd 1970.360 \ELANParticipant OR \tx aiñekɨnide junañegaza \ft queda raquítico porque no lo abonó. \ref S04.0766 \ELANBegin 1970.440 \ELANEnd 1972.000 \ELANParticipant OR \tx rairuiñegaza \ft porque no lo cuidó. \ref S04.0767 \ELANBegin 1973.180 \ELANEnd 1977.800 \ELANParticipant OR \tx fia ua aiñekɨnide daɨnano \ft Se queda así raquítico, \ref S04.0768 \ELANBegin 1978.080 \ELANEnd 1980.040 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua uiyɨdoñega \ft por falta de darle calor. \ref S04.0769 \ELANBegin 1980.620 \ELANEnd 1982.860 \ELANParticipant OR \tx uiyɨdoñega daɨnano mei ua \ft Por no darle cariño \ref S04.0770 \ELANBegin 1983.320 \ELANEnd 1985.000 \ELANParticipant OR \tx zuaifuedoga \ft lo rechaza, \nt zuaifuedoga: lo rechaza \ref S04.0771 \ELANBegin 1985.060 \ELANEnd 1987.220 \ELANParticipant OR \tx zuaifuedua emodori \ft y después de que se enfermó, \ref S04.0772 \ELANBegin 1987.760 \ELANEnd 1989.180 \ELANParticipant OR \tx mei buumona \ft ¿de quién es la culpa? (de uno) \ref S04.0773 \ELANBegin 1989.480 \ELANEnd 1991.700 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmamo eroina ebirede \mb jɨaɨ -ma -mo eroi -a ebi -re -dɨ -e \ge otro -MASC -LOC parecerse_mirar -NF bonito -POS -ASERT -GEN \ps adj -gen -caso v -voz r.adj -sv -mod -cln \ft De uno por andar mirando otras cosas (otras mujeres). \ref S04.0774 \ELANBegin 1991.720 \ELANEnd 1994.360 \ELANParticipant OR \tx izoide rakino nɨɨ \ft Por eso las cosas \ref S04.0775 \ELANBegin 1994.920 \ELANEnd 1996.800 \ELANParticipant OR \tx viride uai \ft son como espejismos. \ref S04.0776 \ELANBegin 1997.460 \ELANEnd 2001.060 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uai zoveride uaina mameide \ft son como ruidos que se escuchan, \nt zoberide: se escuchan ruidos (como espejismos auditivos). \ref S04.0777 \ELANBegin 2001.320 \ELANEnd 2004.100 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ zazaride uaina mameide \ft son como murmuraciones, \nt zazaride: escuchar voces lejanas \ref S04.0778 \ELANBegin 2004.880 \ELANEnd 2007.120 \ELANParticipant OR \tx fia nɨɨ ua daɨdode \ft y lo hace envolatar, \ref S04.0779 \ELANBegin 2007.140 \ELANEnd 2009.220 \ELANParticipant OR \tx daɨdokɨ uai \ft ésa palabra de envolatar \ref S04.0780 \ELANBegin 2009.560 \ELANEnd 2012.860 \ELANParticipant OR \tx fia ua jadomakɨ uai \ft es solo la potencia de las sales (Jadomakɨ) que se escucha así. \nt Jadomakɨ quiere decir el grupo de todas las sales. Jadoma es un personaje mitológico, el primer nombre de Kumari Jitoma. \ref S04.0781 \ELANBegin 2013.240 \ELANEnd 2016.160 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ daɨita mooma buinaima \ft Así el Padre Creador \ref S04.0782 \ELANBegin 2016.720 \ELANEnd 2017.980 \ELANParticipant OR \tx mamede \ft nombró \ref S04.0783 \ELANBegin 2019.200 \ELANEnd 2021.060 \ELANParticipant OR \tx be iidɨ uai \ft esta palabra. \ref S04.0784 \ELANBegin 2021.220 \ELANEnd 2023.600 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft La futura generación de vida \ref S04.0785 \ELANBegin 2023.820 \ELANEnd 2026.260 \ELANParticipant OR \tx fui mei onoiye \ft después lo entenderá, \ref S04.0786 \ELANBegin 2026.260 \ELANEnd 2027.860 \ELANParticipant OR \tx jaae kue baiga \ft Yo ya lo confirmé, \ref S04.0787 \ELANBegin 2027.980 \ELANEnd 2034.320 \ELANParticipant OR \tx jaa kue kɨona jaa kue uidaka jaa kue nɨkaɨka jaa kue ikɨka \ft ya lo viví, ya lo condené, ya lo maldije, ya lo rechacé, \ref S04.0788 \ELANBegin 2034.420 \ELANEnd 2037.360 \ELANParticipant OR \tx biʼuaido fui mei jiunoite \ft y con esta palabra después van a apartar eso, \ref S04.0789 \ELANBegin 2037.360 \ELANEnd 2039.661 \ELANParticipant OR \tx fia mei mooma buinaima daɨde \ft así no más dijo el Padre Creador. \ref S04.0790 \ELANBegin 2040.880 \ELANEnd 2043.640 \ELANParticipant OR \tx meita igaɨkoni rairuide \ft Esa energía es prohibida, \ref S04.0791 \ELANBegin 2044.280 \ELANEnd 2045.440 \ELANParticipant OR \tx jaae ba \ft allá esas cosas \ref S04.0792 \ELANBegin 2047.140 \ELANEnd 2051.400 \ELANParticipant OR \tx jaae anaba jagagɨ urukɨ \ft del canasto \ref S04.0793 \ELANBegin 2051.480 \ELANEnd 2052.560 \ELANParticipant OR \tx igaɨmo \ft de la gente mitológica (cosas negativas, malas) \ref S04.0794 \ELANBegin 2053.140 \ELANEnd 2055.920 \ELANParticipant OR \tx igaɨmona omoɨ kɨrɨgaɨmo \ft no las guarde \ref S04.0795 \ELANBegin 2056.060 \ELANEnd 2057.900 \ELANParticipant OR \tx jooneñe iiri \ft en su canasto, \ref S04.0796 \ELANBegin 2058.180 \ELANEnd 2060.580 \ELANParticipant OR \tx buu kue nɨbaɨa daɨniza \ft para que no culpe a nadie \ref S04.0797 \ELANBegin 2060.880 \ELANEnd 2062.580 \ELANParticipant OR \tx kɨode ebirena \ft Se ve como bonito \ref S04.0798 \ELANBegin 2063.420 \ELANEnd 2064.780 \ELANParticipant OR \tx zefuiredeza \ft pero cuidado se aburre, \ref S04.0799 \ELANBegin 2065.160 \ELANEnd 2066.340 \ELANParticipant OR \tx fuiraitate \ft porque lo destruye. \ref S04.0800 \ELANBegin 2066.560 \ELANEnd 2068.000 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe izoide \ft De esa manera \ref S04.0801 \ELANBegin 2068.000 \ELANEnd 2071.580 \ELANParticipant OR \tx iidɨ manue \ft esa maldad \ref S04.0802 \ELANBegin 2071.920 \ELANEnd 2073.100 \ELANParticipant OR \tx fuiraide \ft se destruye. \ref S04.0803 \ELANBegin 2073.120 \ELANEnd 2074.460 \ELANParticipant OR \tx jɨkona jaaide \ft Se convierte en tigre, \ref S04.0804 \ELANBegin 2074.480 \ELANEnd 2076.120 \ELANParticipant OR \tx nuiona jaaide \ft se convierte en boa, \ref S04.0805 \ELANBegin 2077.000 \ELANEnd 2078.720 \ELANParticipant OR \tx baɨba ɨkoɨ kɨoñena \ft pero más allá no se ve nada. \ref S04.0806 \ELANBegin 2078.720 \ELANEnd 2080.660 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade rafueza \ft Así es la Historia, \ref S04.0807 \ELANBegin 2080.760 \ELANEnd 2082.140 \ELANParticipant OR \tx fɨbiñenaza \ft eso no tiene ningún valor (el que no sabe hace esto). \ref S04.0808 \ELANBegin 2082.580 \ELANEnd 2084.440 \ELANParticipant OR \tx be nabedɨ \ft Esto es lo propio, \ref S04.0809 \ELANBegin 2085.320 \ELANEnd 2087.180 \ELANParticipant OR \tx nabezido yɨɨnoga \ft las cosas \ref S04.0810 \ELANBegin 2087.340 \ELANEnd 2088.280 \ELANParticipant OR \tx rafue \ft que se reciben con la mano derecha \ref S04.0811 \ELANBegin 2088.360 \ELANEnd 2089.440 \ELANParticipant OR \tx yɨzide \ft fructifican, \ref S04.0812 \ELANBegin 2089.600 \ELANEnd 2090.620 \ELANParticipant OR \tx fuiraiñede \ft no se acaban, \ref S04.0813 \ELANBegin 2090.680 \ELANEnd 2091.880 \ELANParticipant OR \tx jeeɨrede \ft alimentan \ref S04.0814 \ELANBegin 2092.542 \ELANEnd 2093.802 \ELANParticipant OR \tx maɨride \ft y dan fuerza. \ref S04.0815 \ELANBegin 2095.203 \ELANEnd 2097.023 \ELANParticipant OR \tx birui biñede \ft Eso no es de hoy no más, \ref S04.0816 \ELANBegin 2097.164 \ELANEnd 2099.024 \ELANParticipant OR \tx jaae bitɨkue \ft yo vengo desde antes. \ref S04.0817 \ELANBegin 2099.500 \ELANEnd 2101.060 \ELANParticipant OR \tx fui bedaɨita \ft Después, de esta manera \ref S04.0818 \ELANBegin 2101.160 \ELANEnd 2103.380 \ELANParticipant OR \tx monifue urukɨ \ft por donde va a caminar \ref S04.0819 \ELANBegin 2103.880 \ELANEnd 2105.500 \ELANParticipant OR \tx makaye \ft la generación de vida, \ref S04.0820 \ELANBegin 2105.740 \ELANEnd 2107.240 \ELANParticipant OR \tx kue eɨfokɨ \ft ya está mi huella, \ref S04.0821 \ELANBegin 2107.720 \ELANEnd 2110.320 \ELANParticipant OR \tx eɨfokɨ mei meifo ite \ft el rastro de mi huella. \ref S04.0822 \ELANBegin 2110.410 \ELANEnd 2112.230 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka janaɨtɨ \ft ¿Dónde hay confusión? \ref S04.0823 \ELANBegin 2112.351 \ELANEnd 2113.571 \ELANParticipant OR \tx aiyueita \ft No es grande, \ref S04.0824 \ELANBegin 2113.772 \ELANEnd 2115.872 \ELANParticipant OR \tx bigɨni nagɨni \ft este Mundo \ref S04.0825 \ELANBegin 2116.613 \ELANEnd 2117.613 \ELANParticipant OR \tx aiyoñede \ft no es grande, \ref S04.0826 \ELANBegin 2117.974 \ELANEnd 2120.474 \ELANParticipant OR \tx gɨgɨniño emodozede \ft es como la espalda del cucarronchito, \ref S04.0827 \ELANBegin 2120.640 \ELANEnd 2122.240 \ELANParticipant OR \tx daba zokuana \ft es como dar un paso, \ref S04.0828 \ELANBegin 2122.240 \ELANEnd 2124.720 \ELANParticipant OR \tx baɨ daba oga \ft luego da otro paso (algo aprende). \ref S04.0829 \ELANBegin 2124.880 \ELANEnd 2128.080 \ELANParticipant OR \tx aiyoñede rafue \ft La Palabra no es grande, \ref S04.0830 \ELANBegin 2128.320 \ELANEnd 2130.020 \ELANParticipant OR \tx ba ne dɨnoriñede \ft no es larga, \ref S04.0831 \ELANBegin 2130.059 \ELANEnd 2131.719 \ELANParticipant OR \tx zefuinide \ft no es cansona, \ref S04.0832 \ELANBegin 2132.740 \ELANEnd 2134.180 \ELANParticipant OR \tx dagueroɨde \ft es un pedacito \ref S04.0833 \ELANBegin 2134.180 \ELANEnd 2136.020 \ELANParticipant OR \tx onobeko dɨnoride \ft es del tamaño de la uña de la mano, \ref S04.0834 \ELANBegin 2136.020 \ELANEnd 2137.840 \ELANParticipant OR \tx eɨbeko dɨnoride \ft es del tamaño de la uña del pie, \ref S04.0835 \ELANBegin 2138.040 \ELANEnd 2139.340 \ELANParticipant OR \tx rafue areñede \ft no es larga, \ref S04.0836 \ELANBegin 2139.604 \ELANEnd 2140.844 \ELANParticipant OR \tx areraita ñeiri \ft ¿acaso es larga? \ref S04.0837 \ELANBegin 2140.860 \ELANEnd 2142.860 \ELANParticipant OR \tx nɨdɨ jɨɨraka aredɨ \ft ¿Cúal conjuración es larga? \ref S04.0838 \ELANBegin 2142.980 \ELANEnd 2144.480 \ELANParticipant OR \tx izoide \ft Así mismo. \ref S04.0839 \ELANBegin 2145.240 \ELANEnd 2147.560 \ELANParticipant OR \tx nɨdɨ jubieka aredɨ \ft ¿Cuál hambre es larga? \ref S04.0840 \ELANBegin 2147.888 \ELANEnd 2151.608 \ELANParticipant OR \tx jaa ba eka yezika dagueroɨde \ft Cuando se da de comer ahí termina. \ref S04.0841 \ELANBegin 2152.429 \ELANEnd 2154.429 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft Antes el Padre Creador \ref S04.0842 \ELANBegin 2154.450 \ELANEnd 2155.790 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ daɨita \ft de esta manera \ref S04.0843 \ELANBegin 2155.951 \ELANEnd 2157.471 \ELANParticipant OR \tx mamekana atɨka \ft lo vino reglamentando. \ref S04.0844 \ELANBegin 2158.053 \ELANEnd 2159.713 \ELANParticipant OR \tx meita daaje \ft Pero la misma cosa \ref S04.0845 \ELANBegin 2160.073 \ELANEnd 2161.873 \ELANParticipant OR \tx mei zakɨerede \ft hastía, \nt zakɨerede quiere decir "aburridor". \ref S04.0846 \ELANBegin 2161.934 \ELANEnd 2163.554 \ELANParticipant OR \tx daaje zefuire \ft lo misma cosa aburre: \ref S04.0847 \ELANBegin 2164.135 \ELANEnd 2166.815 \ELANParticipant OR \tx daajena ebiruiñeniri \ft “No siga con lo mismo” (dice otra palabra), \ref S04.0848 \ELANBegin 2167.696 \ELANEnd 2169.576 \ELANParticipant OR \tx zefuirede rafue \ft la Palabra es palabra, \ref S04.0849 \ELANBegin 2169.577 \ELANEnd 2170.677 \ELANParticipant OR \tx ɨnɨerede rafue \ft la Palabra da sueño, \ref S04.0850 \ELANBegin 2170.678 \ELANEnd 2171.858 \ELANParticipant OR \tx okozɨerede \ft es muy cansona. \ref S04.0851 \ELANBegin 2172.819 \ELANEnd 2174.079 \ELANParticipant OR \tx dɨnori mei \ft En ese punto \ref S04.0852 \ELANBegin 2174.080 \ELANEnd 2175.620 \ELANParticipant OR \tx kome uaitafide \ft a la persona la desvalorizan. \ref S04.0853 \ELANBegin 2175.841 \ELANEnd 2177.481 \ELANParticipant OR \tx fui meena \ft Después no vaya a decir \ref S04.0854 \ELANBegin 2178.022 \ELANEnd 2179.902 \ELANParticipant OR \tx kuemona jeruika \ft que yo \ref S04.0855 \ELANBegin 2180.243 \ELANEnd 2181.443 \ELANParticipant OR \tx fui daɨniza \ft le mezquiné, \ref S04.0856 \ELANBegin 2181.524 \ELANEnd 2183.684 \ELANParticipant OR \tx fia mei nane daɨiñokaide \ft así no más quedó reglamentado. \ref S04.0857 \ELANBegin 2184.005 \ELANEnd 2185.965 \ELANParticipant OR \tx jeruiñega iiadɨ \ft Aunque no es mezquinado, \ref S04.0858 \ELANBegin 2186.006 \ELANEnd 2188.746 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨi jaae rɨadorede \ft ese valor ya está así. \ref S04.0859 \ELANBegin 2189.327 \ELANEnd 2192.147 \ELANParticipant OR \tx meita jeruiredena mameide \ft Entonces tiene valor, \ref S04.0860 \ELANBegin 2192.228 \ELANEnd 2195.328 \ELANParticipant OR \tx ɨbakana mameide jaaedɨ daɨde \ft entonces hay que pagar. \ref S04.0861 \ELANBegin 2196.209 \ELANEnd 2198.309 \ELANParticipant OR \tx jeruirede daɨna \ft Lo que tiene valor \ref S04.0862 \ELANBegin 2198.950 \ELANEnd 2201.650 \ELANParticipant OR \tx mei rairuikana \ft es muy restringido (no es para todo el mundo), \ref S04.0863 \ELANBegin 2201.951 \ELANEnd 2203.631 \ELANParticipant OR \tx ɨbaka daɨnano \ft por eso hay que pagarlo, \ref S04.0864 \ELANBegin 2204.012 \ELANEnd 2206.812 \ELANParticipant OR \tx mei meifo joo-jooneno \ft para que no quede vacío (no se descuadre), \ref S04.0865 \ELANBegin 2206.973 \ELANEnd 2207.853 \ELANParticipant OR \tx daaje izoi \ft quede igual, \ref S04.0866 \ELANBegin 2207.874 \ELANEnd 2209.734 \ELANParticipant OR \tx rɨgɨ-rɨgɨnotaga \ft se mantenga nivelado. \ref S04.0867 \ELANBegin 2210.635 \ELANEnd 2213.355 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ boafe jɨɨrana mameidɨno \ft Es como la conjuración de una herida, \ref S04.0868 \ELANBegin 2213.396 \ELANEnd 2215.256 \ELANParticipant OR \tx kɨoiñede \ft cicatriza bien, \ref S04.0869 \ELANBegin 2215.337 \ELANEnd 2216.717 \ELANParticipant OR \tx kɨoiñede nane \ft así como se sella la herida, \ref S04.0870 \ELANBegin 2216.798 \ELANEnd 2218.538 \ELANParticipant OR \tx uizɨ kɨrɨoina \ft así nuestros ojos quedan tapados. \ref S04.0871 \ELANBegin 2218.659 \ELANEnd 2221.439 \ELANParticipant OR \tx buuka rafue bɨegɨinana kɨodɨ \ft ¿Quién ha visto el bulto de la Palabra? \ref S04.0872 \ELANBegin 2221.660 \ELANEnd 2225.060 \ELANParticipant OR \tx buuka rafueraɨ raɨfaraɨnana kɨodɨ \ft ¿Quién ha visto el arrume de la Palabra? \ref S04.0873 \ELANBegin 2225.421 \ELANEnd 2228.481 \ELANParticipant OR \tx buuka rafue naida-naidadena kɨodɨ \ft ¿Quién ha visto a la Palabra por ahí andando? \ref S04.0874 \ELANBegin 2228.502 \ELANEnd 2229.782 \ELANParticipant OR \tx kɨonena \ft No se ve, \ref S04.0875 \ELANBegin 2230.383 \ELANEnd 2232.283 \ELANParticipant OR \tx kaɨ ui kɨoñede \ft nuestro ojo no ve nada. \ref S04.0876 \ELANBegin 2232.384 \ELANEnd 2234.284 \ELANParticipant OR \tx dama mooma buinaima \ft Sólo el ojo del Padre Creador \ref S04.0877 \ELANBegin 2234.525 \ELANEnd 2235.785 \ELANParticipant OR \tx uika kɨoidɨ \ft es el que ve, \ref S04.0878 \ELANBegin 2235.826 \ELANEnd 2237.026 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ mamede \ft El lo instituyó, \ref S04.0879 \ELANBegin 2237.047 \ELANEnd 2238.447 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ fɨnode \ft El lo arregló. \ref S04.0880 \ELANBegin 2239.308 \ELANEnd 2242.248 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua iyuire komuide \ft El nació sin falla, \ref S04.0881 \ELANBegin 2242.249 \ELANEnd 2243.809 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe mamekɨ \ft eso se llama \ref S04.0882 \ELANBegin 2243.970 \ELANEnd 2245.910 \ELANParticipant OR \tx mooma taaɨnuema \ft Padre de la Nada, \ref S04.0883 \ELANBegin 2247.491 \ELANEnd 2249.431 \ELANParticipant OR \tx taaɨno uai \ft con palabra \ref S04.0884 \ELANBegin 2249.592 \ELANEnd 2250.692 \ELANParticipant OR \tx uaido \ft de la nada \ref S04.0885 \ELANBegin 2250.760 \ELANEnd 2252.220 \ELANParticipant OR \tx jaae jekɨkana \ft a nosotros \nt jekɨkana = komuitakana. \ref S04.0886 \ELANBegin 2252.440 \ELANEnd 2253.340 \ELANParticipant OR \tx arɨ \ft nos ha venido \ref S04.0887 \ELANBegin 2253.500 \ELANEnd 2254.740 \ELANParticipant OR \tx kaɨna atɨde \ft fabricando (jekɨkana). \ref S04.0888 \ELANBegin 2254.876 \ELANEnd 2257.716 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe izoi nano komuidɨkaɨ \ft De ese modo nacimos, \ref S04.0889 \ELANBegin 2257.897 \ELANEnd 2259.297 \ELANParticipant OR \tx bigɨni nagɨniri \ft en este Mundo \ref S04.0890 \ELANBegin 2259.318 \ELANEnd 2260.538 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft en esta suelo \ref S04.0891 \ELANBegin 2260.659 \ELANEnd 2261.819 \ELANParticipant OR \tx komuikana bite \ft vinimos naciendo. \ref S04.0892 \ELANBegin 2262.680 \ELANEnd 2264.940 \ELANParticipant OR \tx iidɨ iko \ft Ese rostro, \ref S04.0893 \ELANBegin 2264.941 \ELANEnd 2266.821 \ELANParticipant OR \tx iidɨ igaɨ \ft ese canasto, \ref S04.0894 \ELANBegin 2267.742 \ELANEnd 2272.062 \ELANParticipant OR \tx igaɨ nɨɨ nabedɨ kɨrɨgaɨ \ft ese verdadero canasto, \ref S04.0895 \ELANBegin 2272.183 \ELANEnd 2274.303 \ELANParticipant OR \tx fia nɨɨ ua \ft en ese que \ref S04.0896 \ELANBegin 2275.264 \ELANEnd 2277.284 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnokana atɨkano \ft venimos recibiendo \ref S04.0897 \ELANBegin 2278.045 \ELANEnd 2279.065 \ELANParticipant OR \tx zoredeza \ft se pierde (se borra, se envolata) \ref S04.0898 \ELANBegin 2279.066 \ELANEnd 2280.406 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe jirari \ft Por esa razón \ref S04.0899 \ELANBegin 2280.447 \ELANEnd 2282.327 \ELANParticipant OR \tx onoɨ fɨmairi \ft hay que cuidar la mano \ref S04.0900 \ELANBegin 2282.728 \ELANEnd 2285.748 \ELANParticipant OR \tx onoɨmo nɨɨ guamajɨza \ft porque la mano es poderosa, \ref S04.0901 \ELANBegin 2285.989 \ELANEnd 2287.749 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fui jufaɨnoyeza \ft porque esa mano es para después curar, \ref S04.0902 \ELANBegin 2287.810 \ELANEnd 2288.930 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yɨɨnoyeza \ft es para recibir (cosechar). \ref S04.0903 \ELANBegin 2288.931 \ELANEnd 2290.431 \ELANParticipant OR \tx fɨmairiri \ft Hay que cuidarla, \ref S04.0904 \ELANBegin 2291.292 \ELANEnd 2293.372 \ELANParticipant OR \tx faɨfikuironainiza \ft para que no se quede vacía, \ref S04.0905 \ELANBegin 2293.480 \ELANEnd 2294.940 \ELANParticipant OR \tx yuukoniza \ft para que no se dañe, \ref S04.0906 \ELANBegin 2296.134 \ELANEnd 2298.034 \ELANParticipant OR \tx fia mei nane daɨde \ft así no más dice. \ref S04.0907 \ELANBegin 2298.195 \ELANEnd 2300.735 \ELANParticipant OR \tx akɨ igaɨ kɨrɨgaɨ \ft En ese punto, \ref S04.0908 \ELANBegin 2300.876 \ELANEnd 2302.356 \ELANParticipant OR \tx onoɨ nane \ft el canasto \ref S04.0909 \ELANBegin 2302.397 \ELANEnd 2304.057 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft es la mano. \ref S04.0910 \ELANBegin 2304.680 \ELANEnd 2306.540 \ELANParticipant OR \tx needo yɨɨnotɨkaɨ \ft ¿Con qué recibimos? \ref S04.0911 \ELANBegin 2306.719 \ELANEnd 2307.779 \ELANParticipant OR \tx onoɨdo \ft Con el canasto \ref S04.0912 \ELANBegin 2307.780 \ELANEnd 2309.640 \ELANParticipant OR \tx igaɨdo yɨɨnoga \ft de la mano recibimos. \ref S04.0913 \ELANBegin 2310.161 \ELANEnd 2312.181 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨdo \ft Ese canasto \ref S04.0914 \ELANBegin 2312.602 \ELANEnd 2313.682 \ELANParticipant OR \tx oruiñede \ft nunca se llena, \ref S04.0915 \ELANBegin 2313.863 \ELANEnd 2314.803 \ELANParticipant OR \tx igaɨ \ft Ese \ref S04.0916 \ELANBegin 2314.984 \ELANEnd 2315.744 \ELANParticipant OR \tx kɨrɨgaɨ \ft canasto, \ref S04.0917 \ELANBegin 2315.780 \ELANEnd 2318.140 \ELANParticipant OR \tx nɨruido kaɨ onoɨ mei oruide \ft nuestra mano, ¿cuándo se llena? \ref S04.0918 \ELANBegin 2318.320 \ELANEnd 2319.360 \ELANParticipant OR \tx oruiñede \ft No se llena \ref S04.0919 \ELANBegin 2319.840 \ELANEnd 2321.240 \ELANParticipant OR \tx kaɨ komuiya abɨdo \ft desde el día de nuestro nacimiento. \ref S04.0920 \ELANBegin 2321.460 \ELANEnd 2323.700 \ELANParticipant OR \tx izoide mooma buinaima \ft Igualmente, el canasto \ref S04.0921 \ELANBegin 2324.860 \ELANEnd 2325.900 \ELANParticipant OR \tx kɨrɨgaɨ \ft del Padre Creador \ref S04.0922 \ELANBegin 2326.020 \ELANEnd 2327.020 \ELANParticipant OR \tx oruiñede \ft no se llena, \ref S04.0923 \ELANBegin 2329.700 \ELANEnd 2331.800 \ELANParticipant OR \tx jagɨyɨna kɨrɨñede \ft el aire no se tranca, \ref S04.0924 \ELANBegin 2332.400 \ELANEnd 2333.820 \ELANParticipant OR \tx variñede \ft no se infla. \ref S04.0925 \ELANBegin 2334.320 \ELANEnd 2336.600 \ELANParticipant OR \tx nane jɨɨrana ñefikaide \ft Esto ya se convirtió en oración. \ref S04.0926 \ELANBegin 2337.800 \ELANEnd 2341.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaa fui komuite monifue urukɨ \ft Esto ya para la futura generación de vida \ref S04.0927 \ELANBegin 2342.380 \ELANEnd 2343.900 \ELANParticipant OR \tx fui ua \ft será \ref S04.0928 \ELANBegin 2344.340 \ELANEnd 2345.700 \ELANParticipant OR \tx jakɨyongo \ft su defensa \nt jakɨyongo (cf. jakɨngo 'ortiga'): es la defensa de plantas medicinales que se siembran alrededor de la casa. Es una protección. \ref S04.0929 \ELANBegin 2346.680 \ELANEnd 2348.200 \ELANParticipant OR \tx fia nane daɨiñokaide \ft así no más dice. \ref S04.0930 \ELANBegin 2349.600 \ELANEnd 2351.820 \ELANParticipant OR \tx meita dɨnokoni \ft Entonces ahí, \ref S04.0931 \ELANBegin 2352.040 \ELANEnd 2353.820 \ELANParticipant OR \tx biidɨ uai \ft esta palabra \ref S04.0932 \ELANBegin 2353.900 \ELANEnd 2354.980 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fuunoye \ft es la que va a curar (no es la persona), \ref S04.0933 \ELANBegin 2355.440 \ELANEnd 2357.020 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fuurai jagɨyɨ \ft ese es aliento de curación, \ref S04.0934 \ELANBegin 2357.620 \ELANEnd 2359.080 \ELANParticipant OR \tx naɨmekɨei jagɨyɨ \ft aliento de dulzura, \ref S04.0935 \ELANBegin 2359.580 \ELANEnd 2361.980 \ELANParticipant OR \tx fɨenidɨ ñuera \ft no es malo, es bueno. \ref S04.0936 \ELANBegin 2363.864 \ELANEnd 2366.244 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka fɨenidɨ \ft ¿Cómo va a ser malo? \ref S04.0937 \ELANBegin 2366.465 \ELANEnd 2368.125 \ELANParticipant OR \tx naana ñuera \ft Todo es bueno, \ref S04.0938 \ELANBegin 2368.386 \ELANEnd 2369.766 \ELANParticipant OR \tx fɨnoadɨ \ft si se arregla. \ref S04.0939 \ELANBegin 2369.767 \ELANEnd 2372.187 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft Ya instituí \ref S04.0940 \ELANBegin 2372.188 \ELANEnd 2373.748 \ELANParticipant OR \tx fɨnoriye rafue \ft el principio \ref S04.0941 \ELANBegin 2373.769 \ELANEnd 2375.549 \ELANParticipant OR \tx jagɨyɨ jiyakɨ \ft de la ciencia de capacitación \ref S04.0942 \ELANBegin 2375.590 \ELANEnd 2376.970 \ELANParticipant OR \tx mamedɨkue \ft de la futura generación de vida. \ref S04.0943 \ELANBegin 2377.651 \ELANEnd 2379.491 \ELANParticipant OR \tx feeiñeite \ft Esto no se olvidará, \ref S04.0944 \ELANBegin 2379.992 \ELANEnd 2381.692 \ELANParticipant OR \tx fui jiɨta yoye \ft de esto hablará un niño (todos tienen la misma energía) \ref S04.0945 \ELANBegin 2381.693 \ELANEnd 2383.373 \ELANParticipant OR \tx rɨngoza eirɨngo \ft una mujer, una anciana, \ref S04.0946 \ELANBegin 2383.394 \ELANEnd 2385.014 \ELANParticipant OR \tx eikome jitaɨngo \ft un anciano, una joven, \ref S04.0947 \ELANBegin 2385.360 \ELANEnd 2386.840 \ELANParticipant OR \tx jitokome \ft un joven, \ref S04.0948 \ELANBegin 2387.620 \ELANEnd 2389.140 \ELANParticipant OR \tx fui nɨɨ bofuetaiye \ft van a soltar la voz. \ref S04.0949 \ELANBegin 2389.420 \ELANEnd 2391.220 \ELANParticipant OR \tx rafue jiyakɨza \ft Esta es la Palabra (asienta). \ref S04.0950 \ELANBegin 2391.400 \ELANEnd 2393.460 \ELANParticipant OR \tx nia jaabe onoite \ft Si cumple va a saber, \ref S04.0951 \ELANBegin 2393.480 \ELANEnd 2394.960 \ELANParticipant OR \tx nia kakaite \ft si cumple va a entender \ref S04.0952 \ELANBegin 2396.560 \ELANEnd 2398.880 \ELANParticipant OR \tx akɨ kue uai \ft Este es mi reglamento, \ref S04.0953 \ELANBegin 2398.900 \ELANEnd 2401.500 \ELANParticipant OR \tx kue uaido fui nɨɨzaka uuritɨ \ft pues con mi palabra, ¿cuál persona va a hablar? \ref S04.0954 \ELANBegin 2401.740 \ELANEnd 2404.640 \ELANParticipant OR \tx nɨɨza fui ebire komuiye \ft esa persona vivirá bien, \ref S04.0955 \ELANBegin 2404.843 \ELANEnd 2407.043 \ELANParticipant OR \tx nɨɨza fui ruifiruiye \ft esa persona la van a envidiar. \ref S04.0956 \ELANBegin 2407.244 \ELANEnd 2409.204 \ELANParticipant OR \tx ruifiruiga iiadɨ \ft Aunque la desprecien, \ref S04.0957 \ELANBegin 2409.885 \ELANEnd 2411.605 \ELANParticipant OR \tx afezana ruifiruiñena \ft a esa persona no la están criticando, \ref S04.0958 \ELANBegin 2411.646 \ELANEnd 2413.666 \ELANParticipant OR \tx kue ruifiruina \ft a mí es que me están criticando. \ref S04.0959 \ELANBegin 2413.907 \ELANEnd 2415.607 \ELANParticipant OR \tx kue daaɨoɨ ɨaɨruiya \ft ¿Será que a mí me tienen rabia? \ref S04.0960 \ELANBegin 2415.680 \ELANEnd 2416.820 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨ kaɨna ɨaɨruiya \ft ¿será que a nosotros nos tienen rabia? \ref S04.0961 \ELANBegin 2416.820 \ELANEnd 2418.460 \ELANParticipant OR \tx abɨ ɨaɨruiya \ft Ellos se desprecian solos, \ref S04.0962 \ELANBegin 2419.240 \ELANEnd 2421.000 \ELANParticipant OR \tx abɨ zofiano \ft se están haciendo daño solos. \ref S04.0963 \ELANBegin 2421.100 \ELANEnd 2422.720 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kaañenano \ft Ahí no hay vida, \ref S04.0964 \ELANBegin 2423.540 \ELANEnd 2425.680 \ELANParticipant OR \tx dueredɨ rafueza \ft porque es tristeza. \ref S04.0965 \ELANBegin 2425.880 \ELANEnd 2427.820 \ELANParticipant OR \tx nɨbaiyɨ mameka \ft ¿Para qué nombrar esa palabra? \ref S04.0966 \ELANBegin 2428.460 \ELANEnd 2431.680 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ onoñedɨza iʼuaido \ft El que no sabe sale con esa palabra, \ref S04.0967 \ELANBegin 2431.995 \ELANEnd 2433.335 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jukui uai \ft palabra venenosa, \ref S04.0968 \ELANBegin 2434.240 \ELANEnd 2435.760 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft palabra de \ref S04.0969 \ELANBegin 2436.020 \ELANEnd 2437.740 \ELANParticipant OR \tx ruiya uai \ft división.. \ref S04.0970 \ELANBegin 2438.000 \ELANEnd 2438.840 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En ese punto \ref S04.0971 \ELANBegin 2438.840 \ELANEnd 2441.000 \ELANParticipant OR \tx ruiyamana mameide \ft el Creador ya viene a cortar eso, \ref S04.0972 \ELANBegin 2441.260 \ELANEnd 2442.420 \ELANParticipant OR \tx ruijikaide \ft acaba con eso. \ref S04.0973 \ELANBegin 2442.980 \ELANEnd 2445.120 \ELANParticipant OR \tx meita jaae rafuekoni \ft Entonces la palabra de hace mucho tiempo \ref S04.0974 \ELANBegin 2445.460 \ELANEnd 2448.140 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ daɨitade \ft así es, \ref S04.0975 \ELANBegin 2448.420 \ELANEnd 2450.360 \ELANParticipant OR \tx ebinino \ft es sencilla, \ref S04.0976 \ELANBegin 2450.500 \ELANEnd 2451.800 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft esa \ref S04.0977 \ELANBegin 2451.940 \ELANEnd 2453.840 \ELANParticipant OR \tx jayerede rafue \ft palabra se riega (es famosa); \ref S04.0978 \ELANBegin 2456.100 \ELANEnd 2457.700 \ELANParticipant OR \tx ebinino \ft sencillamente, \ref S04.0979 \ELANBegin 2457.880 \ELANEnd 2459.200 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft con esa \ref S04.0980 \ELANBegin 2459.400 \ELANEnd 2461.380 \ELANParticipant OR \tx jiidɨena rafuedɨno \ft palabra de cacería (de coger conocimientos): persona activa, dispuesta a todo) \ref S04.0981 \ELANBegin 2461.460 \ELANEnd 2463.160 \ELANParticipant OR \tx meita jiitakana \ft usted va cogiendo \ref S04.0982 \ELANBegin 2463.640 \ELANEnd 2464.700 \ELANParticipant OR \tx atɨka \ft los conocimientos. \ref S04.0983 \ELANBegin 2464.880 \ELANEnd 2466.200 \ELANParticipant OR \tx ɨkoɨnoñega \ft No hay que cerrarlo, \nt ɨkoɨnoñega: no se amarra. \ref S04.0984 \ELANBegin 2466.280 \ELANEnd 2467.140 \ELANParticipant OR \tx ɨkoɨ \ft no hay \ref S04.0985 \ELANBegin 2467.240 \ELANEnd 2467.980 \ELANParticipant OR \tx daɨiñena \ft que tener duda, \ref S04.0986 \ELANBegin 2468.960 \ELANEnd 2470.680 \ELANParticipant OR \tx ɨkoɨnoga ɨkoɨnoga \ft lo que se cerró quedó cerrado; \ref S04.0987 \ELANBegin 2470.680 \ELANEnd 2472.780 \ELANParticipant OR \tx needo zuijikaiye rafue \ft ¿Por dónde lo va a abrir (por dónde va a salir la palabra)? \ref S04.0988 \ELANBegin 2473.380 \ELANEnd 2475.880 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae rafue rairuirenano \ft Hay que cuidarse de esto (esos pasos uno no los puede seguir). \ref S04.0989 \ELANBegin 2477.560 \ELANEnd 2478.860 \ELANParticipant OR \tx rafue nɨɨ \ft Esa Palabra \ref S04.0990 \ELANBegin 2479.400 \ELANEnd 2480.580 \ELANParticipant OR \tx ua \ft tiene \ref S04.0991 \ELANBegin 2481.200 \ELANEnd 2482.240 \ELANParticipant OR \tx kakariano \ft que oír bien (tiene que estar al hilo de la Palabra), \ref S04.0992 \ELANBegin 2484.120 \ELANEnd 2485.940 \ELANParticipant OR \tx bɨegɨaideita jɨɨ \ft acaso es un bulto para decir, \ref S04.0993 \ELANBegin 2486.000 \ELANEnd 2487.160 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨe kue ua \ft “sí, veo lo que \ref S04.0994 \ELANBegin 2487.260 \ELANEnd 2488.760 \ELANParticipant OR \tx oga iiadɨ \ft yo saqué”; \ref S04.0995 \ELANBegin 2489.060 \ELANEnd 2490.340 \ELANParticipant OR \tx kɨoñena \ft aunque la tiene no se ve; \ref S04.0996 \ELANBegin 2491.600 \ELANEnd 2492.780 \ELANParticipant OR \tx uinidɨkaɨza \ft no tenemos vista, \ref S04.0997 \ELANBegin 2493.060 \ELANEnd 2494.400 \ELANParticipant OR \tx jefonidɨkaɨ \ft no tenemos oído. \ref S04.0998 \ELANBegin 2494.820 \ELANEnd 2497.020 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae \ft Esto es lo que \ref S04.0999 \ELANBegin 2497.980 \ELANEnd 2500.580 \ELANParticipant OR \tx fɨnokana atɨka \ft se ha venido arreglando \ref S04.1000 \ELANBegin 2500.760 \ELANEnd 2503.260 \ELANParticipant OR \tx rafue jagɨyɨ jiyakɨ \ft en el principio de la Palabra. \ref S04.1001 \ELANBegin 2503.600 \ELANEnd 2505.620 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua bebenemo \ft Ya en este tiempo, \ref S04.1002 \ELANBegin 2505.760 \ELANEnd 2506.600 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft en este mundo, \ref S04.1003 \ELANBegin 2506.640 \ELANEnd 2507.660 \ELANParticipant OR \tx bikurimo \ft en esta cuna, \ref S04.1004 \ELANBegin 2508.340 \ELANEnd 2509.600 \ELANParticipant OR \tx bigaɨmo \ft en este canasto, \ref S04.1005 \ELANBegin 2509.720 \ELANEnd 2511.220 \ELANParticipant OR \tx jaae komuikana \ft ha venido germinando \ref S04.1006 \ELANBegin 2511.280 \ELANEnd 2512.700 \ELANParticipant OR \tx joonekana atɨka \ft se ha venido guardando. \ref S04.1007 \ELANBegin 2513.760 \ELANEnd 2516.920 \ELANParticipant OR \tx akɨ jibie dua kɨrɨgaɨ \ft Ese es el canasto de mambear coca, \ref S04.1008 \ELANBegin 2516.980 \ELANEnd 2521.360 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae bamaibina kɨrɨgaɨ \ft ése es el canasto de maestría, \nt bamaibi = fɨbiya. \ref S04.1009 \ELANBegin 2521.500 \ELANEnd 2526.800 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae nooibina kɨrɨgaɨ \ft ése es el canasto de tolerancia, \ref S04.1010 \ELANBegin 2526.940 \ELANEnd 2529.540 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ igaɨ \ft ese canasto \ref S04.1011 \ELANBegin 2530.360 \ELANEnd 2531.820 \ELANParticipant OR \tx yoneragaɨ \ft es canasto avisador, \ref S04.1012 \ELANBegin 2532.060 \ELANEnd 2534.000 \ELANParticipant OR \tx igaɨ fɨdɨmagaɨ \ft es canasto de sabiduría, \ref S04.1013 \ELANBegin 2534.260 \ELANEnd 2536.160 \ELANParticipant OR \tx igaɨ nɨɨ ua \ft ese canasto \ref S04.1014 \ELANBegin 2536.260 \ELANEnd 2537.440 \ELANParticipant OR \tx uruagaɨ \ft es canasto de de toda la humanidad, \ref S04.1015 \ELANBegin 2537.960 \ELANEnd 2540.300 \ELANParticipant OR \tx igaɨ nɨɨ komɨnɨgaɨ \ft canasto de humanización, \ref S04.1016 \ELANBegin 2540.720 \ELANEnd 2542.960 \ELANParticipant OR \tx igaɨ nɨɨ ua \ft ese canasto \ref S04.1017 \ELANBegin 2543.220 \ELANEnd 2544.920 \ELANParticipant OR \tx zadaidue igaɨ \ft es canasto de felicidad (amor), \ref S04.1018 \ELANBegin 2545.080 \ELANEnd 2547.220 \ELANParticipant OR \tx igaɨ nɨɨ ua \ft canasto de \ref S04.1019 \ELANBegin 2548.400 \ELANEnd 2550.380 \ELANParticipant OR \tx rafuei igaɨ \ft Palabra de ciencia, \ref S04.1020 \ELANBegin 2551.040 \ELANEnd 2553.700 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jaae kaɨ kaana igaɨ \ft ese es canasto de nuestra vida. \ref S04.1021 \ELANBegin 2553.980 \ELANEnd 2555.600 \ELANParticipant OR \tx needo kaadɨkaɨ \ft Con eso vivimos, \ref S04.1022 \ELANBegin 2555.640 \ELANEnd 2557.880 \ELANParticipant OR \tx igaɨdo kaadɨkaɨ \ft con ese canasto vivimos, \ref S04.1023 \ELANBegin 2559.100 \ELANEnd 2561.720 \ELANParticipant OR \tx igaɨmo jaae jeeɨredɨkaɨ \ft en el canasto nos alimentamos, \ref S04.1024 \ELANBegin 2562.000 \ELANEnd 2563.960 \ELANParticipant OR \tx akɨ kaɨ jeeɨrena \ft ahí nos alimentamos. \ref S04.1025 \ELANBegin 2564.040 \ELANEnd 2565.680 \ELANParticipant OR \tx birui mei kaɨ uuriya \ft Hoy en día hablamos, \ref S04.1026 \ELANBegin 2565.700 \ELANEnd 2567.060 \ELANParticipant OR \tx unazido uuritɨkaɨ \ft hablamos (dizque) de yajé \ref S04.1027 \ELANBegin 2567.080 \ELANEnd 2569.380 \ELANParticipant OR \tx jaae einamakɨ akɨ daɨita \ft Nuestra memoria ancestral, \ref S04.1028 \ELANBegin 2569.960 \ELANEnd 2571.360 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mooroma akɨ daɨi \ft nuestros antepasados así \ref S04.1029 \ELANBegin 2571.380 \ELANEnd 2573.900 \ELANParticipant OR \tx ua mamede ikɨno rakɨnona \ft reglamentaron esta Palabra \ref S04.1030 \ELANBegin 2574.780 \ELANEnd 2576.460 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨita \ft Porque así \ref S04.1031 \ELANBegin 2576.500 \ELANEnd 2577.720 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ \ft antes \ref S04.1032 \ELANBegin 2578.100 \ELANEnd 2579.820 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft el Padre Creador \ref S04.1033 \ELANBegin 2580.000 \ELANEnd 2580.860 \ELANParticipant OR \tx mamekaza \ft lo reglamentó, \ref S04.1034 \ELANBegin 2580.920 \ELANEnd 2582.420 \ELANParticipant OR \tx afe i mameitɨkaɨ \ft e igual lo vamos a imitar. \ref S04.1035 \ELANBegin 2582.520 \ELANEnd 2583.620 \ELANParticipant OR \tx nɨɨedɨkaɨ \ft Somos lo mismo, \ref S04.1036 \ELANBegin 2584.180 \ELANEnd 2586.140 \ELANParticipant OR \tx jiɨtaiñedikaɨ \ft no somos niños, \ref S04.1037 \ELANBegin 2586.640 \ELANEnd 2588.320 \ELANParticipant OR \tx abɨ duedoɨza \ft por qué vamos a abandonarnos; \ref S04.1038 \ELANBegin 2588.480 \ELANEnd 2589.680 \ELANParticipant OR \tx raɨnairi \ft tenga valor, \ref S04.1039 \ELANBegin 2589.700 \ELANEnd 2591.400 \ELANParticipant OR \tx ɨimana iiri \ft sea hombre. \ref S04.1040 \ELANBegin 2593.520 \ELANEnd 2595.500 \ELANParticipant OR \tx fia ba \ft No ponga cuidado \ref S04.1041 \ELANBegin 2596.580 \ELANEnd 2597.780 \ELANParticipant OR \tx taaɨdɨ \ft en lo falso, \ref S04.1042 \ELANBegin 2597.820 \ELANEnd 2599.600 \ELANParticipant OR \tx jeeɨnina uaimo o kakare \ft en la palabra que no alimenta. \ref S04.1043 \ELANBegin 2599.620 \ELANEnd 2601.120 \ELANParticipant OR \tx akɨ jeeɨrenano \ft En cambio lo otro sí es alimento, \ref S04.1044 \ELANBegin 2601.140 \ELANEnd 2602.900 \ELANParticipant OR \tx akɨ fɨbiyano \ft sí es conocimiento, \ref S04.1045 \ELANBegin 2603.160 \ELANEnd 2606.940 \ELANParticipant OR \tx fia yirikongo feedeka fɨbiye fɨbiyeza \ft Cuidado le pasa como la golondrina (que vuela por todas partes y parece que sabe), \ref S04.1046 \ELANBegin 2607.380 \ELANEnd 2609.700 \ELANParticipant OR \tx dami ua fɨbiya uai \ft en cambio la palabra de conocimiento, \ref S04.1047 \ELANBegin 2609.780 \ELANEnd 2611.340 \ELANParticipant OR \tx komɨnɨi uai \ft la palabra de humano, \ref S04.1048 \ELANBegin 2612.500 \ELANEnd 2615.240 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua zebikano \ft es búsqueda, \ref S04.1049 \ELANBegin 2615.520 \ELANEnd 2617.220 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ nɨzekano \ft es selección, \ref S04.1050 \ELANBegin 2617.500 \ELANEnd 2620.420 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua yokɨkano \ft es purificación, \ref S04.1051 \ELANBegin 2620.560 \ELANEnd 2622.820 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ naɨena ogano \ft es sacar la sustancia, \ref S04.1052 \ELANBegin 2623.840 \ELANEnd 2627.040 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua jiidɨenano \ft es capturar, \ref S04.1053 \ELANBegin 2627.220 \ELANEnd 2628.300 \ELANParticipant OR \tx jiide \ft ya agarra. \ref S04.1054 \ELANBegin 2628.440 \ELANEnd 2630.240 \ELANParticipant OR \tx nɨga kue jiitajaza \ft ¿Cuánto yo agarré? \ref S04.1055 \ELANBegin 2630.400 \ELANEnd 2632.040 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ akɨ raauano \ft Esa es cacería, \ref S04.1056 \ELANBegin 2632.120 \ELANEnd 2633.560 \ELANParticipant OR \tx akɨ rafue jenuano \ft ésa es la búsqueda de la Palabra. \ref S04.1057 \ELANBegin 2633.920 \ELANEnd 2635.700 \ELANParticipant OR \tx kueka jenodɨ \ft Yo soy el que busca, \ref S04.1058 \ELANBegin 2636.320 \ELANEnd 2637.720 \ELANParticipant OR \tx jitaidɨkue \ft yo necesito; \ref S04.1059 \ELANBegin 2637.820 \ELANEnd 2639.460 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ jitaiñedɨkue \ft antes no necesitaba, \ref S04.1060 \ELANBegin 2639.660 \ELANEnd 2641.000 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ onoñedɨkue \ft antes so sabía \ref S04.1061 \ELANBegin 2641.100 \ELANEnd 2642.740 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ jeeɨninano \ft que es aguantar hambre, \ref S04.1062 \ELANBegin 2643.140 \ELANEnd 2645.480 \ELANParticipant OR \tx rakɨno jiyakɨ kakarefide \ft ya quiere descifrar ese principio. \ref S04.1063 \ELANBegin 2645.660 \ELANEnd 2647.520 \ELANParticipant OR \tx bene ɨko rafue \ft (El dice) esta Palabra aquí \ref S04.1064 \ELANBegin 2648.060 \ELANEnd 2649.420 \ELANParticipant OR \tx nɨbaɨ rairuika \ft será que es prohibida, \ref S04.1065 \ELANBegin 2649.520 \ELANEnd 2650.640 \ELANParticipant OR \tx nɨbaɨ ɨko jeruika \ft será que es mezquinada, \ref S04.1066 \ELANBegin 2650.660 \ELANEnd 2651.940 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ buu iñede \ft pero no había nadie (que le dijera). \ref S04.1067 \ELANBegin 2652.520 \ELANEnd 2654.180 \ELANParticipant OR \tx dama daɨitade \ft Dejémoslo así, \ref S04.1068 \ELANBegin 2654.500 \ELANEnd 2656.140 \ELANParticipant OR \tx daɨnano komedɨ \ft diciendo así, el hombre, \ref S04.1069 \ELANBegin 2656.320 \ELANEnd 2657.840 \ELANParticipant OR \tx ebinino \ft sencillamente (coge su trabajo). \ref S04.1070 \ELANBegin 2658.980 \ELANEnd 2660.460 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft Como ya el Padre Creador, \ref S04.1071 \ELANBegin 2660.720 \ELANEnd 2661.660 \ELANParticipant OR \tx fɨeka \ft lo dejó, \ref S04.1072 \ELANBegin 2661.880 \ELANEnd 2663.120 \ELANParticipant OR \tx mei iñedeita \ft como existe; \ref S04.1073 \ELANBegin 2663.220 \ELANEnd 2664.480 \ELANParticipant OR \tx jii batɨno mei \ft pero por otro lado, \ref S04.1074 \ELANBegin 2664.680 \ELANEnd 2665.440 \ELANParticipant OR \tx rairuika \ft si hay cosas \ref S04.1075 \ELANBegin 2665.660 \ELANEnd 2666.660 \ELANParticipant OR \tx ite \ft prohibidas. \ref S04.1076 \ELANBegin 2666.740 \ELANEnd 2668.580 \ELANParticipant OR \tx daɨnanona jaaedɨ \ft De ese punto \ref S04.1077 \ELANBegin 2668.980 \ELANEnd 2670.520 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnokana atɨka \ft ya viene recibiendo. \ref S04.1078 \ELANBegin 2671.220 \ELANEnd 2672.920 \ELANParticipant OR \tx kome onoɨmo \ft Está en nuestra mano, \ref S04.1079 \ELANBegin 2673.180 \ELANEnd 2674.860 \ELANParticipant OR \tx kome abɨmo \ft está en nuestro cuerpo, \ref S04.1080 \ELANBegin 2675.300 \ELANEnd 2677.700 \ELANParticipant OR \tx iteza kɨoiñede \ft pero no se ve. \ref S04.1081 \ELANBegin 2677.840 \ELANEnd 2679.720 \ELANParticipant OR \tx nɨne jɨaɨma abɨ \ft Pues miramos los pecados \ref S04.1082 \ELANBegin 2679.920 \ELANEnd 2683.580 \ELANParticipant OR \tx kɨoinana kue fɨbiya \ft de otro y en vano decimos \ref S04.1083 \ELANBegin 2684.540 \ELANEnd 2685.980 \ELANParticipant OR \tx fia mei daɨdɨkaɨ \ft que sabemos. \ref S04.1084 \ELANBegin 2686.300 \ELANEnd 2688.820 \ELANParticipant OR \tx iidɨ ikuri uai \ft En nuestra cuna \ref S04.1085 \ELANBegin 2689.040 \ELANEnd 2691.480 \ELANParticipant OR \tx daaje i komuiñedɨkaɨ \ft no nos formamos igual \ref S04.1086 \ELANBegin 2691.680 \ELANEnd 2693.640 \ELANParticipant OR \tx daaje i zairiñedɨkaɨ \ft no crecemos igual, \ref S04.1087 \ELANBegin 2693.840 \ELANEnd 2695.480 \ELANParticipant OR \tx daaje manue \ft no estamos compuestos \ref S04.1088 \ELANBegin 2695.860 \ELANEnd 2697.160 \ELANParticipant OR \tx naɨeñedɨkaɨ \ft de la misma sustancia. \ref S04.1089 \ELANBegin 2697.400 \ELANEnd 2701.200 \ELANParticipant OR \tx iidɨ dɨga raa manue naɨe- \ft Estamos compuestos de \ref S04.1090 \ELANBegin 2701.880 \ELANEnd 2703.560 \ELANParticipant OR \tx -dɨkaɨ komuiya \ft muchas sustancias. \ref S04.1091 \ELANBegin 2703.620 \ELANEnd 2705.100 \ELANParticipant OR \tx fia mei rafueka \ft Solamente en la Palabra (se dice): \ref S04.1092 \ELANBegin 2705.200 \ELANEnd 2706.540 \ELANParticipant OR \tx daade eeiño \ft una sola madre, \ref S04.1093 \ELANBegin 2707.300 \ELANEnd 2708.900 \ELANParticipant OR \tx daade mooma \ft un solo padre, \ref S04.1094 \ELANBegin 2708.960 \ELANEnd 2711.060 \ELANParticipant OR \tx dɨga mooma dɨga eeiño \ft Cuántos padres, cuántas madres, \ref S04.1095 \ELANBegin 2711.060 \ELANEnd 2712.460 \ELANParticipant OR \tx onoñega- \ft no se \ref S04.1096 \ELANBegin 2713.620 \ELANEnd 2715.160 \ELANParticipant OR \tx -nona nɨɨ \ft sabe, \ref S04.1097 \ELANBegin 2716.740 \ELANEnd 2719.680 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua naɨodɨ jitoma rafueza \ft por eso se dice que es asunto de la noche (sexualidad), \nt cuando los espíritus hablan diciendo "yo soy su padre, su madre". \ref S04.1098 \ELANBegin 2719.780 \ELANEnd 2721.040 \ELANParticipant OR \tx ononide \ft allí nadie sabe, \ref S04.1099 \ELANBegin 2721.280 \ELANEnd 2722.360 \ELANParticipant OR \tx kakañena \ft nadie entiende (en la formación). \ref S04.1100 \ELANBegin 2722.940 \ELANEnd 2724.880 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ dɨnori \ft Ya en esos momentos, \ref S04.1101 \ELANBegin 2724.900 \ELANEnd 2727.760 \ELANParticipant OR \tx iidɨ ijɨ fiokɨjɨ \ft esa potencia, \ref S04.1102 \ELANBegin 2728.500 \ELANEnd 2730.940 \ELANParticipant OR \tx jaa iidɨ daibiriya \ft ya se deposita. \ref S04.1103 \ELANBegin 2731.400 \ELANEnd 2733.120 \ELANParticipant OR \tx jaa mei dɨnokoniri \ft De esa misma manera, \ref S04.1104 \ELANBegin 2733.240 \ELANEnd 2735.140 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft el Padre Creador \ref S04.1105 \ELANBegin 2736.500 \ELANEnd 2738.740 \ELANParticipant OR \tx jaae bigɨni nagɨni \ft a este Mundo \ref S04.1106 \ELANBegin 2739.380 \ELANEnd 2740.640 \ELANParticipant OR \tx ɨɨnuanona \ft habiéndolo mezclado, \ref S04.1107 \ELANBegin 2741.060 \ELANEnd 2741.940 \ELANParticipant OR \tx dujuiyano \ft habiéndolo cuajado, \ref S04.1108 \ELANBegin 2742.080 \ELANEnd 2743.320 \ELANParticipant OR \tx zaitade \ft lo compactó. \ref S04.1109 \ELANBegin 2744.020 \ELANEnd 2746.560 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaa nɨɨ kumeni \ft El resultado es el kumeni. \ref S04.1110 \ELANBegin 2748.040 \ELANEnd 2750.380 \ELANParticipant OR \tx binikoni aiyɨ zaitanona \ft Ya habiendo compactado ese suelo, \ref S04.1111 \ELANBegin 2751.280 \ELANEnd 2753.320 \ELANParticipant OR \tx nɨne mooma jabɨkaide \ft ¿para dónde el Padre se ladeó? \ref S04.1112 \ELANBegin 2753.620 \ELANEnd 2754.940 \ELANParticipant OR \tx nɨne mei \ft antes \ref S04.1113 \ELANBegin 2755.180 \ELANEnd 2756.320 \ELANParticipant OR \tx ero-ero \ft está buscando, \ref S04.1114 \ELANBegin 2756.540 \ELANEnd 2758.540 \ELANParticipant OR \tx nɨno fɨedɨkue \ft ¿qué me faltó? \ref S04.1115 \ELANBegin 2759.380 \ELANEnd 2760.820 \ELANParticipant OR \tx mameitɨkue \ft (Si me faltó) lo voy a conseguir, \ref S04.1116 \ELANBegin 2760.860 \ELANEnd 2762.020 \ELANParticipant OR \tx komuitɨkue \ft voy a nacer, \ref S04.1117 \ELANBegin 2762.040 \ELANEnd 2763.420 \ELANParticipant OR \tx zairitɨkue \ft voy a crecer, \ref S04.1118 \ELANBegin 2763.540 \ELANEnd 2765.520 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaimadɨ \ft Ya el Padre Creador \ref S04.1119 \ELANBegin 2765.540 \ELANEnd 2767.640 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ jaɨaɨrede \ft se endureció. \ref S04.1120 \ELANBegin 2770.380 \ELANEnd 2772.500 \ELANParticipant OR \tx be mozima e nanɨe \ft Vea la tierra que se formó, tierra de él, \ref S04.1121 \ELANBegin 2772.640 \ELANEnd 2774.480 \ELANParticipant OR \tx be ɨkoɨ mozimanɨe \ft esta es la tierra de sostenimiento, \ref S04.1122 \ELANBegin 2774.600 \ELANEnd 2776.260 \ELANParticipant OR \tx benori mozikaite \ft aquí ya se va a sostener \ref S04.1123 \ELANBegin 2776.680 \ELANEnd 2779.040 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft la futura generación de vida. \ref S04.1124 \ELANBegin 2779.500 \ELANEnd 2782.360 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ ua jiɨkɨnɨe \ft Esta es tierra fértil, \ref S04.1125 \ELANBegin 2783.060 \ELANEnd 2785.140 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ zafidanɨe \ft ésta es tierra orgánica, \ref S04.1126 \ELANBegin 2785.180 \ELANEnd 2788.680 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ ua eyɨdanɨe \ft ésta es tierra gredosa (greda roja), \ref S04.1127 \ELANBegin 2788.720 \ELANEnd 2790.980 \ELANParticipant OR \tx jaaeita mei kákade \mb jaaeita mei káka -dɨ -e \ge anteriormente entonces calentar -ASERT -3S \ps adv conj v -mod -pers \ft porque antes se sentía caliente, \ref S04.1128 \ELANBegin 2791.060 \ELANEnd 2794.060 \ELANParticipant OR \tx jaaeita mei konideza \ft porque antes no había unión. \ref S04.1129 \ELANBegin 2794.620 \ELANEnd 2796.640 \ELANParticipant OR \tx meita akɨ dɨnori \ft Entonces en este punto, \ref S04.1130 \ELANBegin 2797.240 \ELANEnd 2799.020 \ELANParticipant OR \tx kue ɨko \ft ya éste es \ref S04.1131 \ELANBegin 2799.840 \ELANEnd 2801.580 \ELANParticipant OR \tx raa iyano \ft el sitio de mi herencia, \ref S04.1132 \ELANBegin 2802.820 \ELANEnd 2807.060 \ELANParticipant OR \tx be jaa nɨɨ ɨko ua mozikaide \ft aquí ya se sostuvo. \ref S04.1133 \ELANBegin 2807.080 \ELANEnd 2809.780 \ELANParticipant OR \tx benori fui mozira urukɨdɨ \ft Aquí ya la generación \ref S04.1134 \ELANBegin 2810.100 \ELANEnd 2812.060 \ELANParticipant OR \tx benori moziite \ft se va a sostener \ref S04.1135 \ELANBegin 2812.360 \ELANEnd 2813.960 \ELANParticipant OR \tx benori jebuite \ft y se va a multiplicar. \ref S04.1136 \ELANBegin 2814.120 \ELANEnd 2815.280 \ELANParticipant OR \tx jeruinide \ft Eso no es prohibido, \ref S04.1137 \ELANBegin 2815.540 \ELANEnd 2817.520 \ELANParticipant OR \tx dami ba jeruirede \ft lo otro sí es prohibido. \ref S04.1138 \ELANBegin 2818.240 \ELANEnd 2820.000 \ELANParticipant OR \tx meita jaaedɨ \ft Entonces, \ref S04.1139 \ELANBegin 2820.620 \ELANEnd 2822.760 \ELANParticipant OR \tx fueiñede nagɨma jeruirena \ft la primera generación sí fue prohibida, \ref S04.1140 \ELANBegin 2822.900 \ELANEnd 2824.740 \ELANParticipant OR \tx emodori \ft y luego \ref S04.1141 \ELANBegin 2826.160 \ELANEnd 2828.400 \ELANParticipant OR \tx biniro nagɨma \ft la generación de este suelo \nt biniro: terreno que pertenece a una persona. \ref S04.1142 \ELANBegin 2828.740 \ELANEnd 2830.340 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade \ft ya es así, \ref S04.1143 \ELANBegin 2830.800 \ELANEnd 2831.880 \ELANParticipant OR \tx jeruinide \ft no es prohibido. \ref S04.1144 \ELANBegin 2832.640 \ELANEnd 2834.420 \ELANParticipant OR \tx jeruireniadɨ \ft Si es mezquinado \ref S04.1145 \ELANBegin 2834.600 \ELANEnd 2836.140 \ELANParticipant OR \tx mei buumo iñede \ft pues nadie tiene. \ref S04.1146 \ELANBegin 2836.700 \ELANEnd 2838.400 \ELANParticipant OR \tx meita jaaedɨ \ft Por esa razón \ref S04.1147 \ELANBegin 2838.700 \ELANEnd 2841.020 \ELANParticipant OR \tx jino eronega iyaɨe \ft la rabia se voltea hacia afuera (hacia el trabajo). \ref S04.1148 \ELANBegin 2842.400 \ELANEnd 2845.740 \ELANParticipant OR \tx jino eronega emodomo ɨɨnofide \ft Se voltea y allá se fructifica, \ref S04.1149 \ELANBegin 2846.240 \ELANEnd 2848.300 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae ñoraɨnoga \ft y con eso lame \ref S04.1150 \ELANBegin 2848.300 \ELANEnd 2850.040 \ELANParticipant OR \tx akɨ nimanoga \ft y con eso se alimenta, \ref S04.1151 \ELANBegin 2850.420 \ELANEnd 2852.720 \ELANParticipant OR \tx akɨ ɨɨfueriyano \ft con eso agradece, \ref S04.1152 \ELANBegin 2853.040 \ELANEnd 2854.440 \ELANParticipant OR \tx kaɨmanano \ft se pone alegre, \ref S04.1153 \ELANBegin 2855.800 \ELANEnd 2857.700 \ELANParticipant OR \tx akɨ jiyonano \ft con eso se sana. \ref S04.1154 \ELANBegin 2858.000 \ELANEnd 2860.500 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori kome mei jiyode \ft En este punto la persona se alienta \ref S04.1155 \ELANBegin 2861.480 \ELANEnd 2863.660 \ELANParticipant OR \tx kaɨmaredɨ uairi \ft con la buena palabra, \ref S04.1156 \ELANBegin 2863.780 \ELANEnd 2865.460 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fɨkaka \ft con palabra sazonada \ref S04.1157 \ELANBegin 2866.760 \ELANEnd 2869.700 \ELANParticipant OR \tx eirɨngo eikome jiyona \ft el anciano y la anciana se alivian \ref S04.1158 \ELANBegin 2870.220 \ELANEnd 2872.380 \ELANParticipant OR \tx iʼuaimo kakareina \ft al escuchar esa palabra. \ref S04.1159 \ELANBegin 2872.920 \ELANEnd 2875.200 \ELANParticipant OR \tx eirɨngodɨ eikomedɨ \ft Una anciana, un anciano \nt Consejo de hogar. \ref S04.1160 \ELANBegin 2876.680 \ELANEnd 2879.620 \ELANParticipant OR \tx badadɨ jiɨzaɨaɨ uuriya \ft no tienen que poner atención \ref S04.1161 \ELANBegin 2879.860 \ELANEnd 2882.100 \ELANParticipant OR \tx uai daɨde kakareiñe \ft a lo que hablan los niños. \ref S04.1162 \ELANBegin 2883.200 \ELANEnd 2885.180 \ELANParticipant OR \tx ba rɨngo uuriya \ft La palabra de mujer \ref S04.1163 \ELANBegin 2885.240 \ELANEnd 2886.940 \ELANParticipant OR \tx irai fue uai \ft es palabra del hogar (eso lo resuelven entre los dos). \ref S04.1164 \ELANBegin 2887.872 \ELANEnd 2890.892 \ELANParticipant OR \tx jaa kɨgɨ ifomo yetaradɨno \ft En medio de la palabra de consejo, está el ejemplo \ref S04.1165 \ELANBegin 2892.353 \ELANEnd 2895.593 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ aiyɨ nooiye irɨkaɨ ɨbaja \ft de la consecuencia de comer el pescadito del puerto, \nt Uno no come pescadito de donde uno se baña, porque antes de ir al baile uno va a estar alegando. \ref S04.1166 \ELANBegin 2896.614 \ELANEnd 2898.394 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ aiyɨ \ft que la palabra \ref S04.1167 \ELANBegin 2899.695 \ELANEnd 2902.275 \ELANParticipant OR \tx irai fue jifuiyafo uai \ft de pelea de hogar, \nt jifuiyafo: hormiguita "rascaculos" \ref S04.1168 \ELANBegin 2903.536 \ELANEnd 2905.816 \ELANParticipant OR \tx fia juziroi tooiya uai \ft la palabra de celos (juziroi tooiya) \ref S04.1169 \ELANBegin 2905.897 \ELANEnd 2907.297 \ELANParticipant OR \tx oni jaaiñede \ft no se lleva para afuera (hacia papá, mamá, hijos, sino de los dos), \ref S04.1170 \ELANBegin 2907.518 \ELANEnd 2908.878 \ELANParticipant OR \tx irai fueza \ft porque eso es de la pareja. \ref S04.1171 \ELANBegin 2909.299 \ELANEnd 2911.199 \ELANParticipant OR \tx buu onoñega \ft Nadie sabe de eso, \ref S04.1172 \ELANBegin 2912.620 \ELANEnd 2913.780 \ELANParticipant OR \tx ononia \ft si sabemos manejar esa situación, \ref S04.1173 \ELANBegin 2913.801 \ELANEnd 2916.061 \ELANParticipant OR \tx onoñenia guamaduaɨ \ft si no sabemos hay muerte (divorcio), \ref S04.1174 \ELANBegin 2916.380 \ELANEnd 2917.780 \ELANParticipant OR \tx raɨko \ft hay enfermedad. \ref S04.1175 \ELANBegin 2919.723 \ELANEnd 2923.203 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae akɨ dɨnori dɨga \ft Así antes, cuántas \ref S04.1176 \ELANBegin 2923.404 \ELANEnd 2924.544 \ELANParticipant OR \tx namakɨ \ft generaciones \ref S04.1177 \ELANBegin 2924.965 \ELANEnd 2926.825 \ELANParticipant OR \tx feeiyana mameide \ft se envolataron \ref S04.1178 \ELANBegin 2926.966 \ELANEnd 2928.486 \ELANParticipant OR \tx igaɨ erori \ft en ese asunto \ref S04.1179 \ELANBegin 2929.927 \ELANEnd 2933.767 \ELANParticipant OR \tx jirari iidɨ manue guamado \ft Por eso esos problemas: brujería, piedra de poder, \ref S04.1180 \ELANBegin 2934.908 \ELANEnd 2937.768 \ELANParticipant OR \tx fiokɨe eyegɨ izife onoɨ iyoɨ \ft proyectiles, corona, collar, brazalete, \ref S04.1181 \ELANBegin 2937.949 \ELANEnd 2939.189 \ELANParticipant OR \tx daagaɨ eromo \ft dentro del mismo canasto \ref S04.1182 \ELANBegin 2939.270 \ELANEnd 2940.730 \ELANParticipant OR \tx fɨɨa joonega \ft se guardan, \ref S04.1183 \ELANBegin 2940.771 \ELANEnd 2942.171 \ELANParticipant OR \tx naana rɨado \ft todos los poderes. \ref S04.1184 \ELANBegin 2942.580 \ELANEnd 2945.440 \ELANParticipant OR \tx meita jɨaɨza kɨode jɨaɨza kɨode \ft Entonces la otra persona también lo mira \ref S04.1185 \ELANBegin 2946.820 \ELANEnd 2948.520 \ELANParticipant OR \tx jii kaɨe \ft y dice: sí, es nuestro. \ref S04.1186 \ELANBegin 2949.140 \ELANEnd 2950.640 \ELANParticipant OR \tx mei izoide \ft Igualmente, \ref S04.1187 \ELANBegin 2952.500 \ELANEnd 2954.400 \ELANParticipant OR \tx bebefene uaido \ft en nuestro tiempo, \ref S04.1188 \ELANBegin 2954.596 \ELANEnd 2956.236 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨza jibierokɨ \ft el hijo de otro \ref S04.1189 \ELANBegin 2956.340 \ELANEnd 2957.620 \ELANParticipant OR \tx daaje gagɨbɨrɨmo \ft está en la misma escuela, \ref S04.1190 \ELANBegin 2957.640 \ELANEnd 2959.540 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmakɨ jibierokɨ \ft los hijos de otras tribus, \ref S04.1191 \ELANBegin 2959.560 \ELANEnd 2961.720 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmakɨ juyekuri \ft las hijas de otras tribus \ref S04.1192 \ELANBegin 2962.180 \ELANEnd 2963.420 \ELANParticipant OR \tx daanori ite \ft están juntos, \ref S04.1193 \ELANBegin 2963.480 \ELANEnd 2965.140 \ELANParticipant OR \tx rairuiya uai \ft son para proteger, \ref S04.1194 \ELANBegin 2965.162 \ELANEnd 2966.762 \ELANParticipant OR \tx ebena zefui \ft cuidado viola el reglamento. \ref S04.1195 \ELANBegin 2967.663 \ELANEnd 2970.063 \ELANParticipant OR \tx jiɨzanidɨmamo mei afeno \ft El que no tiene hijos piensa en maldades, \ref S04.1196 \ELANBegin 2970.084 \ELANEnd 2972.024 \ELANParticipant OR \tx jiɨzaredɨmamo iñede \ft el que tiene hijos no piensa en maldades, \ref S04.1197 \ELANBegin 2972.025 \ELANEnd 2975.465 \ELANParticipant OR \tx izoide rakɨno rafue \ft así es la Palabra. \ref S04.1198 \ELANBegin 2975.486 \ELANEnd 2976.426 \ELANParticipant OR \tx irɨ \ft Esa maldad, \ref S04.1199 \ELANBegin 2976.907 \ELANEnd 2977.947 \ELANParticipant OR \tx jaae \ft antes, \ref S04.1200 \ELANBegin 2979.140 \ELANEnd 2982.040 \ELANParticipant OR \tx ido jaae nɨɨ jukui guamado \ft esos poderes, esos poderes de maldad, \ref S04.1201 \ELANBegin 2982.200 \ELANEnd 2984.280 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ ɨaido \ft esas fortalezas, \ref S04.1202 \ELANBegin 2985.260 \ELANEnd 2986.940 \ELANParticipant OR \tx jaaeita daɨitade \ft antes eran así. \ref S04.1203 \ELANBegin 2987.391 \ELANEnd 2990.051 \ELANParticipant OR \tx jaa bebenemo monifue \ft Pero desde ahí para acá es vida (alimento, abundancia), \ref S04.1204 \ELANBegin 2990.560 \ELANEnd 2992.180 \ELANParticipant OR \tx bibi ɨaibi \ft es zumo de vida, \ref S04.1205 \ELANBegin 2992.580 \ELANEnd 2994.680 \ELANParticipant OR \tx bibi nɨɨ fɨmonabi \ft es zumo de progreso. \ref S04.1206 \ELANBegin 2995.840 \ELANEnd 3000.360 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ nɨɨ nɨzekana bikɨ komekɨ fɨnoka \ft Después de que lo seleccionó esta candela lo arregló, \ref S04.1207 \ELANBegin 3000.440 \ELANEnd 3002.780 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima komekɨ \ft el fuego frío del Creador \ref S04.1208 \ELANBegin 3003.036 \ELANEnd 3004.836 \ELANParticipant OR \tx fɨnokana atɨka \ft lo vino arreglando, \ref S04.1209 \ELANBegin 3005.900 \ELANEnd 3011.300 \ELANParticipant OR \tx eeiño nɨɨ ua fɨnoraiño fɨnokana atɨka \ft la Madre Procesadora lo vino arreglando. \ref S04.1210 \ELANBegin 3011.460 \ELANEnd 3013.060 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ komɨnɨiño \ft Esa Madre de Humanización, \ref S04.1211 \ELANBegin 3013.460 \ELANEnd 3014.780 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ dueraiño \ft esa Madre Cariñosa \ref S04.1212 \ELANBegin 3014.840 \ELANEnd 3017.240 \ELANParticipant OR \tx dueruikana atɨde \ft nos viene auxiliando \ref S04.1213 \ELANBegin 3018.200 \ELANEnd 3019.400 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ \ft Sí, \ref S04.1214 \ELANBegin 3019.980 \ELANEnd 3021.080 \ELANParticipant OR \tx onona \ft se sabe, \ref S04.1215 \ELANBegin 3021.700 \ELANEnd 3023.540 \ELANParticipant OR \tx onoga iiadɨ \ft pero aunque se sabe, \ref S04.1216 \ELANBegin 3023.760 \ELANEnd 3025.300 \ELANParticipant OR \tx kakana iiadɨ \ft aunque se entiende, \ref S04.1217 \ELANBegin 3025.800 \ELANEnd 3028.020 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ aiyɨ nabedɨ \ft ése el verdadero \ref S04.1218 \ELANBegin 3028.760 \ELANEnd 3030.040 \ELANParticipant OR \tx jɨruifueza \ft amor (amor al trabajo), \ref S04.1219 \ELANBegin 3030.180 \ELANEnd 3032.060 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ mozira jɨruifue \ft el amor de sostenimiento, \ref S04.1220 \ELANBegin 3032.600 \ELANEnd 3034.380 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yɨɨra jɨruifue \ft el amor de recibir. \ref S04.1221 \ELANBegin 3034.560 \ELANEnd 3035.960 \ELANParticipant OR \tx jaa akɨ dɨnori \ft Ya en ese punto, \ref S04.1222 \ELANBegin 3036.720 \ELANEnd 3038.600 \ELANParticipant OR \tx jaa ikuri eromo \ft ya en el vientre de la madre, \ref S04.1223 \ELANBegin 3038.640 \ELANEnd 3040.380 \ELANParticipant OR \tx igɨdana dujukai \ft se forma como embrión. \ref S04.1224 \ELANBegin 3040.600 \ELANEnd 3043.540 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori igɨitofena mameide \ft En ese punto se representa como embrión. \ref S04.1225 \ELANBegin 3044.460 \ELANEnd 3048.600 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni aiyɨ jaae rafue naídena mameide \ft Ya en ese punto la Palabra se condensa, \nt Así como la sal se seca (naíde = naaide). \ref S04.1226 \ELANBegin 3048.700 \ELANEnd 3050.580 \ELANParticipant OR \tx rafue raɨnadena mameide \ft la Palabra ya se asienta. \ref S04.1227 \ELANBegin 3050.580 \ELANEnd 3052.220 \ELANParticipant OR \tx jaa ɨko raɨnadɨkue \ft Ya me asenté, \ref S04.1228 \ELANBegin 3052.243 \ELANEnd 3054.023 \ELANParticipant OR \tx jaa ɨko komuidɨkue \ft ya tengo vida. \ref S04.1229 \ELANBegin 3054.660 \ELANEnd 3056.420 \ELANParticipant OR \tx raɨnade iiadɨ \ft Aunque se asentó, \ref S04.1230 \ELANBegin 3056.700 \ELANEnd 3058.460 \ELANParticipant OR \tx fia mei igɨdafi \ft ya apenas es una yema (mórula), \ref S04.1231 \ELANBegin 3058.640 \ELANEnd 3060.180 \ELANParticipant OR \tx fia itunifide \ft apenas es como un disco, \ref S04.1232 \ELANBegin 3060.580 \ELANEnd 3062.560 \ELANParticipant OR \tx fia mei dujude \ft apenas se cuaja (se forma). \ref S04.1233 \ELANBegin 3063.080 \ELANEnd 3064.560 \ELANParticipant OR \tx uai ero-erode \ft Con calma está mirando, \ref S04.1234 \ELANBegin 3064.640 \ELANEnd 3066.440 \ELANParticipant OR \tx ero-erode iiadɨ \ft aunque está mirando, \ref S04.1235 \ELANBegin 3067.820 \ELANEnd 3069.780 \ELANParticipant OR \tx nia ɨko fɨbiñedɨkue \ft todavía no estoy listo (dice), \ref S04.1236 \ELANBegin 3069.860 \ELANEnd 3071.280 \ELANParticipant OR \tx baitañedɨkue \ft no tengo conocimiento. \ref S04.1237 \ELANBegin 3071.480 \ELANEnd 3072.720 \ELANParticipant OR \tx fɨbiite \ft Diciendo, \ref S04.1238 \ELANBegin 3073.293 \ELANEnd 3074.533 \ELANParticipant OR \tx daɨnano \ft voy a ser capaz, \ref S04.1239 \ELANBegin 3074.694 \ELANEnd 3076.134 \ELANParticipant OR \tx meine aiyɨ \ft todavía \ref S04.1240 \ELANBegin 3077.200 \ELANEnd 3078.760 \ELANParticipant OR \tx daanomo \ft voy a \ref S04.1241 \ELANBegin 3079.400 \ELANEnd 3080.720 \ELANParticipant OR \tx nabaiñote \ft agregar más. \ref S04.1242 \ELANBegin 3081.000 \ELANEnd 3085.080 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae nabai komuikana biyano \ft De ahí viene naciendo el compañero, \ref S04.1243 \ELANBegin 3085.240 \ELANEnd 3086.200 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ nabairiyano \ft ése es el compañerismo. \ref S04.1244 \ELANBegin 3086.200 \ELANEnd 3087.660 \ELANParticipant OR \tx nabairiyano nɨɨ rafue jenuano \ft El compañerismo es la misma búsqueda de la Palabra \ref S04.1245 \ELANBegin 3087.900 \ELANEnd 3088.720 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmamo \ft en otra persona, \ref S04.1246 \ELANBegin 3089.240 \ELANEnd 3090.960 \ELANParticipant OR \tx jitairedeza \ft porque es necesario para todos. \ref S04.1247 \ELANBegin 3091.820 \ELANEnd 3094.900 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaa nɨɨ baɨroñegano \ft Lo que se ha ganado nadie puede arrebatar, \ref S04.1248 \ELANBegin 3094.920 \ELANEnd 3098.020 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ jakɨre fɨnode \ft es muy respetable. \ref S04.1249 \ELANBegin 3099.444 \ELANEnd 3101.384 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft El que \ref S04.1250 \ELANBegin 3102.160 \ELANEnd 3104.000 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma iogobe \ft a otro hogar (el camino de otro), \ref S04.1251 \ELANBegin 3104.000 \ELANEnd 3105.920 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma aaɨ yaɨtadɨza \ft quiere conquistar a la mujer de otro, \ref S04.1252 \ELANBegin 3105.940 \ELANEnd 3108.660 \ELANParticipant OR \tx nɨɨza jakɨruiya \ft esa persona si teme, \ref S04.1253 \ELANBegin 3108.740 \ELANEnd 3112.620 \ELANParticipant OR \tx nɨɨza daɨitade daɨiode \ft esa persona está siempre desviando (para que no lo descubren), \ref S04.1254 \ELANBegin 3112.700 \ELANEnd 3114.600 \ELANParticipant OR \tx onorede zazaride \ft eso se conoce porque están murmurando. \ref S04.1255 \ELANBegin 3114.600 \ELANEnd 3115.880 \ELANParticipant OR \tx kakareiñe iiri \ft No ponga cuidado (en esa palabra), \ref S04.1256 \ELANBegin 3115.932 \ELANEnd 3116.952 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade \ft así es, \ref S04.1257 \ELANBegin 3117.192 \ELANEnd 3118.392 \ELANParticipant OR \tx onorede \ft uno se da cuenta. \ref S04.1258 \ELANBegin 3118.640 \ELANEnd 3121.800 \ELANParticipant OR \tx jaae dɨnokoni einamakɨ fia \ft Nuestros antepasados nos dijeron, \ref S04.1259 \ELANBegin 3122.020 \ELANEnd 3123.140 \ELANParticipant OR \tx kakareñeno \ft no ponga cuidado, \ref S04.1260 \ELANBegin 3123.960 \ELANEnd 3126.120 \ELANParticipant OR \tx oni akɨ daa chuumufo \ft esos son sólo los disociadores. \nt chuumufo: cuando el maestr está explicando, al lado otro está hablando privadamente. \ref S04.1261 \ELANBegin 3126.480 \ELANEnd 3128.180 \ELANParticipant OR \tx fia mei zanua uai \ft Ese es sólo llamar la atención, \ref S04.1262 \ELANBegin 3128.220 \ELANEnd 3129.520 \ELANParticipant OR \tx jira ua \ft se burlaron de ellos (de los disociadores), (los desprestigiaron) \ref S04.1263 \ELANBegin 3129.600 \ELANEnd 3131.300 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ onoñe \ft aunque no dieron cuenta. \ref S04.1264 \ELANBegin 3131.379 \ELANEnd 3134.139 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe jira uuriya yezika \ft Por eso, cuando una persona está hablando, \ref S04.1265 \ELANBegin 3134.740 \ELANEnd 3137.360 \ELANParticipant OR \tx buudɨ oniri \ft otra persona no está \ref S04.1266 \ELANBegin 3137.380 \ELANEnd 3139.320 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨe rafuena yoñede \ft contando otra cosa al lado, \ref S04.1267 \ELANBegin 3139.500 \ELANEnd 3141.780 \ELANParticipant OR \tx jitairede kakarefide \ft porque eso que está hablando es necesario hay que poner cuidado. \ref S04.1268 \ELANBegin 3142.480 \ELANEnd 3145.700 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae kakaregano \ft Esto es lo que hay que poner cuidado, \ref S04.1269 \ELANBegin 3146.420 \ELANEnd 3151.300 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ jana uaidɨnona \ft a la palabra que es de nosotros (jana=imagen), \ref S04.1270 \ELANBegin 3151.800 \ELANEnd 3155.020 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ kaɨ janabadɨkaɨ \ft nosotros somos la imagen de El (el Creandor), \ref S04.1271 \ELANBegin 3155.020 \ELANEnd 3156.460 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ janaba \ft la verdadera imagen. \ref S04.1272 \ELANBegin 3156.480 \ELANEnd 3159.180 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima janabadɨkaɨ \ft Somos la imagen del Padre Creador, \ref S04.1273 \ELANBegin 3159.320 \ELANEnd 3161.640 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima uiekodɨkaɨ \ft somos el rostro del Padre Creador, \ref S04.1274 \ELANBegin 3162.060 \ELANEnd 3164.460 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima nɨɨ iɨfe \ft somos la lengua del Padre Creador, \ref S04.1275 \ELANBegin 3164.720 \ELANEnd 3166.720 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima fuedɨkaɨ \ft somos la boca del Padre Creador, \ref S04.1276 \ELANBegin 3167.860 \ELANEnd 3171.720 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima nɨɨ jenua uai \ft La palabra de búsqueda del Padre Creador. \ref S04.1277 \ELANBegin 3171.720 \ELANEnd 3174.021 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaimaka uidadɨ \ft El Padre Creador fue el que señaló, \ref S04.1278 \ELANBegin 3174.520 \ELANEnd 3177.740 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaimaka nɨɨ ua jenodɨ \ft el Padre Creador fue el que buscó, \ref S04.1279 \ELANBegin 3177.860 \ELANEnd 3179.320 \ELANParticipant OR \tx kue mei jenoñedɨkue \ft yo no busco, \ref S04.1280 \ELANBegin 3179.360 \ELANEnd 3180.500 \ELANParticipant OR \tx mooma \ft es el Padre (quien busca). \ref S04.1281 \ELANBegin 3181.080 \ELANEnd 3183.460 \ELANParticipant OR \tx nɨbaiyɨ jenodɨkue \ft ¿Por qué estoy buscando? \ref S04.1282 \ELANBegin 3183.960 \ELANEnd 3186.360 \ELANParticipant OR \tx kue mei raa mamena \ft Para mis hijos (toda mi comunidad), para mi vida, \ref S04.1283 \ELANBegin 3186.380 \ELANEnd 3187.800 \ELANParticipant OR \tx jitaiyano \ft porque lo necesito. \ref S04.1284 \ELANBegin 3188.200 \ELANEnd 3189.780 \ELANParticipant OR \tx kue raa iñedeniadɨ \ft Si no tuviera gente, \ref S04.1285 \ELANBegin 3189.780 \ELANEnd 3191.220 \ELANParticipant OR \tx mei jenoñedɨkue \ft pues no buscaría. \ref S04.1286 \ELANBegin 3191.320 \ELANEnd 3192.620 \ELANParticipant OR \tx kue raa \ft Mi gente \ref S04.1287 \ELANBegin 3192.840 \ELANEnd 3194.460 \ELANParticipant OR \tx kueri iga \ft ya la tengo, \ref S04.1288 \ELANBegin 3195.940 \ELANEnd 3197.220 \ELANParticipant OR \tx buu \ft para que nadie \ref S04.1289 \ELANBegin 3197.420 \ELANEnd 3199.220 \ELANParticipant OR \tx ui nitai daɨnano \ft lo regañe (con un guiño del ojo) \ref S04.1290 \ELANBegin 3199.320 \ELANEnd 3200.560 \ELANParticipant OR \tx jenodɨkue \ft yo estoy buscando. \ref S04.1291 \ELANBegin 3200.860 \ELANEnd 3204.020 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma uieko feeiya \ft Yo no estoy buscando \ref S04.1292 \ELANBegin 3204.040 \ELANEnd 3205.160 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma jizakuru \ft para matar a otro, \ref S04.1293 \ELANBegin 3205.180 \ELANEnd 3206.500 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma jitaɨngo \ft para \ref S04.1294 \ELANBegin 3206.576 \ELANEnd 3207.896 \ELANParticipant OR \tx uieko mamena \ft destruir \ref S04.1295 \ELANBegin 3207.940 \ELANEnd 3208.940 \ELANParticipant OR \tx feeitayena \ft a criatura de otro, \ref S04.1296 \ELANBegin 3208.940 \ELANEnd 3209.840 \ELANParticipant OR \tx kue mei jenoñe \ft a hija de otro. \ref S04.1297 \ELANBegin 3209.860 \ELANEnd 3212.820 \ELANParticipant OR \tx kue zairiya uai jenodɨkue \ft Yo busco la palabra de mi crecimiento, \ref S04.1298 \ELANBegin 3215.480 \ELANEnd 3217.680 \ELANParticipant OR \tx afe junañedɨkuenia \ft Si yo no los alimentara, \ref S04.1299 \ELANBegin 3217.780 \ELANEnd 3220.860 \ELANParticipant OR \tx afe ero akadoñedɨkueniadɨ \ft si yo no les brindara calor (cuidará), \ref S04.1300 \ELANBegin 3221.540 \ELANEnd 3223.800 \ELANParticipant OR \tx mei dɨnori \ft entonces \ref S04.1301 \ELANBegin 3223.840 \ELANEnd 3224.620 \ELANParticipant OR \tx zanobina \ft se burlarían de mí, \ref S04.1302 \ELANBegin 3224.624 \ELANEnd 3226.244 \ELANParticipant OR \tx dɨnori raifiñedɨkue \ft no tendría valor, \ref S04.1303 \ELANBegin 3226.400 \ELANEnd 3229.180 \ELANParticipant OR \tx dɨnori kue uai baiñede \ft no tendría autoridad moral. \ref S04.1304 \ELANBegin 3229.600 \ELANEnd 3231.340 \ELANParticipant OR \tx akɨ jenoka \ft Esto es lo que se busca, \ref S04.1305 \ELANBegin 3231.340 \ELANEnd 3232.920 \ELANParticipant OR \tx kueka jenodɨ \ft soy yo el que estoy buscando, \ref S04.1306 \ELANBegin 3233.000 \ELANEnd 3234.860 \ELANParticipant OR \tx kueka rakɨno atɨdɨ \ft yo sí traigo el progreso, \ref S04.1307 \ELANBegin 3234.940 \ELANEnd 3236.320 \ELANParticipant OR \tx jitaidɨkueza \ft porque lo necesito. \ref S04.1308 \ELANBegin 3236.450 \ELANEnd 3238.870 \ELANParticipant OR \tx naamadɨoita jaae jitaiñena \ft Como usted es el dueño usted nunca necesitó, \ref S04.1309 \ELANBegin 3238.931 \ELANEnd 3240.471 \ELANParticipant OR \tx kueka jitaidɨ \ft pero yo sí necesito. \ref S04.1310 \ELANBegin 3241.060 \ELANEnd 3242.780 \ELANParticipant OR \tx buumo ite \ft ¿Quién lo tiene? \ref S04.1311 \ELANBegin 3242.900 \ELANEnd 3244.820 \ELANParticipant OR \tx buumo rakoraɨ jɨɨra \ft ¿Quien tiene la conjuración para resolver los problemas? \ref S04.1312 \ELANBegin 3244.900 \ELANEnd 3246.560 \ELANParticipant OR \tx buumo ua \ft ¿Quien tiene \ref S04.1313 \ELANBegin 3246.880 \ELANEnd 3248.620 \ELANParticipant OR \tx naɨmekɨi jɨɨra \ft la conjuración de dulzura? \ref S04.1314 \ELANBegin 3248.656 \ELANEnd 3250.836 \ELANParticipant OR \tx buumo ɨfo gɨe jɨɨra \ft ¿Quién tiene la oración de manejo de hogar? \nt ɨfo gɨe: dolor de cabeza. \ref S04.1315 \ELANBegin 3251.037 \ELANEnd 3252.717 \ELANParticipant OR \tx akɨ jɨɨra \ft Esa es la oración \ref S04.1316 \ELANBegin 3252.758 \ELANEnd 3254.358 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jiyonano \ft de aliviarse. \ref S04.1317 \ELANBegin 3254.960 \ELANEnd 3257.060 \ELANParticipant OR \tx meita bɨrɨnota jaaedɨ \ft Entonces un joven preparaba su ambil \ref S04.1318 \ELANBegin 3257.100 \ELANEnd 3258.320 \ELANParticipant OR \tx einamakɨ \ft para el anciano, \ref S04.1319 \ELANBegin 3258.440 \ELANEnd 3259.780 \ELANParticipant OR \tx be daɨde \ft y le decía, aquí está, \ref S04.1320 \ELANBegin 3260.022 \ELANEnd 3261.102 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ \ft sí, \ref S04.1321 \ELANBegin 3262.480 \ELANEnd 3264.080 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨedɨ \ft éste es, \ref S04.1322 \ELANBegin 3264.740 \ELANEnd 3266.540 \ELANParticipant OR \tx ɨko kue nabai \ft entonces éste es mi amigo (decía el anciano), \ref S04.1323 \ELANBegin 3266.720 \ELANEnd 3269.080 \ELANParticipant OR \tx ɨko kue ua kome daɨde \ft entonces éste es verdadera gente. \ref S04.1324 \ELANBegin 3269.266 \ELANEnd 3272.706 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnona kome nabaina komuikana bite \ft Desde ahí viene naciendo el amigo, \ref S04.1325 \ELANBegin 3272.807 \ELANEnd 3274.327 \ELANParticipant OR \tx dami iñeniadɨ \ft si no tuviéramos amigos, \ref S04.1326 \ELANBegin 3274.408 \ELANEnd 3275.608 \ELANParticipant OR \tx mei needo kome \ft cómo vamos a reconocer \ref S04.1327 \ELANBegin 3275.629 \ELANEnd 3276.809 \ELANParticipant OR \tx onoñega \ft a otra persona, \ref S04.1328 \ELANBegin 3277.000 \ELANEnd 3279.560 \ELANParticipant OR \tx rɨyena eroide \ft parecería como cacería (como animal). \ref S04.1329 \ELANBegin 3280.451 \ELANEnd 3283.171 \ELANParticipant OR \tx akɨ komɨnɨtaiya uai \ft Esta es la palabra de humanización \ref S04.1330 \ELANBegin 3283.192 \ELANEnd 3284.252 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft en este mundo, \ref S04.1331 \ELANBegin 3285.420 \ELANEnd 3287.220 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ɨai’uai \ft la palabra de vida, \ref S04.1332 \ELANBegin 3287.320 \ELANEnd 3289.960 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua ɨaide \ft esta brota dulcemente, \ref S04.1333 \ELANBegin 3289.995 \ELANEnd 3292.015 \ELANParticipant OR \tx akɨ jiroka uai \ft que es de beber, \ref S04.1334 \ELANBegin 3292.680 \ELANEnd 3294.880 \ELANParticipant OR \tx akɨ guitaka uai \ft que es de comer. \ref S04.1335 \ELANBegin 3294.960 \ELANEnd 3296.580 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft es la vida \ref S04.1336 \ELANBegin 3296.740 \ELANEnd 3298.020 \ELANParticipant OR \tx komuiya \ft del Padre Creador. \ref S04.1337 \ELANBegin 3298.379 \ELANEnd 3299.939 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ monoɨbi \ft Con ese zumo del seno \ref S04.1338 \ELANBegin 3300.100 \ELANEnd 3301.520 \ELANParticipant OR \tx jaae bigɨniri \ft el Padre Creador \ref S04.1339 \ELANBegin 3303.160 \ELANEnd 3305.480 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft se creó solo \ref S04.1340 \ELANBegin 3305.942 \ELANEnd 3307.362 \ELANParticipant OR \tx dama komuiya \ft en este Mundo. \ref S04.1341 \ELANBegin 3307.460 \ELANEnd 3309.160 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaimaka \ft El Padre Creador \ref S04.1342 \ELANBegin 3309.220 \ELANEnd 3310.320 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft nunca \ref S04.1343 \ELANBegin 3310.780 \ELANEnd 3312.580 \ELANParticipant OR \tx abɨna duedoñe \ft se tiró al abandono, \ref S04.1344 \ELANBegin 3312.926 \ELANEnd 3315.186 \ELANParticipant OR \tx abɨna medoñede \ft nunca se echó a la pena, \nt medoñede = retaidoñede (no se escondió). \ref S04.1345 \ELANBegin 3315.687 \ELANEnd 3317.767 \ELANParticipant OR \tx abɨna mekɨñede \ft nunca se desmoralizó, \nt mekɨñede = jeruiñede. \ref S04.1346 \ELANBegin 3317.968 \ELANEnd 3320.148 \ELANParticipant OR \tx abɨna ua \ft nunca \ref S04.1347 \ELANBegin 3321.949 \ELANEnd 3324.589 \ELANParticipant OR \tx abɨna raiñokɨñede \ft mandó todo al carajo. \ref S04.1348 \ELANBegin 3326.030 \ELANEnd 3327.630 \ELANParticipant OR \tx nɨne \ft Por el contrario, \ref S04.1349 \ELANBegin 3327.831 \ELANEnd 3329.351 \ELANParticipant OR \tx kue daɨde \ft soy yo, dijo, \ref S04.1350 \ELANBegin 3329.612 \ELANEnd 3330.992 \ELANParticipant OR \tx imadɨkue \ft soy un varón, \ref S04.1351 \ELANBegin 3331.133 \ELANEnd 3333.173 \ELANParticipant OR \tx ɨimadɨkue \ft soy un hombre, \ref S04.1352 \ELANBegin 3333.334 \ELANEnd 3335.234 \ELANParticipant OR \tx ɨimana komuidɨkue \ft nací como un hombre, \ref S04.1353 \ELANBegin 3335.335 \ELANEnd 3337.135 \ELANParticipant OR \tx zairidɨkue \ft me formé como un hombre, \ref S04.1354 \ELANBegin 3337.476 \ELANEnd 3339.536 \ELANParticipant OR \tx kueka komuidɨ \ft yo me formé. \ref S04.1355 \ELANBegin 3340.320 \ELANEnd 3342.800 \ELANParticipant OR \tx neemei emodori \ft Fuera de él, \ref S04.1356 \ELANBegin 3342.800 \ELANEnd 3345.560 \ELANParticipant OR \tx buuka emodori jɨaɨena fɨnodɨ \ft ¿quién ha hecho otra cosa? \ref S04.1357 \ELANBegin 3345.640 \ELANEnd 3347.220 \ELANParticipant OR \tx buudɨ fɨnoñedeza \ft Nadie la ha hecho. \ref S04.1358 \ELANBegin 3348.100 \ELANEnd 3350.260 \ELANParticipant OR \tx be fui kue fɨeye \ft Esta es la herencia que dejo, \ref S04.1359 \ELANBegin 3350.521 \ELANEnd 3351.881 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fiokɨeza \ft ésa el la virtud (la gracia), \ref S04.1360 \ELANBegin 3352.062 \ELANEnd 3353.482 \ELANParticipant OR \tx jaa kue baiga \ft ya la encontré, \ref S04.1361 \ELANBegin 3353.580 \ELANEnd 3355.000 \ELANParticipant OR \tx jaa duenide \ft ya no hay carencia, \ref S04.1362 \ELANBegin 3355.040 \ELANEnd 3356.740 \ELANParticipant OR \tx feeinide \ft no hay dificultad \ref S04.1363 \ELANBegin 3357.720 \ELANEnd 3359.300 \ELANParticipant OR \tx mei raa \ft en mi herencia. \ref S04.1364 \ELANBegin 3359.706 \ELANEnd 3362.326 \ELANParticipant OR \tx biidɨ raa zabiñede \ft Esto es perdurable, \ref S04.1365 \ELANBegin 3362.448 \ELANEnd 3363.428 \ELANParticipant OR \tx jionaiñede \ft nunca se envejece, \ref S04.1366 \ELANBegin 3365.368 \ELANEnd 3366.468 \ELANParticipant OR \tx izoi \ft así mismo, \ref S04.1367 \ELANBegin 3366.549 \ELANEnd 3367.929 \ELANParticipant OR \tx buuka jionaitɨ \ft ¿quién es el que se va a envejecer? \ref S04.1368 \ELANBegin 3368.430 \ELANEnd 3370.470 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ ɨnɨñede \ft Ese que no duerme, \ref S04.1369 \ELANBegin 3371.571 \ELANEnd 3373.531 \ELANParticipant OR \tx be nɨɨ kaade \ft ése que está vivo, \ref S04.1370 \ELANBegin 3373.860 \ELANEnd 3375.200 \ELANParticipant OR \tx kaadeza \ft como está vivo \ref S04.1371 \ELANBegin 3375.260 \ELANEnd 3376.240 \ELANParticipant OR \tx onode \ft entiende, \ref S04.1372 \ELANBegin 3376.354 \ELANEnd 3377.514 \ELANParticipant OR \tx kaadeza \ft como está vivo \ref S04.1373 \ELANBegin 3377.795 \ELANEnd 3378.855 \ELANParticipant OR \tx uurite \ft habla, \ref S04.1374 \ELANBegin 3379.036 \ELANEnd 3380.176 \ELANParticipant OR \tx kaadeza \ft como está vivo \ref S04.1375 \ELANBegin 3380.257 \ELANEnd 3381.257 \ELANParticipant OR \tx ero-erode \ft está buscando, \ref S04.1376 \ELANBegin 3381.518 \ELANEnd 3382.478 \ELANParticipant OR \tx kaadeza \ft como está vivo, \ref S04.1377 \ELANBegin 3382.540 \ELANEnd 3383.900 \ELANParticipant OR \tx naida-naidade \ft está andando, \ref S04.1378 \ELANBegin 3384.000 \ELANEnd 3385.200 \ELANParticipant OR \tx kaadeza \ft como está vivo \ref S04.1379 \ELANBegin 3385.500 \ELANEnd 3386.840 \ELANParticipant OR \tx yiikɨrifide \ft está preocupado (por las necesidades), \ref S04.1380 \ELANBegin 3387.900 \ELANEnd 3389.420 \ELANParticipant OR \tx jitaide \ft porque necesita, \ref S04.1381 \ELANBegin 3389.740 \ELANEnd 3392.060 \ELANParticipant OR \tx mei jenode \ft entonces busca. \ref S04.1382 \ELANBegin 3392.560 \ELANEnd 3394.440 \ELANParticipant OR \tx buuka jufidoitɨ \ft ¿Quién le va a reclamar? \ref S04.1383 \ELANBegin 3394.560 \ELANEnd 3396.120 \ELANParticipant OR \tx buuka rairui \ft ¿quién le va a prohibir? \ref S04.1384 \ELANBegin 3396.400 \ELANEnd 3397.640 \ELANParticipant OR \tx rairuinide \ft Eso no es prohibido (libre). \ref S04.1385 \ELANBegin 3397.960 \ELANEnd 3400.000 \ELANParticipant OR \tx rairuiya uai \ft Por parte de \ref S04.1386 \ELANBegin 3400.360 \ELANEnd 3402.320 \ELANParticipant OR \tx fɨmairiya uai \ft la palabra de educación, \ref S04.1387 \ELANBegin 3402.400 \ELANEnd 3404.240 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨbenemo \ft de la palabra de consejo, \ref S04.1388 \ELANBegin 3404.600 \ELANEnd 3405.560 \ELANParticipant OR \tx fɨmai \ft hay que guardar. \ref S04.1389 \ELANBegin 3405.600 \ELANEnd 3408.040 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue urukɨ \ft La futura generación de vida \ref S04.1390 \ELANBegin 3408.292 \ELANEnd 3409.972 \ELANParticipant OR \tx fɨmaiye \ft va a guardar \ref S04.1391 \ELANBegin 3410.193 \ELANEnd 3412.153 \ELANParticipant OR \tx rafue jagɨyɨ \ft esta Ley. \ref S04.1392 \ELANBegin 3412.534 \ELANEnd 3414.374 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni \ft En ese punto \ref S04.1393 \ELANBegin 3414.475 \ELANEnd 3417.955 \ELANParticipant OR \tx bigɨni nagɨni binikoni \ft en este Mundo \ref S04.1394 \ELANBegin 3418.176 \ELANEnd 3420.976 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ raɨnade \ft ya se asentó. \ref S04.1395 \ELANBegin 3421.397 \ELANEnd 3424.517 \ELANParticipant OR \tx raɨinanori jaa aiyɨ bijide \ft Cuando se asentó ya se sembró, \nt bijide: se clavó. \ref S04.1396 \ELANBegin 3424.738 \ELANEnd 3429.218 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori aiyɨ bɨjɨde \ft en ese punto ya cubrió este suelo, \nt bɨjɨde: se acostó. \ref S04.1397 \ELANBegin 3429.519 \ELANEnd 3432.799 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori aiyɨ uibirifide \ft en ese punto se pone a pensar, \ref S04.1398 \ELANBegin 3433.020 \ELANEnd 3436.340 \ELANParticipant OR \tx dɨnori aiyɨ erorifide \ft en ese punto está buscando, \ref S04.1399 \ELANBegin 3436.721 \ELANEnd 3439.241 \ELANParticipant OR \tx dɨnori aiyɨ yegaɨrifide \ft en ese punto está inquieto: \ref S04.1400 \ELANBegin 3439.342 \ELANEnd 3441.182 \ELANParticipant OR \tx damadɨkue \ft Yo estoy solo, \ref S04.1401 \ELANBegin 3441.283 \ELANEnd 3443.803 \ELANParticipant OR \tx nabai uai ite \ft hay palabra de compañero, \ref S04.1402 \ELANBegin 3444.104 \ELANEnd 3448.144 \ELANParticipant OR \tx jaa komuiñenana komuidɨkueka \ft De donde no había vida yo nací, \ref S04.1403 \ELANBegin 3448.365 \ELANEnd 3451.245 \ELANParticipant OR \tx yotaire iya ɨkoɨnia \ft porque ya estaba inconforme (yotaire: le hace estorbo, le fastidia en el cuerpo), \ref S04.1404 \ELANBegin 3451.306 \ELANEnd 3453.706 \ELANParticipant OR \tx jaa eeiño mamede \ft ya pensó en la madre. \ref S04.1405 \ELANBegin 3454.167 \ELANEnd 3456.887 \ELANParticipant OR \tx eeiño nɨɨ fiokɨi buinaiño \ft En la Madre Fuente de Vida, \ref S04.1406 \ELANBegin 3457.228 \ELANEnd 3461.548 \ELANParticipant OR \tx eeiño nɨɨ ua fɨnoraiño \ft en la Madre Purificadora. \ref S04.1407 \ELANBegin 3461.689 \ELANEnd 3463.409 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ mamede \ft ya pensó. \ref S04.1408 \ELANBegin 3463.510 \ELANEnd 3467.950 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaimaka jaaedɨ nano \ft El Padre Creador es el primer \ref S04.1409 \ELANBegin 3468.451 \ELANEnd 3470.611 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ monoɨna ite \ft seno. \ref S04.1410 \ELANBegin 3471.200 \ELANEnd 3474.360 \ELANParticipant OR \tx meita nagane jitairede \ft Entonces todos los dos se necesitan, \ref S04.1411 \ELANBegin 3474.480 \ELANEnd 3477.040 \ELANParticipant OR \tx nagane duerede \ft todos los dos carecen, \ref S04.1412 \ELANBegin 3477.560 \ELANEnd 3480.840 \ELANParticipant OR \tx abɨ ɨɨnoyɨno iñedeza \ft por eso no hay orgullo. \ref S04.1413 \ELANBegin 3481.160 \ELANEnd 3484.280 \ELANParticipant OR \tx nɨɨno mamekɨ \ft Ahí se \ref S04.1414 \ELANBegin 3484.960 \ELANEnd 3486.600 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft dice \ref S04.1415 \ELANBegin 3486.960 \ELANEnd 3488.960 \ELANParticipant OR \tx yokuide \ft que no maneja bien (se tuerce como un canasto que no se teje bien), \ref S04.1416 \ELANBegin 3489.640 \ELANEnd 3492.240 \ELANParticipant OR \tx nɨɨnori yokuirifideza \ft en ese punto se tambaleó, \ref S04.1417 \ELANBegin 3492.280 \ELANEnd 3495.520 \ELANParticipant OR \tx nɨɨnori niga kɨrɨgaɨ yokuideza \ft porque ahí la tejida del canasto no fue bien, \ref S04.1418 \ELANBegin 3496.080 \ELANEnd 3500.360 \ELANParticipant OR \tx nɨɨnori niga kɨrɨgaɨ merideza \ft porque ahí la tejida del canasto no coge forma, \ref S04.1419 \ELANBegin 3500.440 \ELANEnd 3501.920 \ELANParticipant OR \tx fia merideza \ft sólo es ejemplo, \ref S04.1420 \ELANBegin 3502.080 \ELANEnd 3503.920 \ELANParticipant OR \tx abɨna onoiri \ft tenga cuidado, \ref S04.1421 \ELANBegin 3503.960 \ELANEnd 3506.400 \ELANParticipant OR \tx nia fɨbiñedɨkue \ft todavía estoy inmaduro. \ref S04.1422 \ELANBegin 3506.760 \ELANEnd 3511.360 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade fɨgo raɨnañedeza \ft Porque todavía no asienta bien, \ref S04.1423 \ELANBegin 3512.280 \ELANEnd 3515.200 \ELANParticipant OR \tx jirari jenokaza \ft por eso se busca, \ref S04.1424 \ELANBegin 3515.600 \ELANEnd 3517.520 \ELANParticipant OR \tx aɨnoriñedeza \ft porque no hay meta (no hay final), \ref S04.1425 \ELANBegin 3517.560 \ELANEnd 3519.120 \ELANParticipant OR \tx fakariyaza \ft porque son ensayos. \ref S04.1426 \ELANBegin 3519.200 \ELANEnd 3520.960 \ELANParticipant OR \tx naberui joobiñede \ft De una vez no hay resultados, \ref S04.1427 \ELANBegin 3521.240 \ELANEnd 3524.320 \ELANParticipant OR \tx iya eroikana joobikaide \ft se van viendo los resultados \ref S04.1428 \ELANBegin 3524.520 \ELANEnd 3526.280 \ELANParticipant OR \tx maɨrie iyaze \ft según la capacidad de uno, \ref S04.1429 \ELANBegin 3526.400 \ELANEnd 3528.000 \ELANParticipant OR \tx naana afeiñede \ft no todo se puede. \ref S04.1430 \ELANBegin 3528.280 \ELANEnd 3530.600 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft Con esa ciencia, \ref S04.1431 \ELANBegin 3530.800 \ELANEnd 3532.920 \ELANParticipant OR \tx afe iidɨ rakɨno \ft esa luz, \ref S04.1432 \ELANBegin 3533.627 \ELANEnd 3535.928 \ELANParticipant OR \tx iidɨ bobaichera \ft ese bastón \ref S04.1433 \ELANBegin 3536.640 \ELANEnd 3540.440 \ELANParticipant OR \tx iidɨ nɨɨ ua jɨguida \ft del Padre Creador, \ref S04.1434 \ELANBegin 3542.200 \ELANEnd 3545.000 \ELANParticipant OR \tx buu ua \ft ¿quién \ref S04.1435 \ELANBegin 3545.800 \ELANEnd 3548.000 \ELANParticipant OR \tx buuka kɨoitɨ \ft va a ver? \ref S04.1436 \ELANBegin 3548.000 \ELANEnd 3550.000 \ELANParticipant OR \tx biidɨ bobaicherado \ft Con esa luz \ref S04.1437 \ELANBegin 3550.080 \ELANEnd 3551.920 \ELANParticipant OR \tx buuka kɨoitɨ \ft ¿quién va a ver? \ref S04.1438 \ELANBegin 3551.920 \ELANEnd 3553.600 \ELANParticipant OR \tx buuka jakɨreitɨ \ft ¿Quién va a ser respetado \ref S04.1439 \ELANBegin 3553.720 \ELANEnd 3555.240 \ELANParticipant OR \tx biidɨ jɨguidado \ft con ese bastón de poder? \ref S04.1440 \ELANBegin 3556.000 \ELANEnd 3558.440 \ELANParticipant OR \tx buuka ua \ft ¿Quién va a pensar \ref S04.1441 \ELANBegin 3558.520 \ELANEnd 3563.000 \ELANParticipant OR \tx bikɨ komekɨdo uibiri \ft con este pensamiento? \ref S04.1442 \ELANBegin 3563.200 \ELANEnd 3566.240 \ELANParticipant OR \tx bikɨ iiadɨ \ft Aunque es éste (pensamiento), \ref S04.1443 \ELANBegin 3566.320 \ELANEnd 3567.360 \ELANParticipant OR \tx abɨna onoiri \ft tenga cuidado, \ref S04.1444 \ELANBegin 3567.360 \ELANEnd 3570.360 \ELANParticipant OR \tx dakɨiñedeza \ft porque no hay uno solo, \ref S04.1445 \ELANBegin 3571.160 \ELANEnd 3573.600 \ELANParticipant OR \tx daajena eroideza \ft y los otros son muy parecidos, \ref S04.1446 \ELANBegin 3573.600 \ELANEnd 3575.901 \ELANParticipant OR \tx kue uaina eroideza \ft se parecen a mi palabra, \ref S04.1447 \ELANBegin 3575.901 \ELANEnd 3578.202 \ELANParticipant OR \tx kue uiekona eroide \ft se parecen a mi rostro. \ref S04.1448 \ELANBegin 3580.160 \ELANEnd 3582.680 \ELANParticipant OR \tx kue uieko \ft Ustedes son \ref S04.1449 \ELANBegin 3583.200 \ELANEnd 3584.760 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jɨfiaɨdɨomoɨ \ft la imagen de mi rostro. \ref S04.1450 \ELANBegin 3584.800 \ELANEnd 3587.400 \ELANParticipant OR \tx buuka mei meyenoite \ft ¿Quién lo va a asustar? \ref S04.1451 \ELANBegin 3587.440 \ELANEnd 3588.920 \ELANParticipant OR \tx nɨɨedɨo \ft Usted es yo mismo, \ref S04.1452 \ELANBegin 3589.280 \ELANEnd 3591.840 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka nɨkaɨna itɨ \ft ¿Cómo va a tener pesadillas? \ref S04.1453 \ELANBegin 3592.080 \ELANEnd 3594.240 \ELANParticipant OR \tx jaae mei kue nɨkaɨka \ft yo ya las destruí, \ref S04.1454 \ELANBegin 3594.280 \ELANEnd 3596.000 \ELANParticipant OR \tx jaae kue faidoka \ft ya las maldije, \ref S04.1455 \ELANBegin 3596.280 \ELANEnd 3599.960 \ELANParticipant OR \tx nɨkaɨriye iñedeza \ft las pesadillas no existen. \ref S04.1456 \ELANBegin 3600.240 \ELANEnd 3603.880 \ELANParticipant OR \tx nɨkaɨ daɨna nɨɨe onokaɨna ite \ft Lo que se dice pesadillas están como los dedos, \ref S04.1457 \ELANBegin 3604.880 \ELANEnd 3605.920 \ELANParticipant OR \tx ñotakaɨ \ft como el guarumo (allá se hacen amanecer y se vuelven trabajo), \ref S04.1458 \ELANBegin 3605.920 \ELANEnd 3607.680 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe oinaza \ft allá se saca. \ref S04.1459 \ELANBegin 3608.160 \ELANEnd 3609.960 \ELANParticipant OR \tx buuka kɨrɨoitɨ \ft ¿Quién lo va a aprisionar? \ref S04.1460 \ELANBegin 3610.120 \ELANEnd 3612.000 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe kɨrɨo oinaza \ft Allá se saca como bejuco, \ref S04.1461 \ELANBegin 3612.320 \ELANEnd 3614.040 \ELANParticipant OR \tx nɨɨrɨ daɨi \ft Esa enfermedad, \ref S04.1462 \ELANBegin 3614.560 \ELANEnd 3616.840 \ELANParticipant OR \tx nɨɨrɨ ɨairɨ \ft esa enfermedad de sal (que lo quiere carcomer), \ref S04.1463 \ELANBegin 3617.400 \ELANEnd 3620.720 \ELANParticipant OR \tx nɨɨrɨ ua mei uai \ft la palabra de esa enfermedad, \ref S04.1464 \ELANBegin 3620.720 \ELANEnd 3623.021 \ELANParticipant OR \tx nɨɨrɨ daɨna \ft que se dice sal, \ref S04.1465 \ELANBegin 3623.880 \ELANEnd 3625.720 \ELANParticipant OR \tx mei rɨano \ft se hace amanecer \ref S04.1466 \ELANBegin 3625.960 \ELANEnd 3627.480 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ \ft como carne (cacería), \ref S04.1467 \ELANBegin 3627.560 \ELANEnd 3628.800 \ELANParticipant OR \tx nɨɨrɨ \ft esa enfermedad. \ref S04.1468 \ELANBegin 3629.320 \ELANEnd 3631.600 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft Esa es la palabra \ref S04.1469 \ELANBegin 3631.760 \ELANEnd 3633.280 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uaidɨno \ft del Padre Creador, \ref S04.1470 \ELANBegin 3633.680 \ELANEnd 3635.200 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft es la voz \ref S04.1471 \ELANBegin 3635.400 \ELANEnd 3637.520 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ iɨfe uai \ft del Padre Creador (eso que se sacó afuera). \ref S04.1472 \ELANBegin 3638.120 \ELANEnd 3642.120 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima uaina ɨbaiñede \ft El Padre Creador nunca se quedó callado, \ref S04.1473 \ELANBegin 3642.200 \ELANEnd 3643.960 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft el Padre Creador \ref S04.1474 \ELANBegin 3644.120 \ELANEnd 3645.320 \ELANParticipant OR \tx uiekona \ft nunca se escondió, \ref S04.1475 \ELANBegin 3646.000 \ELANEnd 3647.320 \ELANParticipant OR \tx retaidoñe \ft nunca \ref S04.1476 \ELANBegin 3647.360 \ELANEnd 3648.680 \ELANParticipant OR \tx oni jɨiñede \ft ocultó su rostro, \ref S04.1477 \ELANBegin 3648.680 \ELANEnd 3649.880 \ELANParticipant OR \tx nɨne \ft al contrario \ref S04.1478 \ELANBegin 3650.280 \ELANEnd 3651.520 \ELANParticipant OR \tx eroide \ft se enfrentó: \ref S04.1479 \ELANBegin 3651.720 \ELANEnd 3652.880 \ELANParticipant OR \tx eroi \ft mire, \ref S04.1480 \ELANBegin 3653.280 \ELANEnd 3654.560 \ELANParticipant OR \tx jakɨnide \ft esto no es cosa de otro mundo. \ref S04.1481 \ELANBegin 3654.960 \ELANEnd 3656.080 \ELANParticipant OR \tx nɨzaka \ft ¿Quién \ref S04.1482 \ELANBegin 3656.120 \ELANEnd 3657.480 \ELANParticipant OR \tx iyuireitɨ \ft es el que se va a enfrentar a El? \ref S04.1483 \ELANBegin 3657.680 \ELANEnd 3659.960 \ELANParticipant OR \tx iñede mooma buinaima \ft No existe. El Padre Creador (dice): \ref S04.1484 \ELANBegin 3660.000 \ELANEnd 3661.880 \ELANParticipant OR \tx jakɨrenano iñede \ft No existen los peligros, \ref S04.1485 \ELANBegin 3661.960 \ELANEnd 3662.960 \ELANParticipant OR \tx iyuirenano iñede \ft No existen las maldades, \ref S04.1486 \ELANBegin 3663.000 \ELANEnd 3665.560 \ELANParticipant OR \tx fia nɨɨe uai \ft sólo pura palabra, \ref S04.1487 \ELANBegin 3666.440 \ELANEnd 3668.640 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe fia uijɨ \ft sólo puro ojo, \ref S04.1488 \ELANBegin 3668.680 \ELANEnd 3670.400 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe fue \ft pura voz. \ref S04.1489 \ELANBegin 3670.760 \ELANEnd 3673.080 \ELANParticipant OR \tx iko uieko \ft Ese rostro, \ref S04.1490 \ELANBegin 3673.680 \ELANEnd 3675.440 \ELANParticipant OR \tx egaiñote \ft El lo ilumina, \ref S04.1491 \ELANBegin 3675.480 \ELANEnd 3677.040 \ELANParticipant OR \tx monaitate \ft lo hace amanecer, \ref S04.1492 \ELANBegin 3677.040 \ELANEnd 3678.440 \ELANParticipant OR \tx kɨode \ft lo descubre, \ref S04.1493 \ELANBegin 3678.560 \ELANEnd 3679.880 \ELANParticipant OR \tx baite \ft lo encuentra, \ref S04.1494 \ELANBegin 3679.880 \ELANEnd 3681.240 \ELANParticipant OR \tx zanode \ft lo rechaza, \ref S04.1495 \ELANBegin 3681.240 \ELANEnd 3682.520 \ELANParticipant OR \tx uidade \ft lo enfrenta, \ref S04.1496 \ELANBegin 3682.584 \ELANEnd 3683.944 \ELANParticipant OR \tx faidode \ft lo maldice. \ref S04.1497 \ELANBegin 3685.400 \ELANEnd 3687.160 \ELANParticipant OR \tx kakaniadɨ \ft Si llevamos una vida digna, (el Creador) \ref S04.1498 \ELANBegin 3687.200 \ELANEnd 3689.320 \ELANParticipant OR \tx afe uai nane iñede \ft a nosotros no nos hace nada, \ref S04.1499 \ELANBegin 3689.360 \ELANEnd 3690.760 \ELANParticipant OR \tx faidoñede \ft no nos maldice, \ref S04.1500 \ELANBegin 3690.920 \ELANEnd 3692.480 \ELANParticipant OR \tx ruifiruiñede \ft no nos rechaza, \ref S04.1501 \ELANBegin 3692.560 \ELANEnd 3694.160 \ELANParticipant OR \tx ɨaɨruiñede \ft no nos odia. \ref S04.1502 \ELANBegin 3694.680 \ELANEnd 3696.040 \ELANParticipant OR \tx kakadɨza \ft El que es digno \ref S04.1503 \ELANBegin 3696.080 \ELANEnd 3698.080 \ELANParticipant OR \tx fui kakaiye \ft lo entenderá, \ref S04.1504 \ELANBegin 3698.120 \ELANEnd 3701.040 \ELANParticipant OR \tx kakañedɨza mei kueɨñede \ft si usted no es digno no es mi culpa. \ref S04.1505 \ELANBegin 3701.160 \ELANEnd 3704.200 \ELANParticipant OR \tx fia mei nane rafuemo daɨiñokaide \ft Así no más lo dejó reglamentado. \ref S04.1506 \ELANBegin 3704.440 \ELANEnd 3708.080 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae nimanogano \ft Esto es alimentación, \ref S04.1507 \ELANBegin 3708.120 \ELANEnd 3710.400 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae \ft esto es \ref S04.1508 \ELANBegin 3710.640 \ELANEnd 3712.480 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kavenogano \ft lo que se revuelve. \ref S04.1509 \ELANBegin 3712.537 \ELANEnd 3714.977 \ELANParticipant OR \tx kavenoga nɨɨ rafue \ft La Palabra se revuelve (varias cosas se juntan en una sola), \ref S04.1510 \ELANBegin 3715.860 \ELANEnd 3717.460 \ELANParticipant OR \tx kavenoñeniadɨ \ft si no se revuelve \ref S04.1511 \ELANBegin 3717.640 \ELANEnd 3718.780 \ELANParticipant OR \tx mei kaɨmanide \ft es simple; \ref S04.1512 \ELANBegin 3718.820 \ELANEnd 3719.900 \ELANParticipant OR \tx jaɨkuiñoñenia \ft si no se sazona \ref S04.1513 \ELANBegin 3719.961 \ELANEnd 3720.661 \ELANParticipant OR \tx kaɨmanide \ft es simple (si uno no tiene compañero, compañera, la palabra no es sabrosa).. \ref S04.1514 \ELANBegin 3720.702 \ELANEnd 3722.802 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaɨkuikana atɨka \ft Así se viene combinando, \ref S04.1515 \ELANBegin 3722.843 \ELANEnd 3726.203 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori jaɨkuiraza komuikana bite \ft en ese punto viene naciendo “el mestizo” (la persona mezclada). \ref S04.1516 \ELANBegin 3726.564 \ELANEnd 3728.884 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni kaɨ uai \ft Ahí, nuestro idioma \ref S04.1517 \ELANBegin 3729.505 \ELANEnd 3731.425 \ELANParticipant OR \tx feeikana bitena \ft se viene perdiendo, \ref S04.1518 \ELANBegin 3731.706 \ELANEnd 3733.906 \ELANParticipant OR \tx nane biyama uaimo \ft se considera que se \ref S04.1519 \ELANBegin 3734.127 \ELANEnd 3735.567 \ELANParticipant OR \tx jaaiyana mameide \ft va yendo con la lengua del tío materno, \ref S04.1520 \ELANBegin 3736.788 \ELANEnd 3738.168 \ELANParticipant OR \tx eei uaimo \ft se va yendo con la lengua \ref S04.1521 \ELANBegin 3738.249 \ELANEnd 3739.669 \ELANParticipant OR \tx jaaiyana mameide \ft de la mamá (estos ya son adornos; hay que saber ambos) \ref S04.1522 \ELANBegin 3739.810 \ELANEnd 3740.830 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ \ft Sin embargo, \ref S04.1523 \ELANBegin 3741.171 \ELANEnd 3743.551 \ELANParticipant OR \tx fia rafue jagɨyɨ jiyakɨza \ft sólo es concepción del principio de la Palabra \ref S04.1524 \ELANBegin 3743.592 \ELANEnd 3744.852 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft en este Mundo. \ref S04.1525 \ELANBegin 3746.273 \ELANEnd 3747.633 \ELANParticipant OR \tx ........ \ft \ref S04.1526 \ELANBegin 3747.694 \ELANEnd 3750.234 \ELANParticipant OR \tx jaae meita akɨ dɨnori \ft Ya entonces en ese momento, \nt ɨkorɨ \ref S04.1527 \ELANBegin 3751.375 \ELANEnd 3755.995 \ELANParticipant OR \tx jaae rafue jagɨyɨ jiyakɨ mooma nɨɨ rairuide \ft el Padre prohibió en el principio de la Palabra \ref S04.1528 \ELANBegin 3759.400 \ELANEnd 3761.040 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft ese punto (por coger mujer antes de tiempo), \ref S04.1529 \ELANBegin 3761.417 \ELANEnd 3765.797 \ELANParticipant OR \tx rɨngo uaidɨnokoni mei ɨkoɨ \ft por caer en la mujer se cierra \ref S04.1530 \ELANBegin 3765.820 \ELANEnd 3767.760 \ELANParticipant OR \st ɨkorɨ \tx jira rafue ɨkoɨbikaide \ft y así se cierra la ciencia \ref S04.1531 \ELANBegin 3767.840 \ELANEnd 3771.680 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori jaae rafue baɨ jaaiñedena mameide \ft En este punto la palabra se corta \ref S04.1532 \ELANBegin 3771.860 \ELANEnd 3774.180 \ELANParticipant OR \tx rɨngo abɨri jiiyanomo \ft por caer en la mujer. \ref S04.1533 \ELANBegin 3774.181 \ELANEnd 3777.161 \ELANParticipant OR \tx rɨngona ebirui bibedu rɨngoza \ft A usted le gusta la mujer, la mujer de este mundo, \ref S04.1534 \ELANBegin 3777.242 \ELANEnd 3779.522 \ELANParticipant OR \tx ie mei akɨ nabedɨ rɨngo \ft pero la verdadera mujer es este estudio, \ref S04.1535 \ELANBegin 3780.463 \ELANEnd 3783.083 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fueñe jɨruidoga \ft ése es el primer amor. \ref S04.1536 \ELANBegin 3783.160 \ELANEnd 3788.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori iidɨ nɨɨ ɨkorɨ komuide \ft En ese punto nació la planta ɨkorɨ, \ref S04.1537 \ELANBegin 3788.600 \ELANEnd 3790.740 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori nɨɨ \ft en ese punto \nt zaɨkorɨ \ref S04.1538 \ELANBegin 3791.340 \ELANEnd 3796.460 \ELANParticipant OR \tx fia abɨ zaɨanodɨno \ft sólamente le rasca el cuerpo (quiere conseguir mujer), \ref S04.1539 \ELANBegin 3796.900 \ELANEnd 3799.200 \ELANParticipant OR \tx zaɨkorɨ komuide \ft nació la planta de zaɨkorɨ. \ref S04.1540 \ELANBegin 3799.500 \ELANEnd 3801.480 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe izoi manaɨde \ft Por algo es frío, \ref S04.1541 \ELANBegin 3801.540 \ELANEnd 3803.200 \ELANParticipant OR \tx rɨngo abɨza \ft como es cuerpo de mujer \ref S04.1542 \ELANBegin 3803.460 \ELANEnd 3804.480 \ELANParticipant OR \tx manaɨde \ft es frío, \ref S04.1543 \ELANBegin 3804.960 \ELANEnd 3806.540 \ELANParticipant OR \tx jaae mei daɨde \ft así lo dijo. \ref S04.1544 \ELANBegin 3806.860 \ELANEnd 3809.760 \ELANParticipant OR \tx yuukoniza rɨngo abɨmo \ft Cuidado se daña con el cuerpo de mujer, \ref S04.1545 \ELANBegin 3809.800 \ELANEnd 3811.540 \ELANParticipant OR \tx buu nɨbaɨa daɨniza \ft no vaya a decir que alguien le hizo daño \ref S04.1546 \ELANBegin 3811.780 \ELANEnd 3814.240 \ELANParticipant OR \tx rɨngo mokuaɨredeza \ft porque el cuerpo de la mujer es frío. \ref S04.1547 \ELANBegin 3816.100 \ELANEnd 3819.500 \ELANParticipant OR \tx jaae iidɨ rakɨno uanona \ft Después de que uno conquista esa ciencia, \ref S04.1548 \ELANBegin 3819.740 \ELANEnd 3822.700 \ELANParticipant OR \tx emodori ñue \ft después ya uno \ref S04.1549 \ELANBegin 3823.320 \ELANEnd 3824.740 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnuano \ft lo recibe bien, \ref S04.1550 \ELANBegin 3825.500 \ELANEnd 3827.200 \ELANParticipant OR \tx jitaika eroikana \ft por necesidad \ref S04.1551 \ELANBegin 3827.380 \ELANEnd 3828.680 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yɨɨnote \ft lo recibe, \ref S04.1552 \ELANBegin 3828.700 \ELANEnd 3829.880 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jufaɨnote \ft lo acoge, \ref S04.1553 \ELANBegin 3829.900 \ELANEnd 3831.480 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jiitate \ft lo conquista. \ref S04.1554 \ELANBegin 3831.640 \ELANEnd 3833.280 \ELANParticipant OR \tx jaa bebedu \ft Ya se considera \ref S04.1555 \ELANBegin 3833.720 \ELANEnd 3835.700 \ELANParticipant OR \tx eina mameide \ft la madre de este suelo. \ref S04.1556 \ELANBegin 3836.960 \ELANEnd 3839.140 \ELANParticipant OR \tx rɨngoza yɨɨnote \ft Recibe a la mujer, \ref S04.1557 \ELANBegin 3839.720 \ELANEnd 3841.720 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnuanokoni \ft cuando ya la recibe \ref S04.1558 \ELANBegin 3841.820 \ELANEnd 3843.500 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ \ft ya \ref S04.1559 \ELANBegin 3844.100 \ELANEnd 3845.620 \ELANParticipant OR \tx jiitaga \ft lo que usted ganó \ref S04.1560 \ELANBegin 3846.100 \ELANEnd 3847.420 \ELANParticipant OR \tx kɨoide \ft se ve, \ref S04.1561 \ELANBegin 3847.840 \ELANEnd 3849.360 \ELANParticipant OR \tx merɨñega \ft no es robado. \ref S04.1562 \ELANBegin 3849.540 \ELANEnd 3851.240 \ELANParticipant OR \tx rafue yɨɨnote \ft Recibe la Palabra \ref S04.1563 \ELANBegin 3851.800 \ELANEnd 3853.220 \ELANParticipant OR \tx ikurimo \ft en la cuna (útero). \ref S04.1564 \ELANBegin 3853.440 \ELANEnd 3857.680 \ELANParticipant OR \st Jeedɨni \tx nɨnoka iidɨ ɨairɨ \ft ¿Cuál va a ser la enfermedad (sal)? (puesto que la recibió bien) \ref S04.1565 \ELANBegin 3857.780 \ELANEnd 3860.220 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft El Padre Creador \ref S04.1566 \ELANBegin 3861.020 \ELANEnd 3862.580 \ELANParticipant OR \tx fɨnoriya \ft antes experimentó \ref S04.1567 \ELANBegin 3862.920 \ELANEnd 3864.240 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft en este suelo \ref S04.1568 \ELANBegin 3864.320 \ELANEnd 3865.640 \ELANParticipant OR \tx bigɨniri \ft en este \ref S04.1569 \ELANBegin 3866.300 \ELANEnd 3867.820 \ELANParticipant OR \tx nagɨniri \ft Mundo, \ref S04.1570 \ELANBegin 3868.940 \ELANEnd 3870.520 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ \ft antes \ref S04.1571 \ELANBegin 3871.040 \ELANEnd 3872.840 \ELANParticipant OR \tx rafue fuiñedemo \ft cuando la Palabra no había terminado (no estaba maduro), \ref S04.1572 \ELANBegin 3872.980 \ELANEnd 3874.560 \ELANParticipant OR \tx iidɨ yiikɨ \ft esas ganas, \ref S04.1573 \ELANBegin 3874.580 \ELANEnd 3877.080 \ELANParticipant OR \tx iidɨ jɨruigaɨ igaɨ \ft esa palabra \ref S04.1574 \ELANBegin 3880.640 \ELANEnd 3881.780 \ELANParticipant OR \tx uai \ft de sedución. \ref S04.1575 \ELANBegin 3882.000 \ELANEnd 3883.740 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft El Padre Creador \ref S04.1576 \ELANBegin 3884.400 \ELANEnd 3885.920 \ELANParticipant OR \tx jeeire onokai \ft lo aceptó. \ref S04.1577 \ELANBegin 3886.520 \ELANEnd 3888.740 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade rafue \ft Así es la Palabra, \ref S04.1578 \ELANBegin 3889.240 \ELANEnd 3890.640 \ELANParticipant OR \tx ononide \ft es imprevisible. \ref S04.1579 \ELANBegin 3890.800 \ELANEnd 3892.620 \ELANParticipant OR \tx abɨmo kakareiri \ft Hay que controlarse, \ref S04.1580 \ELANBegin 3892.640 \ELANEnd 3894.560 \ELANParticipant OR \tx kɨode ebirenaza \ft porque las mujeres se ven bonitas, \ref S04.1581 \ELANBegin 3894.860 \ELANEnd 3897.060 \ELANParticipant OR \tx akɨ akadeza \ft lo tientan. \ref S04.1582 \ELANBegin 3897.780 \ELANEnd 3900.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori mooma buinaima \ft Este punto el Padre Creador \ref S04.1583 \ELANBegin 3900.380 \ELANEnd 3901.500 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ \ft antes \ref S04.1584 \ELANBegin 3904.080 \ELANEnd 3905.480 \ELANParticipant OR \tx jeeire ote \ft lo aceptó, \ref S04.1585 \ELANBegin 3905.520 \ELANEnd 3907.440 \ELANParticipant OR \tx nia mooma fuiraiñede \ft cuando todavía no había terminado, \ref S04.1586 \ELANBegin 3907.540 \ELANEnd 3909.800 \ELANParticipant OR \tx nia mooma fɨbiñede \ft cuando todavía no estaba graduado, \ref S04.1587 \ELANBegin 3911.940 \ELANEnd 3913.660 \ELANParticipant OR \tx jeeire uano \ft se metió en eso. \ref S04.1588 \ELANBegin 3914.340 \ELANEnd 3916.240 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ dɨnori \ft Ya en ese punto, \ref S04.1589 \ELANBegin 3916.800 \ELANEnd 3918.480 \ELANParticipant OR \tx dɨno iraɨma \ft ahí ese loco, \ref S04.1590 \ELANBegin 3918.720 \ELANEnd 3920.500 \ELANParticipant OR \tx jarima nane \ft el afanado, \ref S04.1591 \ELANBegin 3922.480 \ELANEnd 3925.800 \ELANParticipant OR \tx jeedɨni jeema \ft Jéédɨni, es el nacimiento \ref S04.1592 \ELANBegin 3925.820 \ELANEnd 3927.580 \ELANParticipant OR \tx komuiya jiyakɨ \ft de esa locura (jeema: de jéiaɨ) \ref S04.1593 \ELANBegin 3928.540 \ELANEnd 3930.300 \ELANParticipant OR \tx jaa akɨ dɨnori \ft Ya en ese punto, \ref S04.1594 \ELANBegin 3932.420 \ELANEnd 3933.860 \ELANParticipant OR \tx fia mamekɨ \ft sólo dejó \ref S04.1595 \ELANBegin 3934.140 \ELANEnd 3935.220 \ELANParticipant OR \tx fɨnode \ft ese desorden. \ref S04.1596 \ELANBegin 3935.360 \ELANEnd 3937.600 \ELANParticipant OR \tx akɨ jinobe ikɨ \ft Allá afuera, esos grupos, \ref S04.1597 \ELANBegin 3938.780 \ELANEnd 3940.200 \ELANParticipant OR \tx yaberokɨ \ft grupos de las moscas, \ref S04.1598 \ELANBegin 3940.960 \ELANEnd 3942.420 \ELANParticipant OR \tx uidokɨ \ft grupo de los zancudos \ref S04.1599 \ELANBegin 3946.400 \ELANEnd 3948.380 \ELANParticipant OR \tx rɨganɨkɨ \ft animales, (que hacen el amor sin pena) \ref S04.1600 \ELANBegin 3949.280 \ELANEnd 3951.440 \ELANParticipant OR \tx iidɨ yiikɨ \ft esa enfermedad, \ref S04.1601 \ELANBegin 3952.820 \ELANEnd 3954.160 \ELANParticipant OR \tx fia \ft vanamente \ref S04.1602 \ELANBegin 3954.340 \ELANEnd 3956.280 \ELANParticipant OR \tx muye mete \ft chupan la espuma (no tienen constancia), \ref S04.1603 \ELANBegin 3956.820 \ELANEnd 3958.340 \ELANParticipant OR \tx mameide \ft se representa \ref S04.1604 \ELANBegin 3958.440 \ELANEnd 3960.360 \ELANParticipant OR \tx obekona gaaɨde \ft como que queda cerrado. \ref S04.1605 \ELANBegin 3961.360 \ELANEnd 3962.580 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En este punto \ref S04.1606 \ELANBegin 3963.364 \ELANEnd 3965.665 \ELANParticipant OR \tx dɨga kome \ft mucha gente \ref S04.1607 \ELANBegin 3965.860 \ELANEnd 3967.180 \ELANParticipant OR \tx nɨbaɨde \ft cayó. \ref S04.1608 \ELANBegin 3967.840 \ELANEnd 3969.140 \ELANParticipant OR \tx jirari \ft Por esa razón \ref S04.1609 \ELANBegin 3969.400 \ELANEnd 3971.400 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft el Padre Creador \ref S04.1610 \ELANBegin 3973.000 \ELANEnd 3974.240 \ELANParticipant OR \tx mameka \ft reglamentó \ref S04.1611 \ELANBegin 3974.480 \ELANEnd 3976.140 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ uai \ft la verdadera palabra. \ref S04.1612 \ELANBegin 3976.260 \ELANEnd 3978.040 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨbenemo \ft Por otro lado, \ref S04.1613 \ELANBegin 3978.480 \ELANEnd 3980.460 \ELANParticipant OR \tx jeedɨni dɨbene \ft por el lado de Jéédɨni, \ref S04.1614 \ELANBegin 3980.740 \ELANEnd 3981.960 \ELANParticipant OR \tx jeedaide \ft sin razón pide más, \ref S04.1615 \ELANBegin 3982.200 \ELANEnd 3983.660 \ELANParticipant OR \tx jɨruima \ft mujeriego, \ref S04.1616 \ELANBegin 3984.120 \ELANEnd 3985.560 \ELANParticipant OR \tx ebema \ft loco, \ref S04.1617 \ELANBegin 3985.616 \ELANEnd 3987.076 \ELANParticipant OR \tx guarozɨmo ite \ft está en la flecha (es brujería especial), \ref S04.1618 \ELANBegin 3987.097 \ELANEnd 3988.637 \ELANParticipant OR \tx fue gaɨride \ft brujea. \ref S04.1619 \ELANBegin 3989.398 \ELANEnd 3990.978 \ELANParticipant OR \tx oniadɨ \ft “Si es usted” (dice el Creador), \ref S04.1620 \ELANBegin 3992.500 \ELANEnd 3994.440 \ELANParticipant OR \tx yezika jaae \ft en ese momento, \ref S04.1621 \ELANBegin 3994.560 \ELANEnd 3996.360 \ELANParticipant OR \tx buuka ɨimadɨ \ft dice el Creador \ref S04.1622 \ELANBegin 3996.540 \ELANEnd 3998.240 \ELANParticipant OR \tx buuka jɨruigaɨredɨ \ft quién es el hombre, \ref S04.1623 \ELANBegin 3998.480 \ELANEnd 3999.620 \ELANParticipant OR \tx daɨnano \ft quién tiene esa locura. \ref S04.1624 \ELANBegin 3999.980 \ELANEnd 4001.860 \ELANParticipant OR \tx eeiño jaae \ft A la madre \ref S04.1625 \ELANBegin 4004.380 \ELANEnd 4005.480 \ELANParticipant OR \tx aiyɨ \ft que \ref S04.1626 \ELANBegin 4005.785 \ELANEnd 4007.085 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft se miraba \ref S04.1627 \ELANBegin 4007.340 \ELANEnd 4008.500 \ELANParticipant OR \tx kɨo-kɨode \ft en este suelo, \ref S04.1628 \ELANBegin 4008.680 \ELANEnd 4010.560 \ELANParticipant OR \tx duere zefuide \ft sufre de esa misma locura, \ref S04.1629 \ELANBegin 4013.300 \ELANEnd 4014.420 \ELANParticipant OR \tx jeedɨni \ft Jéédɨni \ref S04.1630 \ELANBegin 4014.600 \ELANEnd 4016.220 \ELANParticipant OR \tx dɨno jaaedɨ \ft entonces antes \ref S04.1631 \ELANBegin 4016.380 \ELANEnd 4017.820 \ELANParticipant OR \tx gɨyakona \ft él \ref S04.1632 \ELANBegin 4017.931 \ELANEnd 4019.291 \ELANParticipant OR \tx obekona \ft la violó \ref S04.1633 \ELANBegin 4019.700 \ELANEnd 4021.000 \ELANParticipant OR \tx gaaɨde \ft con esa \ref S04.1634 \ELANBegin 4021.220 \ELANEnd 4022.780 \ELANParticipant OR \tx odonote \ft brujería. \ref S04.1635 \ELANBegin 4023.180 \ELANEnd 4024.660 \ELANParticipant OR \tx ikɨ \ft Esas enfermedades \ref S04.1636 \ELANBegin 4026.720 \ELANEnd 4028.220 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ \ft antes, \ref S04.1637 \ELANBegin 4028.860 \ELANEnd 4030.320 \ELANParticipant OR \tx ɨzekɨna \ft garrapatas \ref S04.1638 \ELANBegin 4030.917 \ELANEnd 4032.637 \ELANParticipant OR \tx aɨdokɨna \ft gusanos, (hemorragia) \ref S04.1639 \ELANBegin 4032.898 \ELANEnd 4034.178 \ELANParticipant OR \tx dɨrɨkɨna \ft hormigas, \ref S04.1640 \ELANBegin 4034.259 \ELANEnd 4035.479 \ELANParticipant OR \tx kaverite \ft está batiendo, \ref S04.1641 \ELANBegin 4036.560 \ELANEnd 4037.920 \ELANParticipant OR \tx faɨkade \ft los depositó, \ref S04.1642 \ELANBegin 4038.140 \ELANEnd 4039.260 \ELANParticipant OR \tx jatɨko \ft jatɨko \ref S04.1643 \ELANBegin 4039.380 \ELANEnd 4040.680 \ELANParticipant OR \tx jɨko \ft jɨko (el espíritu de él) (se regó por este mundo). \ref S04.1644 \ELANBegin 4042.980 \ELANEnd 4045.040 \ELANParticipant OR \tx faɨkaiyanona \ft Cuando los depósitó, \ref S04.1645 \ELANBegin 4046.264 \ELANEnd 4047.744 \ELANParticipant OR \tx taiñode \ft se dispersó \ref S04.1646 \ELANBegin 4047.805 \ELANEnd 4049.825 \ELANParticipant OR \tx bizikɨdo raɨide \ft por este monte se asentaron. \ref S04.1647 \ELANBegin 4051.660 \ELANEnd 4052.980 \ELANParticipant OR \tx meifodo \ft Después de eso \ref S04.1648 \ELANBegin 4053.240 \ELANEnd 4054.820 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft ya \ref S04.1649 \ELANBegin 4055.980 \ELANEnd 4057.040 \ELANParticipant OR \tx ba \ft allá \ref S04.1650 \ELANBegin 4057.180 \ELANEnd 4058.480 \ELANParticipant OR \tx fia mamekɨ \ft lo dejó \ref S04.1651 \ELANBegin 4058.780 \ELANEnd 4060.040 \ELANParticipant OR \tx fɨenokaide \ft de puro nombre (no lo arregló) \ref S04.1652 \ELANBegin 4060.711 \ELANEnd 4062.111 \ELANParticipant OR \tx meifodo \ft Después de eso, \ref S04.1653 \ELANBegin 4062.492 \ELANEnd 4063.872 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ \ft lo verdadero (la verdadera mujer) \ref S04.1654 \ELANBegin 4064.113 \ELANEnd 4065.893 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaimari \ft va donde el Padre Creador \ref S04.1655 \ELANBegin 4068.160 \ELANEnd 4069.620 \ELANParticipant OR \tx fɨnoriyano \ft está experimentando. \ref S04.1656 \ELANBegin 4070.140 \ELANEnd 4071.600 \ELANParticipant OR \tx kɨokaide \ft Eso que ella \ref S04.1657 \ELANBegin 4072.460 \ELANEnd 4073.500 \ELANParticipant OR \tx uai \ft tenía antes, \ref S04.1658 \ELANBegin 4073.880 \ELANEnd 4075.060 \ELANParticipant OR \tx naane \ft otra vez \ref S04.1659 \ELANBegin 4076.378 \ELANEnd 4078.178 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft el Padre Creador, \ref S04.1660 \ELANBegin 4078.299 \ELANEnd 4079.579 \ELANParticipant OR \tx fɨnoriya \ft la sustancia \ref S04.1661 \ELANBegin 4079.620 \ELANEnd 4080.800 \ELANParticipant OR \tx imugu \ft de su entrenamiento, \ref S04.1662 \ELANBegin 4081.421 \ELANEnd 4083.141 \ELANParticipant OR \tx ñekɨna imugu \ft sustancia de rayo \ref S04.1663 \ELANBegin 4083.162 \ELANEnd 4084.502 \ELANParticipant OR \tx manue imugu \ft sustancia de manue \ref S04.1664 \ELANBegin 4084.523 \ELANEnd 4086.123 \ELANParticipant OR \tx ameo imugu \ft sustancia de rayo, \ref S04.1665 \ELANBegin 4090.724 \ELANEnd 4092.224 \ELANParticipant OR \tx faɨkananori \ft se lo deposita a ella \ref S04.1666 \ELANBegin 4092.285 \ELANEnd 4094.145 \ELANParticipant OR \tx ikuri eromo \ft en su seno, \ref S04.1667 \ELANBegin 4095.500 \ELANEnd 4097.500 \ELANParticipant OR \tx monifue garɨji \ft con la menstruación \ref S04.1668 \ELANBegin 4097.680 \ELANEnd 4099.200 \ELANParticipant OR \tx ujikaide \ft se purifica (se desborda el líquido de la mujer). \ref S04.1669 \ELANBegin 4100.120 \ELANEnd 4101.980 \ELANParticipant OR \tx nɨnoñeide \ft Para él no es nada. (Ella recibió ese poder del creador) \ref S04.1670 \ELANBegin 4103.440 \ELANEnd 4104.840 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En este punto, \ref S04.1671 \ELANBegin 4104.880 \ELANEnd 4106.380 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft ya \ref S04.1672 \ELANBegin 4106.520 \ELANEnd 4107.860 \ELANParticipant OR \tx manotofe \ft el manótofe \ref S04.1673 \ELANBegin 4107.860 \ELANEnd 4109.400 \ELANParticipant OR \tx manue \ft el manue \ref S04.1674 \ELANBegin 4109.853 \ELANEnd 4111.233 \ELANParticipant OR \tx nɨkaɨbina \ft se destruyeron, \ref S04.1675 \ELANBegin 4111.334 \ELANEnd 4112.554 \ELANParticipant OR \tx fuiraiya \ft se acabaron. \ref S04.1676 \ELANBegin 4114.980 \ELANEnd 4116.240 \ELANParticipant OR \tx akɨ \ft Esta \ref S04.1677 \ELANBegin 4116.380 \ELANEnd 4117.660 \ELANParticipant OR \tx eeiño \ft es \ref S04.1678 \ELANBegin 4117.840 \ELANEnd 4119.640 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft la oración \ref S04.1679 \ELANBegin 4120.258 \ELANEnd 4121.858 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jɨɨra \ft de la mamá (purifica al hombre). \ref S04.1680 \ELANBegin 4122.160 \ELANEnd 4124.220 \ELANParticipant OR \tx eeiño nɨɨ komuiyano \ft La matriz de la mamá \ref S04.1681 \ELANBegin 4124.360 \ELANEnd 4125.440 \ELANParticipant OR \tx jakɨre \ft es poderosa. \ref S04.1682 \ELANBegin 4125.540 \ELANEnd 4127.560 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ mei kue yɨɨnotɨkue \ft Sí, yo recibí (dijo ella) \ref S04.1683 \ELANBegin 4127.782 \ELANEnd 4129.762 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnoñedɨkueita ñeiri \ft o acaso yo no recibí. (es un orgullo) \ref S04.1684 \ELANBegin 4130.003 \ELANEnd 4131.283 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En ese punto, \ref S04.1685 \ELANBegin 4131.420 \ELANEnd 4132.920 \ELANParticipant OR \tx jitaidɨkue \ft yo necesito \ref S04.1686 \ELANBegin 4133.140 \ELANEnd 4134.340 \ELANParticipant OR \tx ɨima (daɨde) \ft al hombre, \ref S04.1687 \ELANBegin 4134.706 \ELANEnd 4136.306 \ELANParticipant OR \tx kue mei jitaidɨkue \ft y el hombre necesita a la mujer. \ref S04.1688 \ELANBegin 4136.447 \ELANEnd 4138.907 \ELANParticipant OR \tx yezika mooma buinaima \ft En ese momento el Padre Creador, \ref S04.1689 \ELANBegin 4138.968 \ELANEnd 4140.328 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ mei daaje i \ft sí, yo también \ref S04.1690 \ELANBegin 4140.329 \ELANEnd 4142.569 \ELANParticipant OR \tx kue mei jitaidɨkue \ft necesito. \ref S04.1691 \ELANBegin 4144.500 \ELANEnd 4147.020 \ELANParticipant OR \tx jitaidɨkueita yɨɨnotɨkue \ft Porque lo necesitaba lo recibí, \ref S04.1692 \ELANBegin 4147.051 \ELANEnd 4148.371 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ merɨñega \ft no es de robar. \ref S04.1693 \ELANBegin 4148.412 \ELANEnd 4149.632 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ \ft Sin embargo, \ref S04.1694 \ELANBegin 4149.813 \ELANEnd 4151.193 \ELANParticipant OR \tx bainino \ft si lo hace \ref S04.1695 \ELANBegin 4151.980 \ELANEnd 4153.280 \ELANParticipant OR \tx jinodoiadɨ \ft al escondido, \ref S04.1696 \ELANBegin 4153.495 \ELANEnd 4154.795 \ELANParticipant OR \tx bainino \ft si al escondido \ref S04.1697 \ELANBegin 4155.056 \ELANEnd 4156.496 \ELANParticipant OR \tx jɨruidoiadɨ \ft se anda prostituyendo, \ref S04.1698 \ELANBegin 4157.297 \ELANEnd 4158.457 \ELANParticipant OR \tx mei \ft aunque \ref S04.1699 \ELANBegin 4158.738 \ELANEnd 4160.978 \ELANParticipant OR \tx komuiya rakɨno \ft es cuna \ref S04.1700 \ELANBegin 4161.159 \ELANEnd 4162.519 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ \ft de nacimiento, \ref S04.1701 \ELANBegin 4163.140 \ELANEnd 4164.600 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ guamado \ft es muerte, \ref S04.1702 \ELANBegin 4164.721 \ELANEnd 4166.121 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uaiogaɨ \ft enemigos. \ref S04.1703 \ELANBegin 4166.380 \ELANEnd 4168.020 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft Hasta ahora \ref S04.1704 \ELANBegin 4168.843 \ELANEnd 4169.923 \ELANParticipant OR \tx feeiñede \ft sigue, \ref S04.1705 \ELANBegin 4169.960 \ELANEnd 4171.580 \ELANParticipant OR \tx izuru ero \ft estos problemas \ref S04.1706 \ELANBegin 4172.480 \ELANEnd 4174.220 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft de hogar \ref S04.1707 \ELANBegin 4174.360 \ELANEnd 4175.360 \ELANParticipant OR \tx uaiogaɨ \ft vienen desde antes, \ref S04.1708 \ELANBegin 4175.640 \ELANEnd 4177.360 \ELANParticipant OR \tx izuru ero \ft esa enfermedad \ref S04.1709 \ELANBegin 4177.560 \ELANEnd 4178.840 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yikɨ \ft de hogar, \ref S04.1710 \ELANBegin 4178.880 \ELANEnd 4180.920 \ELANParticipant OR \tx buu oni jɨinena \ft ¿quién lo puede despreciar (esa arrechera)? \ref S04.1711 \ELANBegin 4181.400 \ELANEnd 4183.440 \ELANParticipant OR \tx uafodo \ft Si lo recibimos \ref S04.1712 \ELANBegin 4183.600 \ELANEnd 4184.760 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnoiadɨ \ft en lo público \ref S04.1713 \ELANBegin 4184.800 \ELANEnd 4186.360 \ELANParticipant OR \tx raaiñede \ft no es nada, \ref S04.1714 \ELANBegin 4186.400 \ELANEnd 4188.000 \ELANParticipant OR \tx ebinide \ft parece que no vale \ref S04.1715 \ELANBegin 4188.194 \ELANEnd 4189.794 \ELANParticipant OR \tx merɨñegaza \ft porque no es robado. \ref S04.1716 \ELANBegin 4189.815 \ELANEnd 4191.695 \ELANParticipant OR \tx izoide rafue \ft Lo mismo la Palabra, \ref S04.1717 \ELANBegin 4191.876 \ELANEnd 4193.116 \ELANParticipant OR \tx merɨkaita \ft como no es robada, \ref S04.1718 \ELANBegin 4193.217 \ELANEnd 4195.177 \ELANParticipant OR \tx merɨka jeruirede \ft lo que es robado se esconde, \ref S04.1719 \ELANBegin 4195.558 \ELANEnd 4197.718 \ELANParticipant OR \tx merɨka kɨodoñede \ft lo que es robado no se divulga, \ref S04.1720 \ELANBegin 4197.819 \ELANEnd 4199.259 \ELANParticipant OR \tx merɨkaza \ft porque es robado, \ref S04.1721 \ELANBegin 4199.360 \ELANEnd 4201.560 \ELANParticipant OR \tx kuena ononiza \ft para que no me descubran. \ref S04.1722 \ELANBegin 4202.541 \ELANEnd 4204.501 \ELANParticipant OR \tx uafodo yɨɨnoga \ft Lo que se recibió públicamente, \ref S04.1723 \ELANBegin 4204.522 \ELANEnd 4207.042 \ELANParticipant OR \tx jeruinide rairuinide \ft no es de esconder, no es restringido, \ref S04.1724 \ELANBegin 4207.103 \ELANEnd 4208.183 \ELANParticipant OR \tx buu mei \ft ¿de quién es? (el otro le tira los chucitos, pero como no puede, dice:) \ref S04.1725 \ELANBegin 4208.204 \ELANEnd 4209.724 \ELANParticipant OR \tx ima raa \ft Son de él \ref S04.1726 \ELANBegin 4209.825 \ELANEnd 4212.145 \ELANParticipant OR \tx jaa raana mamede \ft entonces él tiene poder (dicen los otros). \ref S04.1727 \ELANBegin 4212.326 \ELANEnd 4214.486 \ELANParticipant OR \tx naama onoñede \ft El dueño no se da cuenta, \ref S04.1728 \ELANBegin 4214.888 \ELANEnd 4216.888 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma onoiga \ft los otros se dan cuenta: \ref S04.1729 \ELANBegin 4216.888 \ELANEnd 4219.168 \ELANParticipant OR \tx badaa ima raaza \ft él tiene poder, \ref S04.1730 \ELANBegin 4219.210 \ELANEnd 4221.290 \ELANParticipant OR \tx baɨ jaaiñeniiri \ft no se meta con él, \ref S04.1731 \ELANBegin 4221.290 \ELANEnd 4223.290 \ELANParticipant OR \tx meyenoñe iiri \ft no lo toque. \ref S04.1732 \ELANBegin 4223.351 \ELANEnd 4225.471 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae \ft Esto, \ref S04.1733 \ELANBegin 4226.172 \ELANEnd 4227.852 \ELANParticipant OR \tx nɨmairanɨ \ft los sabios, \ref S04.1734 \ELANBegin 4227.993 \ELANEnd 4229.233 \ELANParticipant OR \tx iyaɨnɨ \ft y los jefes \ref S04.1735 \ELANBegin 4229.534 \ELANEnd 4231.134 \ELANParticipant OR \tx rairuikano \ft lo prohibían, \ref S04.1736 \ELANBegin 4231.355 \ELANEnd 4233.555 \ELANParticipant OR \tx iidɨ uaido \ft con esa palabra, \ref S04.1737 \ELANBegin 4233.736 \ELANEnd 4235.376 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rafuedo \ft con la Historia: \ref S04.1738 \ELANBegin 4235.957 \ELANEnd 4238.117 \ELANParticipant OR \tx dɨnori jaɨenikɨ \ft en ese punto no se meta \ref S04.1739 \ELANBegin 4238.298 \ELANEnd 4239.778 \ELANParticipant OR \tx meyenoiza \ft con un huérfano (el que sabe de todo), \ref S04.1740 \ELANBegin 4239.919 \ELANEnd 4241.359 \ELANParticipant OR \tx jaɨenikɨ \ft cuidado tienta \ref S04.1741 \ELANBegin 4241.460 \ELANEnd 4242.780 \ELANParticipant OR \tx beguiñoiza \ft al huérfano (si usted le muestra, él va a querer: le para las cañas: cuidado con destapar el canasto) \ref S04.1742 \ELANBegin 4242.961 \ELANEnd 4244.841 \ELANParticipant OR \tx daɨna rafue \ft se dice en la Palabra, \ref S04.1743 \ELANBegin 4245.382 \ELANEnd 4246.902 \ELANParticipant OR \tx jaae rairuirede \ft eso ya es muy sagrado. \ref S04.1744 \ELANBegin 4247.003 \ELANEnd 4248.923 \ELANParticipant OR \tx jaae moomaka rairuidɨ \ft Ya el Padre Creador lo prohibió, \ref S04.1745 \ELANBegin 4249.024 \ELANEnd 4251.224 \ELANParticipant OR \tx moomaka jaae fɨnodɨ \ft el Padre arregló \ref S04.1746 \ELANBegin 4251.285 \ELANEnd 4253.285 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rafue \ft esa Palabra. \ref S04.1747 \ELANBegin 4253.746 \ELANEnd 4255.226 \ELANParticipant OR \tx meita \ft Entonces \ref S04.1748 \ELANBegin 4255.247 \ELANEnd 4257.007 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft en ese punto \ref S04.1749 \ELANBegin 4257.148 \ELANEnd 4258.508 \ELANParticipant OR \tx komena \ft hace debilitar \ref S04.1750 \ELANBegin 4258.569 \ELANEnd 4259.889 \ELANParticipant OR \tx nobɨtate \ft a la persona, \ref S04.1751 \ELANBegin 4260.550 \ELANEnd 4262.390 \ELANParticipant OR \tx zefuirede \ft es aburridor, \ref S04.1752 \ELANBegin 4262.771 \ELANEnd 4264.011 \ELANParticipant OR \tx ɨnɨerede \ft quiere dormir, \ref S04.1753 \ELANBegin 4264.053 \ELANEnd 4265.693 \ELANParticipant OR \tx rairaɨerede \ft tiene flojera, \ref S04.1754 \ELANBegin 4265.693 \ELANEnd 4267.613 \ELANParticipant OR \tx jeeire oiri daɨi \ft pero tiene que aceptarlo con gusto. \ref S04.1755 \ELANBegin 4267.754 \ELANEnd 4268.874 \ELANParticipant OR \tx oñeniadɨ \ft Si no lo acogemos con amor, \ref S04.1756 \ELANBegin 4269.055 \ELANEnd 4271.295 \ELANParticipant OR \tx buumo zuíñede \ft eso no le sucede a otro, \ref S04.1757 \ELANBegin 4271.396 \ELANEnd 4273.756 \ELANParticipant OR \tx buumo izinide \ft a otro no le duele, (es a uno) \ref S04.1758 \ELANBegin 4273.977 \ELANEnd 4275.657 \ELANParticipant OR \tx kaiyɨiza \ft cuidado va a criticar, \ref S04.1759 \ELANBegin 4275.958 \ELANEnd 4278.118 \ELANParticipant OR \tx taaɨnori uakainiza \ft cuidado va a hablar vanamente, \ref S04.1760 \ELANBegin 4278.139 \ELANEnd 4280.099 \ELANParticipant OR \tx taaɨnori ñefiniza \ft cuidado busca en vano (el origen de su mal). \ref S04.1761 \ELANBegin 4280.160 \ELANEnd 4281.760 \ELANParticipant OR \tx rafuemo \ft En la palabra \ref S04.1762 \ELANBegin 4281.781 \ELANEnd 4283.141 \ELANParticipant OR \tx fia mei \ft solamente \ref S04.1763 \ELANBegin 4283.522 \ELANEnd 4284.602 \ELANParticipant OR \tx uidanote \ft nos guía por ese lado. \ref S04.1764 \ELANBegin 4285.343 \ELANEnd 4286.943 \ELANParticipant OR \tx eroi \ft Mire, \ref S04.1765 \ELANBegin 4287.324 \ELANEnd 4289.924 \ELANParticipant OR \tx eroitanokaide \ft nos lo mostró, \ref S04.1766 \ELANBegin 4290.425 \ELANEnd 4292.265 \ELANParticipant OR \tx feeinide \ft no hay dificultad \ref S04.1767 \ELANBegin 4292.526 \ELANEnd 4294.606 \ELANParticipant OR \tx bigɨni nagɨni \ft en este suelo. \ref S04.1768 \ELANBegin 4294.827 \ELANEnd 4297.547 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uifekano \ft Es lo que uno ensaya, \nt uifede: pensar. \ref S04.1769 \ELANBegin 4297.648 \ELANEnd 4299.728 \ELANParticipant OR \tx uibikano \ft es lo que piensa, \ref S04.1770 \ELANBegin 4300.389 \ELANEnd 4302.749 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ɨdazigano \ft es lo que uno organiza, \ref S04.1771 \ELANBegin 4303.130 \ELANEnd 4305.410 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua mugunogano \ft es lo que uno sintetiza, experimenta (lo prueba y lo guarda) \ref S04.1772 \ELANBegin 4305.471 \ELANEnd 4307.151 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ nimanogano \ft es lo que uno prueba, \ref S04.1773 \ELANBegin 4307.332 \ELANEnd 4309.412 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ guitakano \ft es lo que uno come (siente). \ref S04.1774 \ELANBegin 4309.553 \ELANEnd 4311.073 \ELANParticipant OR \tx nɨga guita \ft ¿Cuánto yo comi? \ref S04.1775 \ELANBegin 4311.134 \ELANEnd 4312.854 \ELANParticipant OR \tx nɨga kue ua \ft ¿cuánto \ref S04.1776 \ELANBegin 4312.875 \ELANEnd 4315.835 \ELANParticipant OR \tx nɨga kue kɨrɨgaɨmo jooide daɨde \ft es lo que yo recogí en el canasto?, dice \ref S04.1777 \ELANBegin 4316.016 \ELANEnd 4318.496 \ELANParticipant OR \tx einamakɨ raa \ft El está observando \ref S04.1778 \ELANBegin 4320.117 \ELANEnd 4321.957 \ELANParticipant OR \tx kue akarariya \ft las cosas ancentrales, \ref S04.1779 \ELANBegin 4322.039 \ELANEnd 4323.959 \ELANParticipant OR \tx fia bebenemo \ft en este suelo. \ref S04.1780 \ELANBegin 4324.799 \ELANEnd 4327.039 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft El canasto \ref S04.1781 \ELANBegin 4327.180 \ELANEnd 4328.300 \ELANParticipant OR \tx jaae \ft del \ref S04.1782 \ELANBegin 4328.361 \ELANEnd 4329.921 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨ \ft Padre Creador \ref S04.1783 \ELANBegin 4330.022 \ELANEnd 4331.662 \ELANParticipant OR \tx buu baɨroñega \ft nadie lo ha arrebatado, \ref S04.1784 \ELANBegin 4331.803 \ELANEnd 4335.523 \ELANParticipant OR \tx buu ua doziñega \ft nadie lo ha conquistado, \nt dozide: robar. \ref S04.1785 \ELANBegin 4335.904 \ELANEnd 4338.344 \ELANParticipant OR \tx buu ua merɨñega \ft nadie lo ha robado. \ref S04.1786 \ELANBegin 4338.365 \ELANEnd 4340.125 \ELANParticipant OR \tx igaɨ kɨrɨgaɨ \ft Ese canasto \ref S04.1787 \ELANBegin 4340.306 \ELANEnd 4341.986 \ELANParticipant OR \tx buuka merɨdɨ \ft ¿quién lo ha robado? \ref S04.1788 \ELANBegin 4342.047 \ELANEnd 4343.207 \ELANParticipant OR \tx merɨnide \ft No se puede robar, \ref S04.1789 \ELANBegin 4343.548 \ELANEnd 4344.988 \ELANParticipant OR \tx naana kaɨe \ft porque es de todos nosotros, \ref S04.1790 \ELANBegin 4345.009 \ELANEnd 4346.689 \ELANParticipant OR \tx akɨ gaɨriyano \ft es un sitio de reunión, \ref S04.1791 \ELANBegin 4346.870 \ELANEnd 4348.550 \ELANParticipant OR \tx akɨ jenokano \ft es un sitio de búsqueda, \ref S04.1792 \ELANBegin 4348.560 \ELANEnd 4350.000 \ELANParticipant OR \tx jitairede \ft porque hay necesidades. \ref S04.1793 \ELANBegin 4350.040 \ELANEnd 4351.240 \ELANParticipant OR \tx buu mamena \ft ¿Para quién? \ref S04.1794 \ELANBegin 4351.280 \ELANEnd 4352.680 \ELANParticipant OR \tx jiɨza mamena \ft Para los hijos, \ref S04.1795 \ELANBegin 4352.760 \ELANEnd 4354.040 \ELANParticipant OR \tx mirɨngo mamena \ft para las mujeres, \ref S04.1796 \ELANBegin 4354.160 \ELANEnd 4355.120 \ELANParticipant OR \tx eei mamena \ft para las madres, \ref S04.1797 \ELANBegin 4355.200 \ELANEnd 4356.400 \ELANParticipant OR \tx moo mamena \ft para los padres. (es palabra de nɨmáirama) \ref S04.1798 \ELANBegin 4357.880 \ELANEnd 4361.360 \ELANParticipant OR \tx akɨ jitokome jenobeinano \ft Ahí es donde un joven está pegado en la búsqueda, \ref S04.1799 \ELANBegin 4361.440 \ELANEnd 4364.480 \ELANParticipant OR \tx akɨ jitokome fɨnoriyano \ft ahí es donde un joven se experimenta, \ref S04.1800 \ELANBegin 4364.560 \ELANEnd 4365.440 \ELANParticipant OR \tx rɨngoza \ft Uno tiene que dominar \ref S04.1801 \ELANBegin 4365.520 \ELANEnd 4367.080 \ELANParticipant OR \tx jɨruifue yuano \ft la tentación de mujer, \ref S04.1802 \ELANBegin 4367.160 \ELANEnd 4368.640 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae \ft esto ya \ref S04.1803 \ELANBegin 4368.760 \ELANEnd 4370.200 \ELANParticipant OR \tx uidakano \ft está señalado (está más que reconocido), \ref S04.1804 \ELANBegin 4370.400 \ELANEnd 4371.560 \ELANParticipant OR \tx uiyano \ft Llevando ese punto de mujer \ref S04.1805 \ELANBegin 4371.840 \ELANEnd 4373.160 \ELANParticipant OR \tx ba \ft luego \ref S04.1806 \ELANBegin 4373.440 \ELANEnd 4374.640 \ELANParticipant OR \tx ñueraza \ft es bueno, \ref S04.1807 \ELANBegin 4374.920 \ELANEnd 4376.200 \ELANParticipant OR \tx jeeɨrenano \ft es progreso. \ref S04.1808 \ELANBegin 4376.600 \ELANEnd 4378.680 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ yɨɨnogano \ft Eso es que uno recibe (sabiduría) \ref S04.1809 \ELANBegin 4378.760 \ELANEnd 4381.000 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ ua \ft y lo va \ref S04.1810 \ELANBegin 4382.560 \ELANEnd 4385.040 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ joonekana \ft guardando \ref S04.1811 \ELANBegin 4385.160 \ELANEnd 4387.400 \ELANParticipant OR \tx kɨrɨgaɨmo atɨka \ft en el canasto. \ref S04.1812 \ELANBegin 4387.600 \ELANEnd 4389.440 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rafue \ft El canasto no se llena \ref S04.1813 \ELANBegin 4389.640 \ELANEnd 4391.160 \ELANParticipant OR \tx igaɨ oruiñede \ft con esa Palabra. \ref S04.1814 \ELANBegin 4391.200 \ELANEnd 4392.800 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ dɨnori \ft En este punto \ref S04.1815 \ELANBegin 4393.480 \ELANEnd 4395.720 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ komuide \ft ya surge el nombre \ref S04.1816 \ELANBegin 4395.880 \ELANEnd 4396.920 \ELANParticipant OR \tx iño \ft de la madre (etapa de fertilidad), \ref S04.1817 \ELANBegin 4397.000 \ELANEnd 4398.120 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft en este punto, \ref S04.1818 \ELANBegin 4398.160 \ELANEnd 4399.040 \ELANParticipant OR \tx ikɨma \ft el hombre fértil, \ref S04.1819 \ELANBegin 4399.120 \ELANEnd 4400.680 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft en este punto \ref S04.1820 \ELANBegin 4401.840 \ELANEnd 4403.360 \ELANParticipant OR \tx ikɨngo \ft la mujer fértil, \ref S04.1821 \ELANBegin 4403.440 \ELANEnd 4405.520 \ELANParticipant OR \tx ikɨngona komuide \ft ya viene naciendo \ref S04.1822 \ELANBegin 4406.480 \ELANEnd 4407.680 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ \ft del nombre \ref S04.1823 \ELANBegin 4407.760 \ELANEnd 4409.040 \ELANParticipant OR \tx komuikana bite \ft de la mujer fértil. \ref S04.1824 \ELANBegin 4409.160 \ELANEnd 4412.440 \ELANParticipant OR \tx jaae komuide iidɨ mamekɨ \ft Ahí ya nació ese nombre de fertilidad. \ref S04.1825 \ELANBegin 4412.540 \ELANEnd 4413.620 \ELANParticipant OR \tx biruidodɨ \ft Hoy en día \ref S04.1826 \ELANBegin 4413.700 \ELANEnd 4414.820 \ELANParticipant OR \tx kaɨ \ft nosotros \ref S04.1827 \ELANBegin 4414.880 \ELANEnd 4416.060 \ELANParticipant OR \tx fɨbiñe \ft no conocemos \ref S04.1828 \ELANBegin 4416.120 \ELANEnd 4417.600 \ELANParticipant OR \tx kaɨ onoñe \ft ni entendemos. \ref S04.1829 \ELANBegin 4417.960 \ELANEnd 4419.140 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En ese punto \ref S04.1830 \ELANBegin 4419.220 \ELANEnd 4420.620 \ELANParticipant OR \tx onoñenano \ft por no entenderlo, \ref S04.1831 \ELANBegin 4421.000 \ELANEnd 4422.060 \ELANParticipant OR \tx komekɨza \ft pues nuestro corazón \ref S04.1832 \ELANBegin 4422.080 \ELANEnd 4423.320 \ELANParticipant OR \tx rukuride \ft está ardido. \ref S04.1833 \ELANBegin 4423.360 \ELANEnd 4425.400 \ELANParticipant OR \tx rukuride iiadɨ \ft Aunque está ardido, \ref S04.1834 \ELANBegin 4425.440 \ELANEnd 4426.440 \ELANParticipant OR \tx nɨno \ft solamente \ref S04.1835 \ELANBegin 4426.460 \ELANEnd 4427.840 \ELANParticipant OR \tx jaae mameka \ft se simboliza, \ref S04.1836 \ELANBegin 4429.140 \ELANEnd 4431.880 \ELANParticipant OR \tx rukuridɨ uai rukura jagɨyɨ \ft esa palabra y ese aliento de ardor \ref S04.1837 \ELANBegin 4431.880 \ELANEnd 4433.460 \ELANParticipant OR \tx fuiia \ft más adelante \ref S04.1838 \ELANBegin 4434.340 \ELANEnd 4436.120 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ \ft se va a volver \ref S04.1839 \ELANBegin 4436.260 \ELANEnd 4438.300 \ELANParticipant OR \tx ɨɨnoye nɨɨ ɨaibi \ft la propia sal (dulce). \ref S04.1840 \ELANBegin 4438.320 \ELANEnd 4439.720 \ELANParticipant OR \tx fia rukuri \ft Es solamente consejo \ref S04.1841 \ELANBegin 4440.180 \ELANEnd 4441.860 \ELANParticipant OR \tx jenikɨ rafue \ft para los rabiosos \ref S04.1842 \ELANBegin 4441.900 \ELANEnd 4442.980 \ELANParticipant OR \tx mamedɨkue \ft que estoy reglamentando. \ref S04.1843 \ELANBegin 4443.060 \ELANEnd 4444.980 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue \ft La futura generación \ref S04.1844 \ELANBegin 4445.020 \ELANEnd 4446.440 \ELANParticipant OR \tx urukɨ \ft de vida \ref S04.1845 \ELANBegin 4446.600 \ELANEnd 4447.760 \ELANParticipant OR \tx fui \ft después \ref S04.1846 \ELANBegin 4447.820 \ELANEnd 4448.780 \ELANParticipant OR \tx rukuite \ft van a trabajar sal, (van a ser tolerantes: hay que controlar la rabia) \ref S04.1847 \ELANBegin 4448.800 \ELANEnd 4449.680 \ELANParticipant OR \tx fui \ft después \ref S04.1848 \ELANBegin 4449.700 \ELANEnd 4450.740 \ELANParticipant OR \tx orebɨiye \ft van a mermar sal, \ref S04.1849 \ELANBegin 4451.040 \ELANEnd 4452.140 \ELANParticipant OR \tx fui \ft después \ref S04.1850 \ELANBegin 4452.520 \ELANEnd 4453.660 \ELANParticipant OR \tx kɨoye \ft van a ver el resultado (del trabajo: aji, la mujer; el hombre, ambil y sal). \ref S04.1851 \ELANBegin 4453.660 \ELANEnd 4455.580 \ELANParticipant OR \tx rakɨno jiyakɨ \ft Eso es lo que nosotros \ref S04.1852 \ELANBegin 4455.700 \ELANEnd 4456.980 \ELANParticipant OR \tx mamedɨkue \ft vamos a ver. \ref S04.1853 \ELANBegin 4457.620 \ELANEnd 4459.940 \ELANParticipant OR \tx jitai daɨnanona \ft Para no necesitar, \ref S04.1854 \ELANBegin 4460.040 \ELANEnd 4462.500 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fui ua \ft después la persona \ref S04.1855 \ELANBegin 4463.140 \ELANEnd 4464.900 \ELANParticipant OR \tx fɨeriyɨno \ft puede coronar, \ref S04.1856 \ELANBegin 4464.980 \ELANEnd 4467.220 \ELANParticipant OR \tx fui ebiruitɨza \ft el que quiere, \ref S04.1857 \ELANBegin 4467.400 \ELANEnd 4469.660 \ELANParticipant OR \tx fui ua onoakadɨza \ft el que quiere saber. \ref S04.1858 \ELANBegin 4469.720 \ELANEnd 4471.400 \ELANParticipant OR \tx kɨode raañenaza \ft Parece que no es nada (para él no es nada). \ref S04.1859 \ELANBegin 4472.240 \ELANEnd 4474.040 \ELANParticipant OR \tx jeeɨreakadɨza \ft El que quiere vivir de eso (el que se alimenta de eso, porque quiere vivir), \ref S04.1860 \ELANBegin 4474.720 \ELANEnd 4476.040 \ELANParticipant OR \tx kakaitɨza \ft el que entiende, \ref S04.1861 \ELANBegin 4476.280 \ELANEnd 4478.100 \ELANParticipant OR \tx fui uai botayeza \ft más adelante tiene derecho de hablar (derecho de enseñar), \ref S04.1862 \ELANBegin 4478.180 \ELANEnd 4480.040 \ELANParticipant OR \tx jenode \ft busca. \ref S04.1863 \ELANBegin 4480.460 \ELANEnd 4485.760 \ELANParticipant OR \tx fui uaitatɨzamo fui oni nijiteza \ft El que se burla, lleva del bulto (quedó encartado: como enamorar una mujer). \ref S04.1864 \ELANBegin 4486.980 \ELANEnd 4488.380 \ELANParticipant OR \tx izoide \ft Así es \ref S04.1865 \ELANBegin 4488.420 \ELANEnd 4489.480 \ELANParticipant OR \tx rafue \ft la Palabra, \ref S04.1866 \ELANBegin 4489.520 \ELANEnd 4491.180 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe izoi \ft por qué \ref S04.1867 \ELANBegin 4491.560 \ELANEnd 4492.880 \ELANParticipant OR \tx biruidodɨ \ft hoy en día, \ref S04.1868 \ELANBegin 4493.300 \ELANEnd 4495.140 \ELANParticipant OR \tx duiko daɨna \ft decimos que estamos enfermos, \ref S04.1869 \ELANBegin 4495.280 \ELANEnd 4497.140 \ELANParticipant OR \tx nɨzaka ofiñe \ft a quién no le da. (quién se puede librar de eso:coge parejo, no recarga). \ref S04.1870 \ELANBegin 4497.240 \ELANEnd 4498.920 \ELANParticipant OR \tx naana \ft A todos \ref S04.1871 \ELANBegin 4499.640 \ELANEnd 4501.060 \ELANParticipant OR \tx jetade \ft nos toca, \ref S04.1872 \ELANBegin 4502.060 \ELANEnd 4503.200 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ \ft sin embargo, \ref S04.1873 \ELANBegin 4504.840 \ELANEnd 4506.780 \ELANParticipant OR \tx jetade iiadɨ \ft aunque nos toca, \ref S04.1874 \ELANBegin 4506.900 \ELANEnd 4508.340 \ELANParticipant OR \tx dɨnokoni \ft ese punto (esa enfermedad, experiencia) \ref S04.1875 \ELANBegin 4509.000 \ELANEnd 4511.000 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ rafueza \ft se vuelve historia, \ref S04.1876 \ELANBegin 4512.800 \ELANEnd 4514.520 \ELANParticipant OR \tx uibide \ft usted piensa (ya piensa muy tarde), \ref S04.1877 \ELANBegin 4514.740 \ELANEnd 4516.220 \ELANParticipant OR \tx yote \ft lo aconseja a uno (lo hacer pensar) \ref S04.1878 \ELANBegin 4516.300 \ELANEnd 4517.920 \ELANParticipant OR \tx yoñedeita \ft acaso no aconseja? (sí avisa, pero la palabra de esa enfermedad es muy dura) \ref S04.1879 \ELANBegin 4518.380 \ELANEnd 4519.540 \ELANParticipant OR \tx yote \ft sí aconseja. \ref S04.1880 \ELANBegin 4519.660 \ELANEnd 4520.860 \ELANParticipant OR \tx kaɨmona \ft Para nosotros, \ref S04.1881 \ELANBegin 4521.080 \ELANEnd 4522.320 \ELANParticipant OR \tx biruidodɨ \ft hoy en día, \ref S04.1882 \ELANBegin 4522.920 \ELANEnd 4524.460 \ELANParticipant OR \tx fɨenide \ft es malo; \ref S04.1883 \ELANBegin 4524.780 \ELANEnd 4526.120 \ELANParticipant OR \tx ñuera \ft pero si se sabe, \ref S04.1884 \ELANBegin 4526.140 \ELANEnd 4527.260 \ELANParticipant OR \tx ononiadɨ \ft es bueno; \ref S04.1885 \ELANBegin 4527.320 \ELANEnd 4528.920 \ELANParticipant OR \tx kaɨmona duiko \ft para nosotros es enfermedad, \ref S04.1886 \ELANBegin 4528.960 \ELANEnd 4531.120 \ELANParticipant OR \tx kaɨmona kɨoñede \ft para nosotros no se ve, \ref S04.1887 \ELANBegin 4531.260 \ELANEnd 4533.640 \ELANParticipant OR \tx kɨonania ebinide \ft pero si miramos es sencillo, \ref S04.1888 \ELANBegin 4533.660 \ELANEnd 4534.720 \ELANParticipant OR \tx raañede \ft no es complicado. \ref S04.1889 \ELANBegin 4534.800 \ELANEnd 4536.360 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe izoi \ft Por eso, \ref S04.1890 \ELANBegin 4536.740 \ELANEnd 4538.580 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma yoga \ft si despreciamos \ref S04.1891 \ELANBegin 4538.640 \ELANEnd 4540.240 \ELANParticipant OR \tx uai uaitatɨkaɨ \ft el consejo de otro, \ref S04.1892 \ELANBegin 4540.280 \ELANEnd 4541.540 \ELANParticipant OR \tx raañede \ft porque creemos que no es nada, \ref S04.1893 \ELANBegin 4541.620 \ELANEnd 4543.220 \ELANParticipant OR \tx kue onoga \ft yo se eso, uno dice. \ref S04.1894 \ELANBegin 4543.280 \ELANEnd 4544.900 \ELANParticipant OR \tx mei onogania \ft Si entendiéramos \ref S04.1895 \ELANBegin 4545.040 \ELANEnd 4546.140 \ELANParticipant OR \tx jɨkanoñe \ft no tendríamos que preguntar (al otro), \ref S04.1896 \ELANBegin 4546.160 \ELANEnd 4547.300 \ELANParticipant OR \tx onoganiadɨ \ft si entendiéramos, \ref S04.1897 \ELANBegin 4547.520 \ELANEnd 4548.960 \ELANParticipant OR \tx ebiruiñega \ft no tendríamos interés . \ref S04.1898 \ELANBegin 4549.260 \ELANEnd 4550.940 \ELANParticipant OR \tx onoñegaita \ft Por que no entendemos \ref S04.1899 \ELANBegin 4551.040 \ELANEnd 4552.220 \ELANParticipant OR \tx jɨkanoga \ft es que estamos preguntamos, \ref S04.1900 \ELANBegin 4552.260 \ELANEnd 4553.340 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ \ft porque \ref S04.1901 \ELANBegin 4553.340 \ELANEnd 4554.640 \ELANParticipant OR \tx kome uañede \ft no es palabra de humano (es del Creador). \ref S04.1902 \ELANBegin 4554.720 \ELANEnd 4556.440 \ELANParticipant OR \tx ba afe uai \ft Para él (para el que se burla), allá \ref S04.1903 \ELANBegin 4556.520 \ELANEnd 4557.980 \ELANParticipant OR \tx afe iɨfe \ft esa lengua (esa voz) \ref S04.1904 \ELANBegin 4558.020 \ELANEnd 4559.540 \ELANParticipant OR \tx maɨriena eroide \ft parece como si fuera fuerza, \ref S04.1905 \ELANBegin 4560.040 \ELANEnd 4561.980 \ELANParticipant OR \tx ua rafuena eroide \ft se mira como cosa verdadera. \ref S04.1906 \ELANBegin 4562.360 \ELANEnd 4563.540 \ELANParticipant OR \tx akɨ \ft Esa fuerza \ref S04.1907 \ELANBegin 4563.580 \ELANEnd 4564.920 \ELANParticipant OR \tx duere fɨnode \ft es lo que lo hace sufrir, \ref S04.1908 \ELANBegin 4564.980 \ELANEnd 4566.360 \ELANParticipant OR \tx uafue daɨnano \ft por aceptarlo. \ref S04.1909 \ELANBegin 4566.400 \ELANEnd 4567.520 \ELANParticipant OR \tx uijizaiadɨ \ft Si cae en eso (si se enreda) \ref S04.1910 \ELANBegin 4567.560 \ELANEnd 4569.020 \ELANParticipant OR \tx baɨ batɨnomo \ft por allá \ref S04.1911 \ELANBegin 4569.660 \ELANEnd 4571.520 \ELANParticipant OR \tx mei zairiñede \ft ya no hay vida, \ref S04.1912 \ELANBegin 4571.540 \ELANEnd 4572.740 \ELANParticipant OR \tx komuiñede \ft no hay crecimiento. \ref S04.1913 \ELANBegin 4572.780 \ELANEnd 4573.900 \ELANParticipant OR \tx jirari \ft Por eso \ref S04.1914 \ELANBegin 4573.940 \ELANEnd 4575.540 \ELANParticipant OR \tx jaae rairuika \ft se aconseja: \ref S04.1915 \ELANBegin 4575.600 \ELANEnd 4577.060 \ELANParticipant OR \tx fɨgo iiri \ft esté alerta, \ref S04.1916 \ELANBegin 4577.120 \ELANEnd 4578.180 \ELANParticipant OR \tx kueiñede \ft no fui yo, \ref S04.1917 \ELANBegin 4578.200 \ELANEnd 4579.500 \ELANParticipant OR \tx uaitaiza \ft cuidado se burla, \ref S04.1918 \ELANBegin 4580.340 \ELANEnd 4581.980 \ELANParticipant OR \tx uaitaiadɨ \ft si se burla, \ref S04.1919 \ELANBegin 4582.260 \ELANEnd 4583.680 \ELANParticipant OR \tx buumo izireite \ft a quién le va a doler? \ref S04.1920 \ELANBegin 4583.920 \ELANEnd 4585.280 \ELANParticipant OR \tx fui onoye \ft Después se va a dar cuenta. (de las consecuencias de sus actos) \ref S04.1921 \ELANBegin 4585.900 \ELANEnd 4587.660 \ELANParticipant OR \tx akɨ chuunua \ft Eso es lo que brujea, \ref S04.1922 \ELANBegin 4587.920 \ELANEnd 4589.700 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae faidua \ft eso es lo que nos maldice, \ref S04.1923 \ELANBegin 4589.720 \ELANEnd 4592.460 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua raiñokɨa \ft eso es lo que nos rechaza, \ref S04.1924 \ELANBegin 4592.820 \ELANEnd 4594.580 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ oria \ft eso es lo que nos despide, \ref S04.1925 \ELANBegin 4594.580 \ELANEnd 4596.480 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ikɨa \ft eso es regaño. \ref S04.1926 \ELANBegin 4596.720 \ELANEnd 4599.140 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade iidɨ rafue \ft Así es el principio \ref S04.1927 \ELANBegin 4599.200 \ELANEnd 4601.360 \ELANParticipant OR \tx rakɨno jiyakɨ \ft de esa Palabra \ref S04.1928 \ELANBegin 4601.580 \ELANEnd 4603.500 \ELANParticipant OR \tx duerede \ft está en el aire (no tiene base), \ref S04.1929 \ELANBegin 4603.860 \ELANEnd 4605.500 \ELANParticipant OR \tx jaa dɨnori \ft en ese punto \ref S04.1930 \ELANBegin 4605.740 \ELANEnd 4607.480 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yɨɨmana \ft él está pegado de las nubes (lo tiene sostenido del aire, como un imán), \nt yɨɨma: abeja que está colgada en el aire. \ref S04.1931 \ELANBegin 4607.680 \ELANEnd 4609.020 \ELANParticipant OR \tx yɨɨride \ft no tiene apoyo, \ref S04.1932 \ELANBegin 4609.180 \ELANEnd 4611.460 \ELANParticipant OR \tx dɨnori feerideza (daɨde) \ft en ese punto está como volando. \ref S04.1933 \ELANBegin 4611.760 \ELANEnd 4613.040 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnoiadɨ \ft Si recibe, \ref S04.1934 \ELANBegin 4613.160 \ELANEnd 4614.940 \ELANParticipant OR \tx jabɨnoiadɨ \ft si amasa bien (como una masa, en una sola bola), \ref S04.1935 \ELANBegin 4615.060 \ELANEnd 4616.100 \ELANParticipant OR \tx kɨona \ft se ve (la muestra), \ref S04.1936 \ELANBegin 4616.120 \ELANEnd 4617.820 \ELANParticipant OR \tx raana eroide \ft esa herencia, \ref S04.1937 \ELANBegin 4618.360 \ELANEnd 4619.740 \ELANParticipant OR \tx ononiadɨ \ft si sabe. \ref S04.1938 \ELANBegin 4619.760 \ELANEnd 4621.760 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma mamekɨdo \ft No vaya a decir que conoce \ref S04.1939 \ELANBegin 4621.900 \ELANEnd 4623.960 \ELANParticipant OR \tx onodɨkue daɨniza \ft lo que es nombre de otro, (plagiar) \ref S04.1940 \ELANBegin 4624.080 \ELANEnd 4625.800 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma uiekodo \ft por cara de otro, \ref S04.1941 \ELANBegin 4625.920 \ELANEnd 4627.160 \ELANParticipant OR \tx merɨiza \ft por que es robado. \ref S04.1942 \ELANBegin 4627.480 \ELANEnd 4629.180 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ daɨitade \ft Desde tiempo así es. \ref S04.1943 \ELANBegin 4629.240 \ELANEnd 4630.620 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft De ahí siguiente, \ref S04.1944 \ELANBegin 4630.680 \ELANEnd 4631.700 \ELANParticipant OR \tx rafue \ft la Palabra \ref S04.1945 \ELANBegin 4631.800 \ELANEnd 4632.960 \ELANParticipant OR \tx zairiñede \ft no sigue, \ref S04.1946 \ELANBegin 4633.020 \ELANEnd 4633.960 \ELANParticipant OR \tx rafue \ft la Palabra \ref S04.1947 \ELANBegin 4633.980 \ELANEnd 4635.420 \ELANParticipant OR \tx baɨ jaaiñedeza \ft no avanza \ref S04.1948 \ELANBegin 4635.560 \ELANEnd 4636.660 \ELANParticipant OR \tx nia ɨko \ft Entonces, esta \ref S04.1949 \ELANBegin 4636.680 \ELANEnd 4637.480 \ELANParticipant OR \tx biza \ft persona \ref S04.1950 \ELANBegin 4637.540 \ELANEnd 4638.660 \ELANParticipant OR \tx merɨrite \ft tiene palabra robada, \ref S04.1951 \ELANBegin 4639.160 \ELANEnd 4641.080 \ELANParticipant OR \tx biza ɨko raiñokɨride \ft esta persona no quiere enseñar, \ref S04.1952 \ELANBegin 4641.580 \ELANEnd 4644.060 \ELANParticipant OR \tx biza ɨko kue faɨiakade \ft esta persona me quiere destruir (intento homicidio). \ref S04.1953 \ELANBegin 4644.760 \ELANEnd 4646.800 \ELANParticipant OR \tx mee ɨko jɨkanua \ft para hacer daño es que está preguntando. \ref S04.1954 \ELANBegin 4646.960 \ELANEnd 4651.640 \ELANParticipant OR \tx mee ɨko ebiruiya uafuena eroide \ft como si estuviera muy interesado. \ref S04.1955 \ELANBegin 4652.040 \ELANEnd 4653.380 \ELANParticipant OR \tx nane onorede \ft Pero todo se conoce, \ref S04.1956 \ELANBegin 4653.400 \ELANEnd 4655.120 \ELANParticipant OR \tx rafue eraɨrede \ft la Palabra tiene su principio (su rastro, su pista), \ref S04.1957 \ELANBegin 4655.160 \ELANEnd 4656.840 \ELANParticipant OR \tx rafue iogobe \ft el camino de la Palabra, \ref S04.1958 \ELANBegin 4656.960 \ELANEnd 4660.400 \ELANParticipant OR \tx rafue nɨɨ ua jɨɨchiyano \ft por no entender tiene que preguntar varias veces. \ref S04.1959 \ELANBegin 4660.560 \ELANEnd 4662.340 \ELANParticipant OR \tx dɨnori jɨɨchikairo \ft En ese punto, \nt jɨɨchikairo: gusano cuentacuartas. \ref S04.1960 \ELANBegin 4662.420 \ELANEnd 4663.480 \ELANParticipant OR \tx komuide \ft el insecto cuentacuartas nació (es un ejemplo). \ref S04.1961 \ELANBegin 4664.060 \ELANEnd 4665.720 \ELANParticipant OR \tx rafue jɨɨchiyano \ft de tanto preguntar, \ref S04.1962 \ELANBegin 4665.740 \ELANEnd 4666.720 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft en ese punto, \ref S04.1963 \ELANBegin 4666.820 \ELANEnd 4668.880 \ELANParticipant OR \tx rafue jogaɨna komuide \ft la Palabra está estancada, \ref S04.1964 \ELANBegin 4669.100 \ELANEnd 4670.220 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft en ese punto \ref S04.1965 \ELANBegin 4670.320 \ELANEnd 4672.400 \ELANParticipant OR \tx rafue igaɨna komuide \ft la Palabra se queda paralizada. \ref S04.1966 \ELANBegin 4672.680 \ELANEnd 4673.820 \ELANParticipant OR \tx igaɨ \ft El canasto (aquí recciona y va recapacitando) \ref S04.1967 \ELANBegin 4674.100 \ELANEnd 4675.540 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft él \ref S04.1968 \ELANBegin 4675.860 \ELANEnd 4677.080 \ELANParticipant OR \tx joonekana \ft lo va arreglando, \ref S04.1969 \ELANBegin 4677.160 \ELANEnd 4678.280 \ELANParticipant OR \tx zaioka \ft lo acomoda, \ref S04.1970 \ELANBegin 4679.160 \ELANEnd 4680.840 \ELANParticipant OR \tx nɨne baɨiñede \ft no se cae para ningún lado. \ref S04.1971 \ELANBegin 4681.400 \ELANEnd 4682.360 \ELANParticipant OR \tx meita \ft Entonces, \ref S04.1972 \ELANBegin 4682.360 \ELANEnd 4684.000 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uibiragaɨ \ft ése es canasto de pensamiento (ya no se pierde), \ref S04.1973 \ELANBegin 4684.060 \ELANEnd 4685.540 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yoneragaɨ \ft ése es canasto avisador, \ref S04.1974 \ELANBegin 4685.860 \ELANEnd 4687.440 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ fɨdɨmagaɨ \ft ése es canasto canasto de percepción, \ref S04.1975 \ELANBegin 4687.920 \ELANEnd 4689.520 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft ése es \ref S04.1976 \ELANBegin 4689.580 \ELANEnd 4690.680 \ELANParticipant OR \tx komɨnɨigaɨ \ft canasto de humanización. \ref S04.1977 \ELANBegin 4690.860 \ELANEnd 4692.360 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft El \ref S04.1978 \ELANBegin 4693.000 \ELANEnd 4694.200 \ELANParticipant OR \tx igaɨ \ft prohibió \ref S04.1979 \ELANBegin 4694.580 \ELANEnd 4695.940 \ELANParticipant OR \tx rairuirede \ft ese canasto. \ref S04.1980 \ELANBegin 4695.940 \ELANEnd 4697.900 \ELANParticipant OR \tx jaae einamakɨ \ft Es como cuando los ancianos \ref S04.1981 \ELANBegin 4697.960 \ELANEnd 4699.520 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ gaɨriyano \ft se reunen \ref S04.1982 \ELANBegin 4700.000 \ELANEnd 4702.740 \ELANParticipant OR \tx zuitaka igaɨna mameide \ft y abren sus canastos (comparten sus experiencias) \ref S04.1983 \ELANBegin 4703.620 \ELANEnd 4706.020 \ELANParticipant OR \tx iya dɨeze \ft Todo lo que hay ahí, \ref S04.1984 \ELANBegin 4706.200 \ELANEnd 4707.360 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma \ft ya el Padre \ref S04.1985 \ELANBegin 4707.420 \ELANEnd 4708.360 \ELANParticipant OR \tx buinaima \ft Creador \ref S04.1986 \ELANBegin 4708.460 \ELANEnd 4709.600 \ELANParticipant OR \tx kaɨri iga \ft nos lo dió (a todos por parejo), \ref S04.1987 \ELANBegin 4709.640 \ELANEnd 4710.720 \ELANParticipant OR \tx rɨado \ft esa insignia, \ref S04.1988 \ELANBegin 4710.740 \ELANEnd 4711.940 \ELANParticipant OR \tx daɨnano \ft Diciendo, \ref S04.1989 \ELANBegin 4712.240 \ELANEnd 4713.860 \ELANParticipant OR \tx eyeforo jooide \ft ahí está la pluma, \ref S04.1990 \ELANBegin 4714.020 \ELANEnd 4716.080 \ELANParticipant OR \tx iziyekɨ jooide \ft ahí está el diente, \ref S04.1991 \ELANBegin 4716.900 \ELANEnd 4718.380 \ELANParticipant OR \tx onoɨ iyoɨ jooideza \ft ahí está el brazalete, \ref S04.1992 \ELANBegin 4718.380 \ELANEnd 4720.000 \ELANParticipant OR \tx zoritofe jooide \ft ahí está el zorítofe \ref S04.1993 \ELANBegin 4720.620 \ELANEnd 4722.640 \ELANParticipant OR \tx jukui guamado jooide \ft ahí está la piedra de poder, \ref S04.1994 \ELANBegin 4722.740 \ELANEnd 4724.780 \ELANParticipant OR \tx ɨinebakui jooide \ft ahí está el veneno. \ref S04.1995 \ELANBegin 4726.600 \ELANEnd 4728.320 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka oiñe \ft ¿cual no está? \ref S04.1996 \ELANBegin 4728.340 \ELANEnd 4729.900 \ELANParticipant OR \tx binaro jooide \ft ahí está el adorno blanco de algodón, \ref S04.1997 \ELANBegin 4730.100 \ELANEnd 4731.940 \ELANParticipant OR \tx jamazɨ jooide \ft ahí está está la piedra amarilla, \ref S04.1998 \ELANBegin 4731.960 \ELANEnd 4733.800 \ELANParticipant OR \tx igaɨ eromo \ft en el interior del canasto, \ref S04.1999 \ELANBegin 4734.360 \ELANEnd 4736.840 \ELANParticipant OR \tx ñoidodɨ jooide \ft ahí está maquillaje de Myristicaceae, \ref S04.2000 \ELANBegin 4737.140 \ELANEnd 4740.020 \ELANParticipant OR \tx ɨfo yaɨferafedɨ jooide \ft cinta que los abuelos se amarraban (balaca). \ref S04.2001 \ELANBegin 4740.600 \ELANEnd 4741.540 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft enseguida, \ref S04.2002 \ELANBegin 4741.540 \ELANEnd 4743.280 \ELANParticipant OR \tx chekereraidɨ jooide \ft ahí está la corona (de mujer) \ref S04.2003 \ELANBegin 4743.300 \ELANEnd 4745.340 \ELANParticipant OR \tx yaɨgɨnɨdɨ jooide \ft ahí está la corona (de hombre), \ref S04.2004 \ELANBegin 4745.480 \ELANEnd 4746.880 \ELANParticipant OR \tx iya dɨeze \ft todo lo que existe, \ref S04.2005 \ELANBegin 4746.960 \ELANEnd 4748.460 \ELANParticipant OR \tx kaɨ fɨeriya \ft ahí está \ref S04.2006 \ELANBegin 4748.820 \ELANEnd 4750.500 \ELANParticipant OR \tx jooide \ft nuestra herencia (un armamento). \ref S04.2007 \ELANBegin 4750.800 \ELANEnd 4752.580 \ELANParticipant OR \tx nɨɨno jufidoiye \ft Qué vamos a reclamar? \ref S04.2008 \ELANBegin 4752.600 \ELANEnd 4754.540 \ELANParticipant OR \tx nɨnori kaɨ uuriri \ft Qué vamos a estar hablando? (por qué vamos a estar criticando?) \ref S04.2009 \ELANBegin 4754.580 \ELANEnd 4755.920 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaa \ft Esto es \ref S04.2010 \ELANBegin 4756.160 \ELANEnd 4757.560 \ELANParticipant OR \tx jibierokɨ \ft para cuidar \ref S04.2011 \ELANBegin 4757.580 \ELANEnd 4759.860 \ELANParticipant OR \tx rairuiyana mameide \ft la gente (la humanidad). \ref S04.2012 \ELANBegin 4760.140 \ELANEnd 4761.860 \ELANParticipant OR \tx kueɨe iteza \ft Yo también tengo (poder) \ref S04.2013 \ELANBegin 4761.900 \ELANEnd 4766.360 \ELANParticipant OR \tx buu ruiyaimuizɨdo uuriniza \ft cuidado va a hablar de mal (queda cortado), (nadie puede venir a desbaratar) \ref S04.2014 \ELANBegin 4766.400 \ELANEnd 4769.360 \ELANParticipant OR \tx ruiyaimuizɨdo bofueta \ft cuidado sale con esa voz (crítica). \ref S04.2015 \ELANBegin 4769.980 \ELANEnd 4770.980 \ELANParticipant OR \tx onoiye \ft Después sabrá. (Esto anterior es cuando están reunidos) \ref S04.2016 \ELANBegin 4771.000 \ELANEnd 4772.480 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ \ft Eso es punto, \ref S04.2017 \ELANBegin 4772.500 \ELANEnd 4773.660 \ELANParticipant OR \tx gaɨriyano \ft se reunen \ref S04.2018 \ELANBegin 4773.700 \ELANEnd 4775.260 \ELANParticipant OR \tx mameriyano \ft en bloque. \ref S04.2019 \ELANBegin 4775.440 \ELANEnd 4777.460 \ELANParticipant OR \tx jaa jɨaɨma uiekodo \ft por andar \ref S04.2020 \ELANBegin 4777.500 \ELANEnd 4778.840 \ELANParticipant OR \tx maka ɨkoɨnia \ft por rostro de otro, \ref S04.2021 \ELANBegin 4778.920 \ELANEnd 4780.480 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma mamekɨdo \ft por nombre de otro, \ref S04.2022 \ELANBegin 4780.540 \ELANEnd 4782.260 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma mamekɨdo \ft por nombre (instrucción) de otro \ref S04.2023 \ELANBegin 4782.440 \ELANEnd 4783.920 \ELANParticipant OR \tx kɨo-kɨode \ft se muestra; (parece como si fuera verdad) \ref S04.2024 \ELANBegin 4784.140 \ELANEnd 4786.260 \ELANParticipant OR \tx uafuena eroide \ft parece verdadero, (es un espíritu que lo engaña) \ref S04.2025 \ELANBegin 4786.460 \ELANEnd 4787.780 \ELANParticipant OR \tx feeitayena \ft pero es para envolatarlo \ref S04.2026 \ELANBegin 4787.800 \ELANEnd 4789.800 \ELANParticipant OR \tx akɨ rafue fɨnoyena \ft para que haga baile. \ref S04.2027 \ELANBegin 4790.080 \ELANEnd 4791.180 \ELANParticipant OR \tx iidɨ \ft Como \ref S04.2028 \ELANBegin 4791.360 \ELANEnd 4792.960 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mei onoñedɨkaɨ \ft no sabemos nada (dicen los que están reunidos), \ref S04.2029 \ELANBegin 4792.960 \ELANEnd 4794.460 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma \ft ya el Padre \ref S04.2030 \ELANBegin 4794.700 \ELANEnd 4795.800 \ELANParticipant OR \tx buinaima \ft Creador \ref S04.2031 \ELANBegin 4795.860 \ELANEnd 4797.360 \ELANParticipant OR \tx mameka \ft reglamentó, \ref S04.2032 \ELANBegin 4798.420 \ELANEnd 4800.340 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft ese \ref S04.2033 \ELANBegin 4800.660 \ELANEnd 4802.340 \ELANParticipant OR \tx jaae rɨado \ft valor, \ref S04.2034 \ELANBegin 4802.460 \ELANEnd 4804.520 \ELANParticipant OR \tx daaje ɨaido \ft esa misma insignia (poder de uno), \ref S04.2035 \ELANBegin 4804.820 \ELANEnd 4806.160 \ELANParticipant OR \tx ɨaibiri \ft en ese líquido de vida, \ref S04.2036 \ELANBegin 4806.180 \ELANEnd 4807.420 \ELANParticipant OR \tx ɨaizaɨri \ft en esa sal de vida \ref S04.2037 \ELANBegin 4807.500 \ELANEnd 4809.200 \ELANParticipant OR \tx jaae naɨmenaikana \ft él lo ha \ref S04.2038 \ELANBegin 4809.280 \ELANEnd 4810.460 \ELANParticipant OR \tx atɨde \ft venido endulzando (arreglando). \ref S04.2039 \ELANBegin 4810.580 \ELANEnd 4812.520 \ELANParticipant OR \tx fui komuite monifue \ft La futura generación \ref S04.2040 \ELANBegin 4812.680 \ELANEnd 4814.380 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ urukɨ \ft de vida, \ref S04.2041 \ELANBegin 4815.380 \ELANEnd 4817.140 \ELANParticipant OR \tx biʼuaido \ft con esta palabra, \ref S04.2042 \ELANBegin 4817.140 \ELANEnd 4818.560 \ELANParticipant OR \tx jaabe \ft después, \ref S04.2043 \ELANBegin 4818.840 \ELANEnd 4819.920 \ELANParticipant OR \tx yuranoye \ft lo van a condimentar, \ref S04.2044 \ELANBegin 4819.940 \ELANEnd 4821.040 \ELANParticipant OR \tx ɨɨnoye \ft lo van a complementar (arreglar, endulzar) \ref S04.2045 \ELANBegin 4821.240 \ELANEnd 4823.180 \ELANParticipant OR \tx jaaeita nɨnona eroide \ft Antes se veía difícil, \ref S04.2046 \ELANBegin 4823.200 \ELANEnd 4825.000 \ELANParticipant OR \tx jaaeita uzirede \ft antes era como preocupación; \ref S04.2047 \ELANBegin 4825.620 \ELANEnd 4827.740 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ kaɨmarede \ft ahorita ya es normal (sabroso) \ref S04.2048 \ELANBegin 4827.880 \ELANEnd 4830.800 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ nabedɨ \ft ahorita ya es verdadera \ref S04.2049 \ELANBegin 4830.940 \ELANEnd 4832.900 \ELANParticipant OR \tx uaina jaɨkuiñogaza \ft palabra, porque está sazonada, \ref S04.2050 \ELANBegin 4832.920 \ELANEnd 4835.120 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ janide daɨde \ft ya no es cortante (no hace daño), \ref S04.2051 \ELANBegin 4835.140 \ELANEnd 4836.380 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ naɨmerede \ft ya está dulce. \ref S04.2052 \ELANBegin 4836.400 \ELANEnd 4838.700 \ELANParticipant OR \tx naɨmere zuídeza \ft Es armonioso, \ref S04.2053 \ELANBegin 4838.760 \ELANEnd 4840.620 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ guitakano \ft es comida (ya se alimentó de eso), \ref S04.2054 \ELANBegin 4840.740 \ELANEnd 4842.800 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ aiyɨ \ft ya \ref S04.2055 \ELANBegin 4844.160 \ELANEnd 4845.760 \ELANParticipant OR \tx aiyɨ nɨɨ \ft ahí \ref S04.2056 \ELANBegin 4845.920 \ELANEnd 4847.600 \ELANParticipant OR \tx ɨaide daɨde \ft brota. (ya mana, ya fluye, ya está dando resultados) \ref S04.2057 \ELANBegin 4847.700 \ELANEnd 4850.720 \ELANParticipant OR \tx jaa dɨnori ɨai ɨai daɨde \ft En ese punto, ya está llamando a todos en la reunión y dice: tome, tome. \ref S04.2058 \ELANBegin 4850.840 \ELANEnd 4852.400 \ELANParticipant OR \tx iidɨ uai \ft El reglamento \ref S04.2059 \ELANBegin 4852.540 \ELANEnd 4853.580 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ \ft de es palabra, \ref S04.2060 \ELANBegin 4853.620 \ELANEnd 4854.980 \ELANParticipant OR \tx jaae rafue \ft ya lo \ref S04.2061 \ELANBegin 4855.240 \ELANEnd 4856.600 \ELANParticipant OR \tx mamedɨkaɨ \ft imitamos. \ref S04.2062 \ELANBegin 4856.660 \ELANEnd 4857.980 \ELANParticipant OR \tx birui \ft No es de hoy en día \ref S04.2063 \ELANBegin 4858.740 \ELANEnd 4859.980 \ELANParticipant OR \tx mameñedɨkaɨ \ft que lo imitamos (que lo hacemos), \ref S04.2064 \ELANBegin 4859.980 \ELANEnd 4861.340 \ELANParticipant OR \tx jaae \ft lo traemos \ref S04.2065 \ELANBegin 4861.620 \ELANEnd 4862.860 \ELANParticipant OR \tx binikoni \ft desde \ref S04.2066 \ELANBegin 4862.880 \ELANEnd 4864.660 \ELANParticipant OR \tx bɨnina yezika \ft la formación \ref S04.2067 \ELANBegin 4865.380 \ELANEnd 4866.640 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mameka \ft de esta tierra, \ref S04.2068 \ELANBegin 4866.780 \ELANEnd 4868.020 \ELANParticipant OR \tx kaɨ jɨɨriga \ft nosotros lo convocamos. \ref S04.2069 \ELANBegin 4868.780 \ELANEnd 4870.240 \ELANParticipant OR \tx atomona \ft Decimos que queremos aprender \ref S04.2070 \ELANBegin 4870.480 \ELANEnd 4871.720 \ELANParticipant OR \tx kaɨ onoiyɨ daɨdɨkaɨ \ft ahorita no más (desde que nos cortaron el ombligo), \ref S04.2071 \ELANBegin 4871.760 \ELANEnd 4873.260 \ELANParticipant OR \tx jaae onodɨkaɨ \ft pero desde antiguo sabemos. \ref S04.2072 \ELANBegin 4873.300 \ELANEnd 4874.880 \ELANParticipant OR \tx birui onoñedɨkaɨ \ft Por no entender hoy en día, \ref S04.2073 \ELANBegin 4875.400 \ELANEnd 4876.520 \ELANParticipant OR \tx kaɨna janaɨdɨ \ft se nos vuelve difícil. \ref S04.2074 \ELANBegin 4876.540 \ELANEnd 4878.100 \ELANParticipant OR \tx jaae onodɨkaɨ \ft Antes lo entendíamos todo, \ref S04.2075 \ELANBegin 4878.200 \ELANEnd 4880.400 \ELANParticipant OR \tx jaae iidɨ naɨedɨkaɨ \ft nosotros ya somos de la misma sustancia, \ref S04.2076 \ELANBegin 4881.700 \ELANEnd 4883.780 \ELANParticipant OR \tx iidɨ uaidɨkaɨ \ft somos esa misma palabra. \ref S04.2077 \ELANBegin 4883.940 \ELANEnd 4885.300 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka janaɨdɨ \ft ¿Cuál es la dificultad? \ref S04.2078 \ELANBegin 4885.320 \ELANEnd 4886.840 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka jayei \ft ¿Qué es lo que es tan famoso? \ref S04.2079 \ELANBegin 4886.980 \ELANEnd 4888.980 \ELANParticipant OR \tx akɨ jayeinano \ft Esto es de lo que tanto se habla, \ref S04.2080 \ELANBegin 4889.080 \ELANEnd 4891.000 \ELANParticipant OR \tx akɨ jayedɨno \ft esto es de lo que se habla, \ref S04.2081 \ELANBegin 4892.120 \ELANEnd 4894.560 \ELANParticipant OR \tx akɨ fɨdɨdɨno \ft esto es lo que es famoso. \ref S04.2082 \ELANBegin 4894.740 \ELANEnd 4896.360 \ELANParticipant OR \tx akɨ meita \ft Esto entonces \ref S04.2083 \ELANBegin 4896.440 \ELANEnd 4897.980 \ELANParticipant OR \tx yɨɨra ikuri \ft es cáliz de recibir, \ref S04.2084 \ELANBegin 4898.040 \ELANEnd 4899.660 \ELANParticipant OR \tx mozira ikuri \ft cáliz de sostener, \ref S04.2085 \ELANBegin 4899.700 \ELANEnd 4901.220 \ELANParticipant OR \tx yezika \ft y al mismo tiempo \ref S04.2086 \ELANBegin 4901.360 \ELANEnd 4902.480 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft es \ref S04.2087 \ELANBegin 4903.300 \ELANEnd 4904.920 \ELANParticipant OR \tx yɨɨra igaɨ \ft canasto de recibir, \ref S04.2088 \ELANBegin 4904.960 \ELANEnd 4906.260 \ELANParticipant OR \tx mozira igaɨ \ft canasto de sostener, \ref S04.2089 \ELANBegin 4906.300 \ELANEnd 4907.520 \ELANParticipant OR \tx igaɨmo \ft en ese canasto \ref S04.2090 \ELANBegin 4907.560 \ELANEnd 4908.620 \ELANParticipant OR \tx mozikaide \ft se asienta, \ref S04.2091 \ELANBegin 4908.660 \ELANEnd 4910.040 \ELANParticipant OR \tx jɨnera igaɨ \ft canasto de atrapar, \ref S04.2092 \ELANBegin 4910.160 \ELANEnd 4911.340 \ELANParticipant OR \tx jɨnekaide \ft ahí lo atrapa, \ref S04.2093 \ELANBegin 4911.560 \ELANEnd 4912.680 \ELANParticipant OR \tx nɨgaɨka \ft Si este canasto es ! (de aquí nadie pasa) \ref S04.2094 \ELANBegin 4912.760 \ELANEnd 4914.100 \ELANParticipant OR \tx yɨɨra igaɨ \ft Es canasto recibidor, \ref S04.2095 \ELANBegin 4914.240 \ELANEnd 4915.400 \ELANParticipant OR \tx nɨgaɨ \ft de cuál, \ref S04.2096 \ELANBegin 4915.520 \ELANEnd 4917.240 \ELANParticipant OR \tx nɨgaɨmona makade \ft ¿de dónde es que viene (el mal)? \ref S04.2097 \ELANBegin 4917.260 \ELANEnd 4919.100 \ELANParticipant OR \tx bigaɨmona makañede \ft de este canasto (pensamiento) no salió, \ref S04.2098 \ELANBegin 4919.180 \ELANEnd 4920.900 \ELANParticipant OR \tx bigaɨ manue iñede \ft en este canasto no hay maldades, \ref S04.2099 \ELANBegin 4920.920 \ELANEnd 4922.840 \ELANParticipant OR \tx mooma raa iya \ft sólo están los poderes del Creador. \ref S04.2100 \ELANBegin 4923.500 \ELANEnd 4925.500 \ELANParticipant OR \tx be kaɨ naana raa \ft Esta es la fuerza de todos los humanos, \ref S04.2101 \ELANBegin 4925.880 \ELANEnd 4927.760 \ELANParticipant OR \tx o raa nɨnona eroide \ft ¿su poder cómo es? (como están haciendo una revisión) \ref S04.2102 \ELANBegin 4928.000 \ELANEnd 4929.180 \ELANParticipant OR \tx oɨe nee \ft ¿a ver el suyo? \ref S04.2103 \ELANBegin 4929.240 \ELANEnd 4930.160 \ELANParticipant OR \tx daaje \ft Es el mismo. \ref S04.2104 \ELANBegin 4930.180 \ELANEnd 4931.520 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨzadɨ daaje \ft El de otro es el mismo, \ref S04.2105 \ELANBegin 4931.560 \ELANEnd 4932.960 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨza daaje \ft el de otro es el mismo. \ref S04.2106 \ELANBegin 4933.680 \ELANEnd 4935.040 \ELANParticipant OR \tx akɨ \ft Esa \ref S04.2107 \ELANBegin 4935.260 \ELANEnd 4936.340 \ELANParticipant OR \tx eeiño \ft madre, \ref S04.2108 \ELANBegin 4936.400 \ELANEnd 4938.180 \ELANParticipant OR \tx daade eeiñona \ft somos la \ref S04.2109 \ELANBegin 4938.200 \ELANEnd 4939.140 \ELANParticipant OR \tx komuidɨkaɨ \ft misma madre, \ref S04.2110 \ELANBegin 4939.340 \ELANEnd 4940.580 \ELANParticipant OR \tx daade moomana \ft somos el mismo \ref S04.2111 \ELANBegin 4940.600 \ELANEnd 4941.560 \ELANParticipant OR \tx komuidɨkaɨ \ft padre. \ref S04.2112 \ELANBegin 4941.580 \ELANEnd 4943.760 \ELANParticipant OR \tx daɨna fia rafuedɨno \ft Esa es la palabra de consejo (que quiere decir papá, mamá) \ref S04.2113 \ELANBegin 4943.820 \ELANEnd 4944.960 \ELANParticipant OR \tx komuiya \ft que ya quedó \ref S04.2114 \ELANBegin 4945.720 \ELANEnd 4947.760 \ELANParticipant OR \tx jiyakɨ binikoni \ft en este mundo, \ref S04.2115 \ELANBegin 4947.820 \ELANEnd 4950.480 \ELANParticipant OR \tx bigɨniri nagɨniri \ft en este suelo, \ref S04.2116 \ELANBegin 4950.560 \ELANEnd 4951.680 \ELANParticipant OR \tx komuide \ft esa palabra \ref S04.2117 \ELANBegin 4951.900 \ELANEnd 4953.100 \ELANParticipant OR \tx uai \ft que quiere \ref S04.2118 \ELANBegin 4953.160 \ELANEnd 4955.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ kaɨ \ft decir \ref S04.2119 \ELANBegin 4955.700 \ELANEnd 4956.700 \ELANParticipant OR \tx moo \ft papá, \ref S04.2120 \ELANBegin 4957.000 \ELANEnd 4958.440 \ELANParticipant OR \tx akɨ kaɨ \ft esa es la palabra \ref S04.2121 \ELANBegin 4958.880 \ELANEnd 4960.300 \ELANParticipant OR \tx eroide \ft que nos cuida, \ref S04.2122 \ELANBegin 4960.500 \ELANEnd 4962.060 \ELANParticipant OR \tx akɨ kaɨ \ft esa es la palabra \ref S04.2123 \ELANBegin 4962.600 \ELANEnd 4963.940 \ELANParticipant OR \tx moziode \ft que nos sostiene, \ref S04.2124 \ELANBegin 4964.500 \ELANEnd 4965.900 \ELANParticipant OR \tx iʼuai \ft si esa palabra \ref S04.2125 \ELANBegin 4965.960 \ELANEnd 4967.260 \ELANParticipant OR \tx iñedenia \ft no existiera \ref S04.2126 \ELANBegin 4967.460 \ELANEnd 4968.640 \ELANParticipant OR \tx kaañedɨkaɨ \ft no tendríamos vida, \ref S04.2127 \ELANBegin 4968.720 \ELANEnd 4970.220 \ELANParticipant OR \tx komuiñedɨkaɨ \ft ni progreso, \ref S04.2128 \ELANBegin 4970.660 \ELANEnd 4971.800 \ELANParticipant OR \tx onoñedɨkaɨ \ft ni sabríamos, \ref S04.2129 \ELANBegin 4972.080 \ELANEnd 4973.100 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmana \ft no reconoceríamos \ref S04.2130 \ELANBegin 4973.120 \ELANEnd 4974.340 \ELANParticipant OR \tx kue nabai daɨiñedɨkaɨ \ft a otro como humano. \ref S04.2131 \ELANBegin 4975.240 \ELANEnd 4977.560 \ELANParticipant OR \tx akɨ komɨnɨi \ft Eso es humanización \ref S04.2132 \ELANBegin 4977.680 \ELANEnd 4978.860 \ELANParticipant OR \tx kome \ft humano \ref S04.2133 \ELANBegin 4979.160 \ELANEnd 4980.660 \ELANParticipant OR \tx kome mei kome \ft es humano, \ref S04.2134 \ELANBegin 4980.780 \ELANEnd 4981.940 \ELANParticipant OR \tx rɨye rɨye \ft animal es animal, \ref S04.2135 \ELANBegin 4982.100 \ELANEnd 4983.560 \ELANParticipant OR \tx nuio mei nuio \ft boa es boa, \ref S04.2136 \ELANBegin 4983.680 \ELANEnd 4985.140 \ELANParticipant OR \tx dɨne onorede \ft se conoce ya, \ref S04.2137 \ELANBegin 4985.200 \ELANEnd 4986.560 \ELANParticipant OR \tx kaade kome \ft como uno está vivo \ref S04.2138 \ELANBegin 4986.600 \ELANEnd 4987.760 \ELANParticipant OR \tx erokaide \ft reflexiona \ref S04.2139 \ELANBegin 4988.660 \ELANEnd 4989.800 \ELANParticipant OR \tx kome \ft la persona, \ref S04.2140 \ELANBegin 4989.880 \ELANEnd 4991.160 \ELANParticipant OR \tx nuio nuio \ft si la boa es boa, \ref S04.2141 \ELANBegin 4991.460 \ELANEnd 4992.400 \ELANParticipant OR \tx jakɨrede \ft como es peligrosa, \ref S04.2142 \ELANBegin 4992.420 \ELANEnd 4993.520 \ELANParticipant OR \tx jetari \ft destrúyala, \ref S04.2143 \ELANBegin 4994.220 \ELANEnd 4995.620 \ELANParticipant OR \tx komeñede \ft no es humana. \ref S04.2144 \ELANBegin 4995.840 \ELANEnd 4998.180 \ELANParticipant OR \tx akɨ kome jetañenano \ft Esto no es para dañar a la humanidad, \ref S04.2145 \ELANBegin 4998.340 \ELANEnd 4999.980 \ELANParticipant OR \tx kome ikɨñenano \ft esto no es para aplicarlo a la humanidad (es contra los malignos), \ref S04.2146 \ELANBegin 5000.120 \ELANEnd 5001.600 \ELANParticipant OR \tx rakɨno jiyakɨ \ft Esta es la base \ref S04.2147 \ELANBegin 5001.860 \ELANEnd 5003.140 \ELANParticipant OR \tx mamekɨdɨno \ft de ese reglamento. \ref S04.2148 \ELANBegin 5004.260 \ELANEnd 5006.140 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ dɨnori \ft Ya entonces en ese punto, \ref S04.2149 \ELANBegin 5006.480 \ELANEnd 5007.600 \ELANParticipant OR \tx janaɨriya \ft porque hay muchos engaños, \ref S04.2150 \ELANBegin 5007.960 \ELANEnd 5009.500 \ELANParticipant OR \tx janaɨriya zoveride \ft mucha interferencia, \ref S04.2151 \ELANBegin 5009.920 \ELANEnd 5011.340 \ELANParticipant OR \tx gɨrɨridena \ft la atmósfera pesada, \ref S04.2152 \ELANBegin 5011.960 \ELANEnd 5013.900 \ELANParticipant OR \tx nɨnomo \ft está buscando \ref S04.2153 \ELANBegin 5014.600 \ELANEnd 5015.680 \ELANParticipant OR \tx gɨrɨde \ft de donde viene. \ref S04.2154 \ELANBegin 5015.800 \ELANEnd 5017.280 \ELANParticipant OR \tx fui kue \ft Después yo, \ref S04.2155 \ELANBegin 5017.860 \ELANEnd 5019.880 \ELANParticipant OR \tx jaae kue mei uyibeina \ft con la protección que yo tenía, \ref S04.2156 \ELANBegin 5020.400 \ELANEnd 5022.620 \ELANParticipant OR \tx bikɨ fiokɨikɨ \ft con este poder (protección), \ref S04.2157 \ELANBegin 5023.140 \ELANEnd 5025.680 \ELANParticipant OR \tx bikɨ nɨɨ ua komekɨdɨkue \ft yo soy la misma luz, \ref S04.2158 \ELANBegin 5026.140 \ELANEnd 5027.660 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uibirakɨ \ft ese es sabiduría, \ref S04.2159 \ELANBegin 5028.320 \ELANEnd 5029.520 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ yonera \ft ese es inspiración. \ref S04.2160 \ELANBegin 5029.560 \ELANEnd 5031.620 \ELANParticipant OR \tx bikɨmona buu \ft Nadie se ha muerto \ref S04.2161 \ELANBegin 5032.520 \ELANEnd 5034.100 \ELANParticipant OR \tx uieko feeiñede \ft con esa fuerza (que es del Creador). \ref S04.2162 \ELANBegin 5034.200 \ELANEnd 5036.040 \ELANParticipant OR \tx iidɨ komekɨ daɨde \ft Con ese pensamiento, \ref S04.2163 \ELANBegin 5036.260 \ELANEnd 5037.680 \ELANParticipant OR \tx iidɨ ɨfokɨ \ft con esa cabeza, \ref S04.2164 \ELANBegin 5037.700 \ELANEnd 5039.300 \ELANParticipant OR \tx iidɨ kaiñɨkɨ \ft con esa rodilla, \ref S04.2165 \ELANBegin 5040.040 \ELANEnd 5041.920 \ELANParticipant OR \tx iidɨ chemekɨ \ft con ese cerebro, \ref S04.2166 \ELANBegin 5042.280 \ELANEnd 5044.160 \ELANParticipant OR \tx bikɨ uuriya \ft cuando ese habla \ref S04.2167 \ELANBegin 5044.240 \ELANEnd 5045.940 \ELANParticipant OR \tx yezika abɨna onoi \ft entienda (que eso va contra las maldades), \ref S04.2168 \ELANBegin 5046.160 \ELANEnd 5047.640 \ELANParticipant OR \tx ba ikɨ daɨi fɨnoina \ft contra esas maldades (candelas falsas) es que se hizo, \ref S04.2169 \ELANBegin 5047.660 \ELANEnd 5051.380 \ELANParticipant OR \tx ba ioyokɨ ɨzekɨ uidokɨ \ft contra ese arador, garrapata, zancudo, \ref S04.2170 \ELANBegin 5051.460 \ELANEnd 5052.980 \ELANParticipant OR \tx daajena eroide \ft Son parecidos, \ref S04.2171 \ELANBegin 5054.400 \ELANEnd 5056.200 \ELANParticipant OR \tx bakaɨeza \ft pero son “sagrados” (pero no se puede profanar: si uno está impuro no puede actuar), \ref S04.2172 \ELANBegin 5059.320 \ELANEnd 5060.720 \ELANParticipant OR \tx abɨna o onoiri \ft tenga mucho cuidado (téngalo en cuenta: no se olvide de ese punto), \ref S04.2173 \ELANBegin 5060.720 \ELANEnd 5062.020 \ELANParticipant OR \tx ɨnɨñeniri \ft no hay que dormir (esté alerta). \ref S04.2174 \ELANBegin 5062.300 \ELANEnd 5063.640 \ELANParticipant OR \tx ɨnɨdɨza \ft El que no está preparado \ref S04.2175 \ELANBegin 5063.840 \ELANEnd 5065.540 \ELANParticipant OR \tx be afena onoñede \ft no sabe, \ref S04.2176 \ELANBegin 5065.900 \ELANEnd 5067.620 \ELANParticipant OR \tx iza fuiia \ft esa persona \ref S04.2177 \ELANBegin 5068.120 \ELANEnd 5070.060 \ELANParticipant OR \tx iidɨ jatamo \ft va a caer en \ref S04.2178 \ELANBegin 5070.300 \ELANEnd 5071.640 \ELANParticipant OR \tx uijinaza \ft esa trampa. \ref S04.2179 \ELANBegin 5071.720 \ELANEnd 5073.040 \ELANParticipant OR \tx buu nɨbaɨñena \ft Nadie le hace daño, \ref S04.2180 \ELANBegin 5073.120 \ELANEnd 5074.520 \ELANParticipant OR \tx jeruiñedeza \ft porque eso no perdona, \ref S04.2181 \ELANBegin 5076.340 \ELANEnd 5077.500 \ELANParticipant OR \tx jaae \ft eso fue prohibido \ref S04.2182 \ELANBegin 5077.760 \ELANEnd 5079.000 \ELANParticipant OR \tx rairuikaza \ft desde antiguo. \ref S04.2183 \ELANBegin 5079.180 \ELANEnd 5080.440 \ELANParticipant OR \tx biruiñede \ft No es de hoy en día, \ref S04.2184 \ELANBegin 5080.760 \ELANEnd 5081.860 \ELANParticipant OR \tx kaairi \ft esté alerta, \ref S04.2185 \ELANBegin 5082.740 \ELANEnd 5083.940 \ELANParticipant OR \tx kɨode \ft por algo \ref S04.2186 \ELANBegin 5084.680 \ELANEnd 5085.940 \ELANParticipant OR \tx jubie \ft el hambre (las ganas) \ref S04.2187 \ELANBegin 5085.960 \ELANEnd 5087.200 \ELANParticipant OR \tx daajena eroinaza \ft se parece a lo mismo (vainas de adulterio). \ref S04.2188 \ELANBegin 5087.260 \ELANEnd 5088.800 \ELANParticipant OR \tx kɨode jaɨnoi \ft el agua \ref S04.2189 \ELANBegin 5088.820 \ELANEnd 5089.660 \ELANParticipant OR \tx daajena eroinaza \ft se parece a lo mismo, \ref S04.2190 \ELANBegin 5089.680 \ELANEnd 5091.000 \ELANParticipant OR \tx kɨode enɨe \ft la tierra \ref S04.2191 \ELANBegin 5091.020 \ELANEnd 5092.540 \ELANParticipant OR \tx daajena eroinaza \ft se parece a lo mismo (hay que diferenciar quien es familia y quien no), \ref S04.2192 \ELANBegin 5092.660 \ELANEnd 5094.080 \ELANParticipant OR \tx bakaɨeza \ft porque es sagrado. \ref S04.2193 \ELANBegin 5094.760 \ELANEnd 5095.820 \ELANParticipant OR \tx kaairi \ft Esté despierto, \ref S04.2194 \ELANBegin 5096.100 \ELANEnd 5097.180 \ELANParticipant OR \tx onoiri \ft entienda, \ref S04.2195 \ELANBegin 5097.600 \ELANEnd 5098.880 \ELANParticipant OR \tx yoiri \ft corríjase, \ref S04.2196 \ELANBegin 5100.460 \ELANEnd 5101.720 \ELANParticipant OR \tx akɨ \ft porque esa sí, \ref S04.2197 \ELANBegin 5102.480 \ELANEnd 5103.820 \ELANParticipant OR \tx duiko \ft es perdición, \ref S04.2198 \ELANBegin 5104.040 \ELANEnd 5105.040 \ELANParticipant OR \tx raɨko \ft enfermedad (de los humanos). \ref S04.2199 \ELANBegin 5106.020 \ELANEnd 5107.080 \ELANParticipant OR \tx akɨ \ft Eso no \ref S04.2200 \ELANBegin 5107.240 \ELANEnd 5108.920 \ELANParticipant OR \tx birui iñede \ft es de ahora no más. \ref S04.2201 \ELANBegin 5109.760 \ELANEnd 5111.720 \ELANParticipant OR \tx akɨ uaitañega \ft Eso no es de rechazar, \ref S04.2202 \ELANBegin 5112.400 \ELANEnd 5113.860 \ELANParticipant OR \tx fia kome \ft de una persona \ref S04.2203 \ELANBegin 5114.020 \ELANEnd 5115.140 \ELANParticipant OR \tx uaitaina \ft se puede burlar, \ref S04.2204 \ELANBegin 5115.420 \ELANEnd 5116.760 \ELANParticipant OR \tx duere zefuiza \ft cuidado con las consecuencias. \ref S04.2205 \ELANBegin 5116.880 \ELANEnd 5118.240 \ELANParticipant OR \tx nɨno o iiri \ft ¿En que mundo va a vivir? \ref S04.2206 \ELANBegin 5118.340 \ELANEnd 5119.600 \ELANParticipant OR \tx buudɨ daɨiñe \ft nadie le dice (venga para acá), \ref S04.2207 \ELANBegin 5120.080 \ELANEnd 5121.620 \ELANParticipant OR \tx kome kome \ft cada uno \ref S04.2208 \ELANBegin 5121.900 \ELANEnd 5123.600 \ELANParticipant OR \tx iya izi ite \ft vive su vida, \ref S04.2209 \ELANBegin 5123.600 \ELANEnd 5125.380 \ELANParticipant OR \tx jeruinideza \ft como no es prohibido, \ref S04.2210 \ELANBegin 5126.240 \ELANEnd 5128.100 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmari rɨi-rɨiniza \ft cuidado se va a enojar con otro, \ref S04.2211 \ELANBegin 5128.420 \ELANEnd 5129.860 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmari \ft no le vaya \ref S04.2212 \ELANBegin 5130.020 \ELANEnd 5131.840 \ELANParticipant OR \tx daɨitadɨo daɨniza \ft a cantar las tablas a otro, \ref S04.2213 \ELANBegin 5132.240 \ELANEnd 5134.000 \ELANParticipant OR \tx iya izoi iyaza \ft cada uno vive \ref S04.2214 \ELANBegin 5134.040 \ELANEnd 5136.000 \ELANParticipant OR \tx oiakana izoi \ft como quiere. \ref S04.2215 \ELANBegin 5137.000 \ELANEnd 5138.500 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe jirari \ft Por esa razón \ref S04.2216 \ELANBegin 5138.540 \ELANEnd 5139.600 \ELANParticipant OR \tx jaae kue baiga \ft yo ya lo encontré, \ref S04.2217 \ELANBegin 5139.660 \ELANEnd 5141.300 \ELANParticipant OR \tx jaae kue fɨnoka \ft ya lo arreglé. \ref S04.2218 \ELANBegin 5141.620 \ELANEnd 5143.100 \ELANParticipant OR \tx iya dɨeze \ft Todo lo que hay \ref S04.2219 \ELANBegin 5143.160 \ELANEnd 5144.380 \ELANParticipant OR \tx birungori \ft en este mundo \ref S04.2220 \ELANBegin 5144.820 \ELANEnd 5146.120 \ELANParticipant OR \tx kue joonegaza \ft ya lo coloqué, \ref S04.2221 \ELANBegin 5146.140 \ELANEnd 5147.920 \ELANParticipant OR \tx birungo jebuideza \ft este mundo aumenta, \ref S04.2222 \ELANBegin 5148.380 \ELANEnd 5150.920 \ELANParticipant OR \tx birungo daañedeza \ft este mundo es numeroso, \ref S04.2223 \ELANBegin 5152.540 \ELANEnd 5154.220 \ELANParticipant OR \tx irungona jaabe \ft este mundo \ref S04.2224 \ELANBegin 5154.880 \ELANEnd 5156.260 \ELANParticipant OR \tx zairiyeza \ft crece, \ref S04.2225 \ELANBegin 5156.520 \ELANEnd 5158.260 \ELANParticipant OR \tx dɨnori iñedeza \ft no se queda quieto (estancado). \ref S04.2226 \ELANBegin 5158.820 \ELANEnd 5160.640 \ELANParticipant OR \tx akɨ zairiyano \ft Esto es crecimiento, \ref S04.2227 \ELANBegin 5160.900 \ELANEnd 5162.620 \ELANParticipant OR \tx akɨ nigano \ft esto es aumento (tejido), \ref S04.2228 \ELANBegin 5163.500 \ELANEnd 5166.320 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori jaa nɨɨ nigaɨriyano \ft en este punto es trabajo, \ref S04.2229 \ELANBegin 5168.120 \ELANEnd 5171.360 \ELANParticipant OR \tx yezika jaa aiyɨ nɨɨ \ft en ese momento, \ref S04.2230 \ELANBegin 5171.780 \ELANEnd 5172.880 \ELANParticipant OR \tx ua \ft la verdadera \ref S04.2231 \ELANBegin 5172.920 \ELANEnd 5174.100 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ \ft sabiduría \ref S04.2232 \ELANBegin 5175.460 \ELANEnd 5177.260 \ELANParticipant OR \tx jefo kakarefi \ft es la que quiere saber, \ref S04.2233 \ELANBegin 5177.300 \ELANEnd 5178.740 \ELANParticipant OR \tx rakɨnona \ft voy a ser \ref S04.2234 \ELANBegin 5179.260 \ELANEnd 5180.540 \ELANParticipant OR \tx komuitɨkue \ft la misma esencia, \ref S04.2235 \ELANBegin 5181.060 \ELANEnd 5182.220 \ELANParticipant OR \tx zairitɨkue \ft voy a crecer \ref S04.2236 \ELANBegin 5183.260 \ELANEnd 5184.580 \ELANParticipant OR \tx meyeitɨkue \ft voy a buscar (esculcar la biblioteca). \ref S04.2237 \ELANBegin 5185.000 \ELANEnd 5186.040 \ELANParticipant OR \tx iñedeita \ft ¿Acaso no hay? \ref S04.2238 \ELANBegin 5186.300 \ELANEnd 5186.980 \ELANParticipant OR \tx ite \ft Sí hay, \ref S04.2239 \ELANBegin 5187.220 \ELANEnd 5188.440 \ELANParticipant OR \tx ba nɨnori \ft por aquí está, \ref S04.2240 \ELANBegin 5188.820 \ELANEnd 5190.400 \ELANParticipant OR \tx nano be \ft éste es, \ref S04.2241 \ELANBegin 5191.640 \ELANEnd 5192.940 \ELANParticipant OR \tx aiyueita \ft no es grande. \ref S04.2242 \ELANBegin 5194.000 \ELANEnd 5195.220 \ELANParticipant OR \tx daɨnanona \ft Cuando \ref S04.2243 \ELANBegin 5195.420 \ELANEnd 5196.780 \ELANParticipant OR \tx eroide iia \ft miró, \ref S04.2244 \ELANBegin 5197.180 \ELANEnd 5198.320 \ELANParticipant OR \tx raañede \ft no era gran cosa, \ref S04.2245 \ELANBegin 5198.980 \ELANEnd 5200.160 \ELANParticipant OR \tx ebinide \ft era sencillo. \ref S04.2246 \ELANBegin 5200.320 \ELANEnd 5202.100 \ELANParticipant OR \tx fui monifue urukɨ \ft La futura generación de vida \ref S04.2247 \ELANBegin 5202.300 \ELANEnd 5203.360 \ELANParticipant OR \tx bedaɨita \ft de la misma manera \ref S04.2248 \ELANBegin 5204.160 \ELANEnd 5205.880 \ELANParticipant OR \tx mameyɨ rafue \ft lo van a hacer, \ref S04.2249 \ELANBegin 5206.020 \ELANEnd 5207.660 \ELANParticipant OR \tx jagɨyɨ jiyakɨ \ft ese principio \ref S04.2250 \ELANBegin 5208.020 \ELANEnd 5209.440 \ELANParticipant OR \tx mamedɨkue \ft estoy reglamentando. \ref S04.2251 \ELANBegin 5209.700 \ELANEnd 5211.020 \ELANParticipant OR \tx benokoni \ft Ya aquí \ref S04.2252 \ELANBegin 5211.340 \ELANEnd 5212.480 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft se figura \ref S04.2253 \ELANBegin 5213.720 \ELANEnd 5215.360 \ELANParticipant OR \tx iraɨ rayiraɨ \ft como estantillo (hombre maduro), \ref S04.2254 \ELANBegin 5215.680 \ELANEnd 5217.640 \ELANParticipant OR \tx iraɨ nogoraɨ \ft como olla (mujer madura) \ref S04.2255 \ELANBegin 5217.780 \ELANEnd 5219.120 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft ya así \ref S04.2256 \ELANBegin 5220.020 \ELANEnd 5220.980 \ELANParticipant OR \tx mamede \ft se figura (como una familia) \ref S04.2257 \ELANBegin 5221.500 \ELANEnd 5223.360 \ELANParticipant OR \tx dɨnori zojikaide \ft En ese punto desciende, \ref S04.2258 \ELANBegin 5224.500 \ELANEnd 5227.180 \ELANParticipant OR \tx iraɨ jiyakɨmo jɨfaide \ft alucina en la raíz del estantillo, \ref S04.2259 \ELANBegin 5227.260 \ELANEnd 5229.560 \ELANParticipant OR \tx afenori aiyɨ jɨfaide \ft en ese punto se embriaga, \ref S04.2260 \ELANBegin 5230.320 \ELANEnd 5232.660 \ELANParticipant OR \tx yezika ikɨngo \ft en ese momento \ref S04.2261 \ELANBegin 5233.380 \ELANEnd 5234.240 \ELANParticipant OR \tx iño \ft a la mujer \ref S04.2262 \ELANBegin 5234.240 \ELANEnd 5236.100 \ELANParticipant OR \tx rayiraɨ ɨfomo nitade \ft la deja en la punta del estantillo (él se fue en su búsqueda, él dejó a su mujer invisible para sus enemigos). \ref S04.2263 \ELANBegin 5236.320 \ELANEnd 5238.060 \ELANParticipant OR \tx bifokoni fuuri \ft Ahí está en ese espacio (como en las nubes) \ref S04.2264 \ELANBegin 5240.680 \ELANEnd 5242.660 \ELANParticipant OR \tx iya kɨgɨmo \ft en mitad de toda la gente, \ref S04.2265 \ELANBegin 5242.960 \ELANEnd 5244.520 \ELANParticipant OR \tx buudɨ oñone \ft nadie se da cuenta \ref S04.2266 \ELANBegin 5244.780 \ELANEnd 5246.440 \ELANParticipant OR \tx izoi zefuidɨdaɨ \ft Lo mismo nos pasa a nosotros, \ref S04.2267 \ELANBegin 5247.080 \ELANEnd 5248.680 \ELANParticipant OR \tx nɨena jaaidɨkaɨ \ft somos así. \ref S04.2268 \ELANBegin 5248.720 \ELANEnd 5249.820 \ELANParticipant OR \tx komo biruiñede \ft Eso no es de ahora no más, \ref S04.2269 \ELANBegin 5250.280 \ELANEnd 5251.500 \ELANParticipant OR \tx mooma daɨde \ft dice el Padre. \ref S04.2270 \ELANBegin 5252.060 \ELANEnd 5253.640 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft Padre, \ref S04.2271 \ELANBegin 5253.680 \ELANEnd 5254.760 \ELANParticipant OR \tx kue yone \ft enséñeme, \ref S04.2272 \ELANBegin 5254.880 \ELANEnd 5256.160 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft Padre Creador, \ref S04.2273 \ELANBegin 5256.220 \ELANEnd 5257.420 \ELANParticipant OR \tx buu nɨbaɨkakue \ft ¿quién me quiere destruir? \ref S04.2274 \ELANBegin 5257.640 \ELANEnd 5259.100 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft Padre Creador, \ref S04.2275 \ELANBegin 5259.360 \ELANEnd 5261.460 \ELANParticipant OR \tx nɨɨno buu kue chuunua \ft ¿quién me está brujeando? \ref S04.2276 \ELANBegin 5262.040 \ELANEnd 5263.580 \ELANParticipant OR \tx buu kue ruifiruiya \ft ¿quién me está rechazando? \ref S04.2277 \ELANBegin 5263.640 \ELANEnd 5264.960 \ELANParticipant OR \tx nɨena jaaide \ft Le está pasando lo mismo (que al Creador cuando se fue), \ref S04.2278 \ELANBegin 5264.980 \ELANEnd 5266.560 \ELANParticipant OR \tx ruifiruiñena iiadɨ \ft nadie lo está rechazando, \ref S04.2279 \ELANBegin 5266.900 \ELANEnd 5268.240 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rairaɨe \ft es por pereza, \ref S04.2280 \ELANBegin 5268.240 \ELANEnd 5269.720 \ELANParticipant OR \tx iidɨ ɨnɨe \ft es por flojera, \ref S04.2281 \ELANBegin 5269.840 \ELANEnd 5271.100 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma daari \ft vivimos de \ref S04.2282 \ELANBegin 5271.300 \ELANEnd 5272.240 \ELANParticipant OR \tx kaadɨkaɨ \ft lo ajeno (historia de otro, poder de otro), \ref S04.2283 \ELANBegin 5272.340 \ELANEnd 5274.820 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma uiyɨeri \ft por poder de otro, \ref S04.2284 \ELANBegin 5274.840 \ELANEnd 5276.280 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma maɨrieri \ft por fuerza de otro. \ref S04.2285 \ELANBegin 5276.460 \ELANEnd 5277.980 \ELANParticipant OR \tx jaae akɨ dɨno \ft Ese punto viene así \ref S04.2286 \ELANBegin 5278.000 \ELANEnd 5279.000 \ELANParticipant OR \tx rafuemo \ft en la Historia, \ref S04.2287 \ELANBegin 5279.020 \ELANEnd 5280.160 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨi \ft así es \ref S04.2288 \ELANBegin 5280.820 \ELANEnd 5282.040 \ELANParticipant OR \tx eraɨrede \ft tiene principio, \ref S04.2289 \ELANBegin 5282.380 \ELANEnd 5283.640 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨi \ft así \ref S04.2290 \ELANBegin 5285.060 \ELANEnd 5286.340 \ELANParticipant OR \tx izururede \ft tiene su radicación (su oficina). \ref S04.2291 \ELANBegin 5286.540 \ELANEnd 5287.900 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨita \ft De esta manera \ref S04.2292 \ELANBegin 5288.120 \ELANEnd 5289.120 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ \ft antes \ref S04.2293 \ELANBegin 5290.100 \ELANEnd 5291.540 \ELANParticipant OR \tx yetaka \ft se corrigió, \ref S04.2294 \ELANBegin 5291.780 \ELANEnd 5292.840 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨita \ft de esta manera \ref S04.2295 \ELANBegin 5293.020 \ELANEnd 5294.380 \ELANParticipant OR \tx yoga \ft se aconsejó, \ref S04.2296 \ELANBegin 5294.440 \ELANEnd 5295.440 \ELANParticipant OR \tx feeireiniza \ft cuidado se envolata, \ref S04.2297 \ELANBegin 5295.500 \ELANEnd 5297.320 \ELANParticipant OR \tx feeirena jirari \ft porque es difícil. \ref S04.2298 \ELANBegin 5301.940 \ELANEnd 5305.320 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ \ft Por eso es \ref S04.2299 \ELANBegin 5305.440 \ELANEnd 5307.300 \ELANParticipant OR \tx mozirai uai \ft palabra de cuajar, \nt Ahí está todo: a ver cuánto rinde \ref S04.2300 \ELANBegin 5307.760 \ELANEnd 5309.300 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ \ft esto es \ref S04.2301 \ELANBegin 5309.640 \ELANEnd 5310.960 \ELANParticipant OR \tx orebɨiyai \ft asentar la sal, \ref S04.2302 \ELANBegin 5311.000 \ELANEnd 5312.120 \ELANParticipant OR \tx oreriyano \ft es invitación, \nt orerite: enviar invitación. \ref S04.2303 \ELANBegin 5312.160 \ELANEnd 5313.640 \ELANParticipant OR \tx kaɨ oreriñedɨkaɨ \ft nosotros no invitamos, \ref S04.2304 \ELANBegin 5313.680 \ELANEnd 5314.920 \ELANParticipant OR \tx kaɨ biri daɨiñe \ft no decimos “venga”, \ref S04.2305 \ELANBegin 5314.980 \ELANEnd 5317.140 \ELANParticipant OR \tx akɨ orerite \ft éste (yerado) es el que invita, \ref S04.2306 \ELANBegin 5317.640 \ELANEnd 5319.660 \ELANParticipant OR \tx akɨ orebɨina daɨna \ft esa (sal) es la que manda, \ref S04.2307 \ELANBegin 5319.700 \ELANEnd 5321.280 \ELANParticipant OR \tx akɨ fɨbiya daɨna \ft eso es lo que se dice maestría, \ref S04.2308 \ELANBegin 5321.300 \ELANEnd 5323.020 \ELANParticipant OR \tx akɨ onona daɨna \ft eso es lo que se dice conocimiento. \ref S04.2309 \ELANBegin 5323.600 \ELANEnd 5325.520 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ orebɨite \ft Ese es \ref S04.2310 \ELANBegin 5325.700 \ELANEnd 5326.720 \ELANParticipant OR \tx orerite \ft el que \ref S04.2311 \ELANBegin 5327.340 \ELANEnd 5328.580 \ELANParticipant OR \tx fia mei daɨde \ft invita \ref S04.2312 \ELANBegin 5329.200 \ELANEnd 5330.260 \ELANParticipant OR \tx rafuemo \ft a la gente al baile. \ref S04.2313 \ELANBegin 5331.180 \ELANEnd 5332.940 \ELANParticipant OR \tx bene jaae kaɨ \ft Aquí, nosotros \ref S04.2314 \ELANBegin 5332.960 \ELANEnd 5333.900 \ELANParticipant OR \tx abɨdo \ft también \ref S04.2315 \ELANBegin 5334.020 \ELANEnd 5334.910 \ELANParticipant OR \tx mei oredɨkaɨ \ft estamos haciendo lo mismo: \nt ya está en la sangre. \ref S04.2316 \ELANBegin 5334.920 \ELANEnd 5337.200 \ELANParticipant OR \tx oredɨkaɨ daɨna oreka daɨnana eroide \ft es introducir todo al cuerpo (el ambil, la comida, el ají) si no entendemos, decimos que nos están echando, \ref S04.2317 \ELANBegin 5337.210 \ELANEnd 5340.080 \ELANParticipant OR \tx izoide rafue onoi kue orede \ft hay que entender: "me está echando", \ref S04.2318 \ELANBegin 5340.200 \ELANEnd 5341.140 \ELANParticipant OR \tx kue ruifiruite \ft "me está rechazando" (decimos), \ref S04.2319 \ELANBegin 5342.560 \ELANEnd 5343.500 \ELANParticipant OR \tx taɨjɨena \ft Lo está despachando \ref S04.2320 \ELANBegin 5343.520 \ELANEnd 5346.840 \ELANParticipant OR \tx o guiri o fɨnori daɨnano oria \ft es a trabajar: coma, trabaje. \ref S04.2321 \ELANBegin 5350.000 \ELANEnd 5354.180 \ELANParticipant OR \tx jeforedɨkaɨna akɨ daɨi afeno rafue jooide \ft Si tenemos buen oído, así es esa situación (es alimento), \ref S04.2322 \ELANBegin 5354.460 \ELANEnd 5355.580 \ELANParticipant OR \tx kaɨ jefonina \ft nosotros no tenemos oído, \ref S04.2323 \ELANBegin 5355.600 \ELANEnd 5357.200 \ELANParticipant OR \tx kaɨ onoñenano \ft no entendemos: \ref S04.2324 \ELANBegin 5357.540 \ELANEnd 5358.480 \ELANParticipant OR \tx kue ikɨde \ft me regañó, decimos, \ref S04.2325 \ELANBegin 5358.560 \ELANEnd 5359.380 \ELANParticipant OR \tx kue ruifiruite \ft no me quiere, \ref S04.2326 \ELANBegin 5359.420 \ELANEnd 5360.680 \ELANParticipant OR \tx o jaairi \ft yo le dije que se fuera? \ref S04.2327 \ELANBegin 5360.980 \ELANEnd 5362.120 \ELANParticipant OR \tx fia mei \ft solamente \ref S04.2328 \ELANBegin 5362.200 \ELANEnd 5363.420 \ELANParticipant OR \tx o oredɨkue \ft te despaché, \ref S04.2329 \ELANBegin 5364.260 \ELANEnd 5367.560 \ELANParticipant OR \tx ore daɨna mei ua taɨjɨnana fia mei daɨde \ft lo que se dice despachar significa es trabajo. \ref S04.2330 \ELANBegin 5367.640 \ELANEnd 5370.020 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade mooma buinaima \ft Así es la palabra \ref S04.2331 \ELANBegin 5370.040 \ELANEnd 5371.760 \ELANParticipant OR \tx uai rakɨno \ft del Padre Creador, \ref S04.2332 \ELANBegin 5372.080 \ELANEnd 5374.560 \ELANParticipant OR \tx kaɨmo jaae iñoikaiga \ft ya nos la dió (a cada uno), \ref S04.2333 \ELANBegin 5374.740 \ELANEnd 5376.660 \ELANParticipant OR \tx kaɨmo jaae fɨenokaiga \ft nos la entregó (a todos). \ref S04.2334 \ELANBegin 5376.960 \ELANEnd 5378.020 \ELANParticipant OR \tx kaɨ rɨadona \ft Nuestro poder, \ref S04.2335 \ELANBegin 5378.020 \ELANEnd 5379.500 \ELANParticipant OR \tx kaɨ jagɨnona \ft nuestra defensa, \ref S04.2336 \ELANBegin 5379.980 \ELANEnd 5381.160 \ELANParticipant OR \tx jeruinide \ft son públicos, \ref S04.2337 \ELANBegin 5381.200 \ELANEnd 5382.920 \ELANParticipant OR \tx iidɨ rafue \ft esa palabra. \ref S04.2338 \ELANBegin 5383.360 \ELANEnd 5385.420 \ELANParticipant OR \tx bakakɨ jeruirede \ft Bakakɨ (otra escala del conocimiento) ya sí es prohibido, \ref S04.2339 \ELANBegin 5387.060 \ELANEnd 5388.460 \ELANParticipant OR \tx juziña jeruirede \ft juziña también es prohibido, \ref S04.2340 \ELANBegin 5388.460 \ELANEnd 5389.420 \ELANParticipant OR \tx rairuirede \ft no todos lo pueden tocar. \ref S04.2341 \ELANBegin 5389.460 \ELANEnd 5391.760 \ELANParticipant OR \tx ononiadɨ mei onoga \ft Si lo entendemos lo sabemos, \ref S04.2342 \ELANBegin 5393.820 \ELANEnd 5396.800 \ELANParticipant OR \tx juziña uai kakañenia afe \ft si no cumplimos esa palabra \ref S04.2343 \ELANBegin 5397.160 \ELANEnd 5400.220 \ELANParticipant OR \tx bakakɨ mei manue uai \ft pues se voltea contra nosotros. \ref S04.2344 \ELANBegin 5402.440 \ELANEnd 5404.680 \ELANParticipant OR \tx ie mei akɨ rafue \ft Pero esa otra palabra (de consejo) \ref S04.2345 \ELANBegin 5405.240 \ELANEnd 5406.880 \ELANParticipant OR \tx rairuinide \ft no es prohibida, \ref S04.2346 \ELANBegin 5407.820 \ELANEnd 5409.400 \ELANParticipant OR \tx urue onode \ft la sabe el niño, \ref S04.2347 \ELANBegin 5410.020 \ELANEnd 5411.660 \ELANParticipant OR \tx rɨngo onode \ft la sabe la mujer, \ref S04.2348 \ELANBegin 5411.980 \ELANEnd 5413.040 \ELANParticipant OR \tx eirɨngo onode \ft la sabe la anciana, \ref S04.2349 \ELANBegin 5413.040 \ELANEnd 5414.220 \ELANParticipant OR \tx eikome onode \ft la sabe el anciano, \ref S04.2350 \ELANBegin 5414.240 \ELANEnd 5415.500 \ELANParticipant OR \tx jitokome onode \ft la sabe el joven, \ref S04.2351 \ELANBegin 5415.860 \ELANEnd 5417.080 \ELANParticipant OR \tx daaje izoi \ft todos igual. \ref S04.2352 \ELANBegin 5418.720 \ELANEnd 5421.280 \ELANParticipant OR \tx iidɨ nagɨma \ft Todo esta generación, \ref S04.2353 \ELANBegin 5422.700 \ELANEnd 5425.200 \ELANParticipant OR \tx iidɨ nɨɨ ua \ft toda esta \ref S04.2354 \ELANBegin 5426.420 \ELANEnd 5427.820 \ELANParticipant OR \tx monifue \ft vida \ref S04.2355 \ELANBegin 5428.020 \ELANEnd 5430.120 \ELANParticipant OR \tx daajeri kaade \ft vive de lo mismo (todos vivimos de lo mismo), \ref S04.2356 \ELANBegin 5430.220 \ELANEnd 5431.800 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨeri kaañede \ft no vive de otra cosa (no hay otro alimento). \ref S04.2357 \ELANBegin 5432.120 \ELANEnd 5434.700 \ELANParticipant OR \tx dɨnona daaje jaɨnoibi fia mei daɨde \ft De ahí se dice somos la misma agua, \ref S04.2358 \ELANBegin 5435.560 \ELANEnd 5437.140 \ELANParticipant OR \tx daaje enɨeza \ft la misma tierra, \ref S04.2359 \ELANBegin 5437.320 \ELANEnd 5438.860 \ELANParticipant OR \tx daaje jagɨyɨza \ft el mismo aire, \ref S04.2360 \ELANBegin 5439.000 \ELANEnd 5440.820 \ELANParticipant OR \tx fia mei nane daɨde \ft así no más dice. \ref S04.2361 \ELANBegin 5441.860 \ELANEnd 5444.700 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae daanomo \ft Eso, juntas (en un solo grupo), \ref S04.2362 \ELANBegin 5444.720 \ELANEnd 5446.720 \ELANParticipant OR \tx iidɨ manue \ft esas esencias \ref S04.2363 \ELANBegin 5448.380 \ELANEnd 5452.200 \ELANParticipant OR \tx jagɨyɨ kɨrɨnuanona mameide iidɨ kɨrɨgaɨ \ft las encierra en ese mismo canasto (tórax). \ref S04.2364 \ELANBegin 5452.380 \ELANEnd 5454.860 \ELANParticipant OR \tx iidɨ yerakɨ nɨmairakɨ \ft Allí viene ya la ciencia de nɨmáirakɨ, \ref S04.2365 \ELANBegin 5457.600 \ELANEnd 5459.540 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae \ft de una sola \ref S04.2366 \ELANBegin 5459.900 \ELANEnd 5463.040 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ mooiñogano \ft las va agregando (como cuerda de chambira), \nt mooide: torcer cuerda de chambira (ñekɨro). \ref S04.2367 \ELANBegin 5463.260 \ELANEnd 5465.640 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ komoiogano \ft la va complementando, \nt komoiga = nabaioga (lo va complementando). \ref S04.2368 \ELANBegin 5465.740 \ELANEnd 5467.460 \ELANParticipant OR \tx jaa nɨɨ emɨkano \ft lo va sazonando. \nt emɨka = jaɨkuika (condimentar, sazonar) (emɨnoga ya es aumento, pero de brujería). \ref S04.2369 \ELANBegin 5469.360 \ELANEnd 5471.580 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨita jaae rafue \ft Así la Palabra \nt Ya es personal. \ref S04.2370 \ELANBegin 5471.700 \ELANEnd 5473.220 \ELANParticipant OR \tx emɨnokana atɨka \ft viene creciendo. \ref S04.2371 \ELANBegin 5473.240 \ELANEnd 5475.860 \ELANParticipant OR \tx jaa akɨ dɨnori raɨnakana bite \ft En este punto ya viene acomodando bien. \ref S04.2372 \ELANBegin 5477.580 \ELANEnd 5479.120 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft en este punto \ref S04.2373 \ELANBegin 5479.660 \ELANEnd 5481.460 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ nɨɨ \ft ya \ref S04.2374 \ELANBegin 5483.660 \ELANEnd 5484.860 \ELANParticipant OR \tx yote \ft enseña, \ref S04.2375 \ELANBegin 5486.860 \ELANEnd 5488.360 \ELANParticipant OR \tx kazita \ft hace despertar (a los muchachos) \ref S04.2376 \ELANBegin 5488.720 \ELANEnd 5490.480 \ELANParticipant OR \tx buu kaɨ kazita \ft ¿Quién nos hace despertar? \ref S04.2377 \ELANBegin 5492.000 \ELANEnd 5493.840 \ELANParticipant OR \tx buu kaɨ okuiya \ft ¿quién nos manda? \ref S04.2378 \ELANBegin 5494.320 \ELANEnd 5496.100 \ELANParticipant OR \tx fia yague uaiza \ft Parece \ref S04.2379 \ELANBegin 5496.780 \ELANEnd 5498.620 \ELANParticipant OR \tx yagueroiyana eroide \ft puro juego, \ref S04.2380 \ELANBegin 5498.820 \ELANEnd 5501.540 \ELANParticipant OR \tx jamai uaina rafuena eroiñede \ft parece mentira, se ve sin importancia. \ref S04.2381 \ELANBegin 5502.480 \ELANEnd 5504.420 \ELANParticipant OR \tx buumo zuíñede \ft ¿Quién sufre? \ref S04.2382 \ELANBegin 5504.960 \ELANEnd 5506.500 \ELANParticipant OR \tx jebegoɨ \ft El estómago \ref S04.2383 \ELANBegin 5506.540 \ELANEnd 5508.140 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ okuide \ft es el que lo manda, \ref S04.2384 \ELANBegin 5508.380 \ELANEnd 5510.140 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨmadɨ okuiñede \ft no es otro el que lo manda, \ref S04.2385 \ELANBegin 5511.700 \ELANEnd 5514.460 \ELANParticipant OR \tx dama kome jebegoɨ uai \ft uno por necesidad \ref S04.2386 \ELANBegin 5514.580 \ELANEnd 5516.300 \ELANParticipant OR \tx rakɨno jiyakɨ \ft es que busca. \ref S04.2387 \ELANBegin 5517.080 \ELANEnd 5518.760 \ELANParticipant OR \tx buumo o kaiyɨri \ft ¿A quién le va a pedir auxilio? \ref S04.2388 \ELANBegin 5519.500 \ELANEnd 5521.760 \ELANParticipant OR \tx buumo o raizikɨri \ft ¿De quién va a renegar? \ref S04.2389 \ELANBegin 5522.500 \ELANEnd 5525.060 \ELANParticipant OR \tx buumo o taɨgoɨriri \ft ¿De quién se va a burlar? \nt El otro le dice la verdad (ya se dio cuenta) \ref S04.2390 \ELANBegin 5525.620 \ELANEnd 5527.440 \ELANParticipant OR \tx buu oria ɨkoɨnia \ft ¿Quién lo va a mandar? \ref S04.2391 \ELANBegin 5527.900 \ELANEnd 5529.640 \ELANParticipant OR \tx buudɨ oreñede \ft Nadie le mandó (a ser perezoso). \ref S04.2392 \ELANBegin 5530.280 \ELANEnd 5532.380 \ELANParticipant OR \tx dama kome \ft Por culpa \ref S04.2393 \ELANBegin 5533.120 \ELANEnd 5534.600 \ELANParticipant OR \tx ɨkoɨnia \ft de uno mismo. \ref S04.2394 \ELANBegin 5535.480 \ELANEnd 5536.560 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨruido \ft Al otro día \ref S04.2395 \ELANBegin 5537.600 \ELANEnd 5538.780 \ELANParticipant OR \tx daɨita \ft es la misma cosa (no es un solo día), \ref S04.2396 \ELANBegin 5540.140 \ELANEnd 5542.860 \ELANParticipant OR \tx fɨbide fɨbiñede \ft ya tiene esa costumbre (de que le den) \ref S04.2397 \ELANBegin 5544.600 \ELANEnd 5546.000 \ELANParticipant OR \tx fɨbide \ft no tiene que \ref S04.2398 \ELANBegin 5546.100 \ELANEnd 5547.660 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ mei fɨbide \ft dejar \ref S04.2399 \ELANBegin 5548.460 \ELANEnd 5550.480 \ELANParticipant OR \tx fɨbiñede fɨbiñede \ft que se amañe, \ref S04.2400 \ELANBegin 5551.800 \ELANEnd 5553.080 \ELANParticipant OR \tx iyuide \ft le saca el cuerpo, \ref S04.2401 \ELANBegin 5553.580 \ELANEnd 5554.820 \ELANParticipant OR \tx raɨrede \ft arisco, \ref S04.2402 \ELANBegin 5555.600 \ELANEnd 5556.900 \ELANParticipant OR \tx jeraɨrede \ft tacaño. \ref S04.2403 \ELANBegin 5558.420 \ELANEnd 5559.640 \ELANParticipant OR \tx kɨoñena \ft no se ve. \ref S04.2404 \ELANBegin 5559.760 \ELANEnd 5561.260 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma rafuena \ft Lo que es de otro (coca, conocimiento) \ref S04.2405 \ELANBegin 5561.360 \ELANEnd 5562.900 \ELANParticipant OR \tx fɨdɨtañede \ft nunca lo prueba (porque es tacaño). \ref S04.2406 \ELANBegin 5563.500 \ELANEnd 5565.180 \ELANParticipant OR \tx fia mei nane daɨde \ft Así no más dice. \ref S04.2407 \ELANBegin 5567.440 \ELANEnd 5568.980 \ELANParticipant OR \tx jeraɨnidɨza \ft El que no es tacaño, \ref S04.2408 \ELANBegin 5570.120 \ELANEnd 5571.700 \ELANParticipant OR \tx kaɨmafueredɨza \ft el que es amable, \ref S04.2409 \ELANBegin 5572.620 \ELANEnd 5574.580 \ELANParticipant OR \tx uai fɨkaka izoide \ft inspira confianza, \ref S04.2410 \ELANBegin 5574.740 \ELANEnd 5575.940 \ELANParticipant OR \tx jɨɨraredɨza \ft el que tiene oraciones \ref S04.2411 \ELANBegin 5576.580 \ELANEnd 5578.120 \ELANParticipant OR \tx dɨga raa \ft viene ganando \ref S04.2412 \ELANBegin 5578.360 \ELANEnd 5579.340 \ELANParticipant OR \tx fɨdɨde \ft muchas cosas, \ref S04.2413 \ELANBegin 5579.340 \ELANEnd 5580.820 \ELANParticipant OR \tx dɨga jɨɨra \ft escucha \ref S04.2414 \ELANBegin 5580.900 \ELANEnd 5581.960 \ELANParticipant OR \tx kakade \ft muchas oraciones, \ref S04.2415 \ELANBegin 5582.720 \ELANEnd 5583.940 \ELANParticipant OR \tx dɨga raa \ft conoce \ref S04.2416 \ELANBegin 5584.020 \ELANEnd 5585.060 \ELANParticipant OR \tx onode \ft muchas cosas. \ref S04.2417 \ELANBegin 5586.540 \ELANEnd 5587.680 \ELANParticipant OR \tx danoiñede \ft Hay muchas situaciones, \ref S04.2418 \ELANBegin 5588.260 \ELANEnd 5590.240 \ELANParticipant OR \tx kaɨ abɨ \ft como los problemas que nos rodean \ref S04.2419 \ELANBegin 5590.700 \ELANEnd 5592.700 \ELANParticipant OR \tx kaɨ uieko rafue \ft los problemas personales \ref S04.2420 \ELANBegin 5594.280 \ELANEnd 5596.080 \ELANParticipant OR \tx daadeita \ft son muchos, \ref S04.2421 \ELANBegin 5596.360 \ELANEnd 5597.920 \ELANParticipant OR \tx jaa kue oye \ft yo lo voy a descifrar \ref S04.2422 \ELANBegin 5598.160 \ELANEnd 5599.740 \ELANParticipant OR \tx jaa kue onoiye \ft lo voy a descubrir \ref S04.2423 \ELANBegin 5600.040 \ELANEnd 5601.060 \ELANParticipant OR \tx nɨɨne \ft ¡Cómo \ref S04.2424 \ELANBegin 5601.140 \ELANEnd 5602.300 \ELANParticipant OR \tx kazide \ft se despierta la palabra! \ref S04.2425 \ELANBegin 5602.360 \ELANEnd 5603.320 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En ese punto \ref S04.2426 \ELANBegin 5603.360 \ELANEnd 5604.440 \ELANParticipant OR \tx kazikoide \ft se forma como joven, \nt Aunque sea un viejo, en ese momento se ve joven. \ref S04.2427 \ELANBegin 5606.160 \ELANEnd 5607.480 \ELANParticipant OR \tx yutakaza \ft como lo chuzaron, \ref S04.2428 \ELANBegin 5607.680 \ELANEnd 5608.580 \ELANParticipant OR \tx kazide \ft se despierta... \ref S04.2429 \ELANBegin 5608.580 \ELANEnd 5608.780 \ELANParticipant OR \nt CAMBIO DE CASSETTE \ref S04.2430 \ELANBegin 5608.880 \ELANEnd 5610.200 \ELANParticipant OR \tx iidɨ \ft Habiendo \ref S04.2431 \ELANBegin 5610.960 \ELANEnd 5615.460 \ELANParticipant OR \tx rafue jaae fɨmaiyano \ft cumplido esa Ley, \ref S04.2432 \ELANBegin 5615.840 \ELANEnd 5617.340 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ \ft ya se \ref S04.2433 \ELANBegin 5617.800 \ELANEnd 5619.400 \ELANParticipant OR \tx raɨnana \ft puede asentar. \ref S04.2434 \ELANBegin 5620.840 \ELANEnd 5622.980 \ELANParticipant OR \tx bigɨniri raɨnadɨkaɨ \ft Ya nos asentamos sobre este suelo, \ref S04.2435 \ELANBegin 5623.000 \ELANEnd 5624.920 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka raɨnañedɨ \ft ¿qué es lo que no se asentó? \ref S04.2436 \ELANBegin 5625.620 \ELANEnd 5627.880 \ELANParticipant OR \tx onoɨdo jetaka \ft Todo lo que tocamos \ref S04.2437 \ELANBegin 5628.120 \ELANEnd 5630.000 \ELANParticipant OR \tx raa dɨga \ft con nuestras manos (lo que trabajamos) \ref S04.2438 \ELANBegin 5630.080 \ELANEnd 5631.920 \ELANParticipant OR \tx raɨnakana bite \ft se va asentando. \ref S04.2439 \ELANBegin 5632.000 \ELANEnd 5633.920 \ELANParticipant OR \tx akɨ jaae kaɨ \ft Desde \ref S04.2440 \ELANBegin 5634.180 \ELANEnd 5635.320 \ELANParticipant OR \tx komuiya \ft nuestra creación \ref S04.2441 \ELANBegin 5635.400 \ELANEnd 5637.360 \ELANParticipant OR \tx abɨdo raɨnanano \ft otra vez venimos asentándonos, \nt Venimos arreglando por manual las caídas que tenemos. \ref S04.2442 \ELANBegin 5639.920 \ELANEnd 5643.100 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe mamekɨ jaɨyɨzierede \ft eso quiere decir que es fértil, \ref S04.2443 \ELANBegin 5643.140 \ELANEnd 5645.860 \ELANParticipant OR \tx jaae mei fia rafuemo daɨde \ft así no más dice en la Historia. \ref S04.2444 \ELANBegin 5646.360 \ELANEnd 5649.520 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe mamekɨ fɨmaibiteza \ft Como el cumplió esa ley, \ref S04.2445 \ELANBegin 5649.980 \ELANEnd 5650.840 \ELANParticipant OR \tx ua \ft ahora \ref S04.2446 \ELANBegin 5651.240 \ELANEnd 5652.380 \ELANParticipant OR \tx ebire \ft tiene \ref S04.2447 \ELANBegin 5653.940 \ELANEnd 5655.260 \ELANParticipant OR \tx onoɨ \ft una mano \ref S04.2448 \ELANBegin 5656.560 \ELANEnd 5657.980 \ELANParticipant OR \tx jiidɨedeza \ft productora, \ref S04.2449 \ELANBegin 5658.320 \ELANEnd 5660.100 \ELANParticipant OR \tx faɨfikuironaiñede \ft no queda con las manos vacías, \ref S04.2450 \ELANBegin 5660.760 \ELANEnd 5663.200 \ELANParticipant OR \tx ñɨbeño fejeñena \ft tiene buena mano (su mano no está dañada), \ref S04.2451 \ELANBegin 5664.280 \ELANEnd 5665.740 \ELANParticipant OR \tx ebire \ft todo \ref S04.2452 \ELANBegin 5666.380 \ELANEnd 5667.340 \ELANParticipant OR \tx raa \ft lo que el toca \ref S04.2453 \ELANBegin 5667.680 \ELANEnd 5668.960 \ELANParticipant OR \tx monifue \ft progresa, \ref S04.2454 \ELANBegin 5669.180 \ELANEnd 5672.720 \ELANParticipant OR \tx iza onoɨmo ingo onoɨmo \ft en la mano del hombre, en la mano de la mujer. \ref S04.2455 \ELANBegin 5673.040 \ELANEnd 5675.820 \ELANParticipant OR \tx jaae fia mei rafuemo daɨde \ft Así no más lo dijo en la palabra de consejo. \ref S04.2456 \ELANBegin 5676.760 \ELANEnd 5679.760 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade jaae nɨɨ \ft Así está \ref S04.2457 \ELANBegin 5680.000 \ELANEnd 5681.880 \ELANParticipant OR \tx yetara uai \ft en la palabra de consejo, \ref S04.2458 \ELANBegin 5682.640 \ELANEnd 5684.380 \ELANParticipant OR \tx biruidodɨ mei \ft y eso es lo que buscamos \ref S04.2459 \ELANBegin 5684.500 \ELANEnd 5686.520 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ kaɨ jenokano \ft hoy en día. \ref S04.2460 \ELANBegin 5687.280 \ELANEnd 5688.840 \ELANParticipant OR \tx mei afeno \ft Pues esa \ref S04.2461 \ELANBegin 5689.080 \ELANEnd 5691.440 \ELANParticipant OR \tx rakɨno jitairede \ft palabra es muy necesaria, \ref S04.2462 \ELANBegin 5691.840 \ELANEnd 5694.460 \ELANParticipant OR \tx afeno nɨɨ uai \ft eso es \ref S04.2463 \ELANBegin 5695.360 \ELANEnd 5696.200 \ELANParticipant OR \tx ua \ft lo que \ref S04.2464 \ELANBegin 5696.340 \ELANEnd 5698.380 \ELANParticipant OR \tx zairikana kaɨri bite \ft se nos va creciendo, \ref S04.2465 \ELANBegin 5698.400 \ELANEnd 5701.880 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe izoi nano zairidɨkaɨ nɨɨe izoi oni \ft y así nosotros vamos creciendo, \ref S04.2466 \ELANBegin 5701.900 \ELANEnd 5704.260 \ELANParticipant OR \tx kubairikana bitɨkaɨ \ft y vamos cada uno nos vamos separando (formando nuestras familias), \ref S04.2467 \ELANBegin 5704.360 \ELANEnd 5709.620 \ELANParticipant OR \tx iiadɨ jɨaɨma kubaiñede akɨ dɨno kubaidɨkaɨna mameide \ft no es que dejemos a otro (los pequeños los entregan para que la menstruación de la mamá no los afecte). \nt Kubaide quiere decir separar (como un niño que lo destetan). \ref S04.2468 \ELANBegin 5710.800 \ELANEnd 5716.320 \ELANParticipant OR \tx meena kue jɨaɨedɨkue kue uai jɨaɨe daaje uai iiadɨ \ft Al no entender decimos que somos otra persona, que tenemos otro idioma, aunque es la misma palabra, \ref S04.2469 \ELANBegin 5716.560 \ELANEnd 5718.500 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma kubaiyano \ft pero ahí sí viene la separación de una persona, \ref S04.2470 \ELANBegin 5718.600 \ELANEnd 5720.920 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma nɨɨ ua \ft conquistamos \ref S04.2471 \ELANBegin 5721.520 \ELANEnd 5722.560 \ELANParticipant OR \tx ínoduano \ft a otra persona, \nt ínodote = jɨruidote. \ref S04.2472 \ELANBegin 5722.720 \ELANEnd 5725.680 \ELANParticipant OR \tx ínodua daɨna mei jɨruidua iiadɨ \ft lo que se dice conquista es enamorar, \ref S04.2473 \ELANBegin 5726.040 \ELANEnd 5727.440 \ELANParticipant OR \tx mei jɨruidoñedɨkaɨ \ft pero nosotros no somos los que enamoramos (a una visible mujer), \ref S04.2474 \ELANBegin 5727.480 \ELANEnd 5730.020 \ELANParticipant OR \tx jɨruidogano mei rafue ite \ft el enamoramiento existe en la palabra, \nt Allá nos podemos enamorar de la palabra (nadie no molesta en ese lado). \ref S04.2475 \ELANBegin 5731.060 \ELANEnd 5732.880 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ jɨruifueza \ft es el verdadero enamoramiento: \ref S04.2476 \ELANBegin 5733.080 \ELANEnd 5734.300 \ELANParticipant OR \tx jierede \ft es ser trabajador (activo). \ref S04.2477 \ELANBegin 5734.980 \ELANEnd 5737.340 \ELANParticipant OR \tx nɨnona kɨo-kɨode \ft ¿A quién se está mostrando? \ref S04.2478 \ELANBegin 5737.520 \ELANEnd 5740.060 \ELANParticipant OR \tx nɨnori kɨodoerite \ft ¿A quién está seduciendo? \nt kɨodoerite quiere decir que viste bien, como orgulloso, pantallero. \ref S04.2479 \ELANBegin 5740.660 \ELANEnd 5742.520 \ELANParticipant OR \tx nɨnori mei \ft ¿A quién se \ref S04.2480 \ELANBegin 5742.680 \ELANEnd 5743.880 \ELANParticipant OR \tx naida-naidade \ft está ofreciendo? \ref S04.2481 \ELANBegin 5743.920 \ELANEnd 5746.240 \ELANParticipant OR \tx mamekɨ nɨɨ jɨruidua \ft Eso es lo que quiere decir conquista, \ref S04.2482 \ELANBegin 5746.280 \ELANEnd 5747.480 \ELANParticipant OR \tx dami mei \ft pero \ref S04.2483 \ELANBegin 5747.500 \ELANEnd 5748.860 \ELANParticipant OR \tx needo \ft con qué \ref S04.2484 \ELANBegin 5749.260 \ELANEnd 5750.680 \ELANParticipant OR \tx o jɨruidori \ft usted va a enamorar, \ref S04.2485 \ELANBegin 5750.940 \ELANEnd 5752.560 \ELANParticipant OR \tx taɨjɨe iñede \ft usted no tiene trabajo (no tiene base: puro rabia, celos...) \ref S04.2486 \ELANBegin 5752.700 \ELANEnd 5753.720 \ELANParticipant OR \tx kɨoñena \ft no se ven los resultados, \ref S04.2487 \ELANBegin 5753.760 \ELANEnd 5756.240 \ELANParticipant OR \tx fɨbidɨkue daɨna iiadɨ \ft aunque diga que entiende de todo, \ref S04.2488 \ELANBegin 5756.680 \ELANEnd 5758.300 \ELANParticipant OR \tx fia jɨkanoiadɨ \ft pues si le preguntan, \ref S04.2489 \ELANBegin 5758.460 \ELANEnd 5759.520 \ELANParticipant OR \tx emodori \ft pues él \ref S04.2490 \ELANBegin 5759.600 \ELANEnd 5762.200 \ELANParticipant OR \tx rɨirɨina mamekɨna eroide \ft se pone bravo, \ref S04.2491 \ELANBegin 5762.920 \ELANEnd 5764.700 \ELANParticipant OR \tx uaitajana eroide \ft al aconsejarlo, él no le para bolas, \ref S04.2492 \ELANBegin 5765.060 \ELANEnd 5766.640 \ELANParticipant OR \tx dɨnori baɨba \ft y más adelante \ref S04.2493 \ELANBegin 5768.000 \ELANEnd 5768.980 \ELANParticipant OR \tx uaiyaɨre \ft hay problemas. \ref S04.2494 \ELANBegin 5769.540 \ELANEnd 5771.040 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jibie dua \ft ¿Eso es mambear coca? (¿eso es lo que buscamos?) \ref S04.2495 \ELANBegin 5771.120 \ELANEnd 5774.280 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ jibie duñena \ft Eso no es mambear coca, \ref S04.2496 \ELANBegin 5774.320 \ELANEnd 5775.540 \ELANParticipant OR \tx rɨngo uai \ft eso es palabra de mujer, \ref S04.2497 \ELANBegin 5775.840 \ELANEnd 5777.280 \ELANParticipant OR \tx jiɨza uai \ft palabra de niño, \ref S04.2498 \ELANBegin 5777.700 \ELANEnd 5780.340 \ELANParticipant OR \tx dami rɨngo uaido \ft ¿por qué tenemos que hablar con palabra de mujer? \ref S04.2499 \ELANBegin 5780.480 \ELANEnd 5782.120 \ELANParticipant OR \tx rɨngodɨkaɨita ñeiri \ft ¿acaso somos mujeres? \ref S04.2500 \ELANBegin 5782.160 \ELANEnd 5784.940 \ELANParticipant OR \tx rɨngo mei uai manaɨde \ft La palabra de mujer es fría. \ref S04.2501 \ELANBegin 5784.960 \ELANEnd 5787.460 \ELANParticipant OR \tx jɨɨ mei daaje izoide iiadɨ \ft Sí, aunque es parecido \ref S04.2502 \ELANBegin 5787.560 \ELANEnd 5789.480 \ELANParticipant OR \tx jaae yɨɨnoga uai \ft pero en medio hay palabra que \ref S04.2503 \ELANBegin 5789.920 \ELANEnd 5790.660 \ELANParticipant OR \tx ite \ft se puede recibir. \ref S04.2504 \ELANBegin 5791.120 \ELANEnd 5793.080 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori nɨɨ \ft En este punto \ref S04.2505 \ELANBegin 5793.360 \ELANEnd 5794.840 \ELANParticipant OR \tx dɨga kome \ft muchas personas \ref S04.2506 \ELANBegin 5794.940 \ELANEnd 5796.980 \ELANParticipant OR \tx jaae mei \ft se \ref S04.2507 \ELANBegin 5797.380 \ELANEnd 5799.080 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ afenori \ft han \ref S04.2508 \ELANBegin 5799.620 \ELANEnd 5801.600 \ELANParticipant OR \tx iko izikomo \ft desorientado, \ref S04.2509 \ELANBegin 5801.800 \ELANEnd 5802.980 \ELANParticipant OR \tx uijiniza \ft cuidado cae en eso (cuidado se mete en esa trampa). \ref S04.2510 \ELANBegin 5803.080 \ELANEnd 5804.400 \ELANParticipant OR \tx jimenakɨza \ft por que es sagrado (es como chucha, \ref S04.2511 \ELANBegin 5804.960 \ELANEnd 5806.340 \ELANParticipant OR \tx jaitɨfeza \ft como culebra: es muy violento: huele feo, se ve feo), \ref S04.2512 \ELANBegin 5806.520 \ELANEnd 5807.900 \ELANParticipant OR \tx mei onoñega \ft no conocemos las consecuencias. \ref S04.2513 \ELANBegin 5808.380 \ELANEnd 5809.820 \ELANParticipant OR \tx afeno jɨɨra \ft No conocemos, \ref S04.2514 \ELANBegin 5809.880 \ELANEnd 5811.280 \ELANParticipant OR \tx afeno jɨɨra \ft la conjuración, \ref S04.2515 \ELANBegin 5811.340 \ELANEnd 5813.260 \ELANParticipant OR \tx afeno manue \ft no conocemos \ref S04.2516 \ELANBegin 5814.420 \ELANEnd 5815.300 \ELANParticipant OR \tx onoñega \ft el remedio para eso. \ref S04.2517 \ELANBegin 5815.480 \ELANEnd 5817.180 \ELANParticipant OR \tx fia jaae rafuemo \ft Así no más lo dijo \ref S04.2518 \ELANBegin 5817.200 \ELANEnd 5818.560 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨi daɨde \ft en la palabra de consejo. \ref S04.2519 \ELANBegin 5818.680 \ELANEnd 5821.920 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ dɨga namakɨ dɨga \ft Anteriormente cuántas generaciones, \ref S04.2520 \ELANBegin 5823.220 \ELANEnd 5824.460 \ELANParticipant OR \tx fɨbide \ft cuantos sabios, \ref S04.2521 \ELANBegin 5825.220 \ELANEnd 5827.100 \ELANParticipant OR \tx biruido daaje ii \ft y hoy en día lo mismo, \ref S04.2522 \ELANBegin 5827.300 \ELANEnd 5828.840 \ELANParticipant OR \tx dɨga kome \ft cuántas personas \ref S04.2523 \ELANBegin 5829.000 \ELANEnd 5830.480 \ELANParticipant OR \tx uieko feeiya \ft se han fracasado. \ref S04.2524 \ELANBegin 5830.620 \ELANEnd 5832.400 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka ñuedɨ \ft No hay nada bueno, \ref S04.2525 \ELANBegin 5832.500 \ELANEnd 5833.820 \ELANParticipant OR \tx naana \ft todo (es malo), \ref S04.2526 \ELANBegin 5833.920 \ELANEnd 5835.640 \ELANParticipant OR \tx fɨnoadɨ mei ñuera \ft si lo arreglamos es bueno, \ref S04.2527 \ELANBegin 5835.940 \ELANEnd 5838.460 \ELANParticipant OR \tx fɨnoñeniadɨ mei daɨitade \ft si no lo arreglamos así queda, \ref S04.2528 \ELANBegin 5838.700 \ELANEnd 5839.740 \ELANParticipant OR \tx onoñega \ft no sabemos. \ref S04.2529 \ELANBegin 5840.840 \ELANEnd 5844.020 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade rafueñedeita ñeiri \ft Acaso la palabra no es así, \ref S04.2530 \ELANBegin 5844.100 \ELANEnd 5845.560 \ELANParticipant OR \tx akɨ rafue \ft ésa es la palabra, \ref S04.2531 \ELANBegin 5845.580 \ELANEnd 5848.580 \ELANParticipant OR \tx akɨ ɨdazigano \ft ése es el principio,: usted miró que alguien hizo un balay, \ref S04.2532 \ELANBegin 5848.600 \ELANEnd 5851.300 \ELANParticipant OR \tx akɨ mooiñogano \ft ése es el comienzo (el seguimiento), usted lo comienza, \ref S04.2533 \ELANBegin 5851.540 \ELANEnd 5854.660 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ komoiogano \ft ése es el seguimiento, \ref S04.2534 \ELANBegin 5854.680 \ELANEnd 5859.040 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua emɨkano \ft ése es la continuación. \ref S04.2535 \ELANBegin 5859.140 \ELANEnd 5861.180 \ELANParticipant OR \tx emɨka uaiza \ft Como es continuación, \ref S04.2536 \ELANBegin 5862.440 \ELANEnd 5864.020 \ELANParticipant OR \tx baɨ zairide \ft la palabra va creciendo, \ref S04.2537 \ELANBegin 5864.020 \ELANEnd 5866.280 \ELANParticipant OR \tx komoiogaza jaaide \ft como sigue, la palabra continúa. \ref S04.2538 \ELANBegin 5866.500 \ELANEnd 5871.140 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ rafue \ft Ese espíritu \ref S04.2539 \ELANBegin 5871.820 \ELANEnd 5875.580 \ELANParticipant OR \tx yonerina yogano \ft ya lo dirige a uno, le avisa \ref S04.2540 \ELANBegin 5875.840 \ELANEnd 5876.900 \ELANParticipant OR \tx uai \ft a uno, \ref S04.2541 \ELANBegin 5877.040 \ELANEnd 5878.700 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ netakano \ft ya lo atraviesa, \nt Imágenes de tejer: netaka, atravesar, poner la primera fibra. \ref S04.2542 \ELANBegin 5878.720 \ELANEnd 5880.280 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ nitakano \ft ya lo pega, \ref S04.2543 \ELANBegin 5880.640 \ELANEnd 5881.940 \ELANParticipant OR \tx nijide \ft echa raíces, \ref S04.2544 \ELANBegin 5882.840 \ELANEnd 5884.940 \ELANParticipant OR \tx nijide mei komuide \ft el que echa raíces, germina. \ref S04.2545 \ELANBegin 5885.040 \ELANEnd 5887.100 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ dɨnori \ft Por esa razón \ref S04.2546 \ELANBegin 5887.300 \ELANEnd 5888.360 \ELANParticipant OR \tx jaaedɨ \ft ese punto \ref S04.2547 \ELANBegin 5888.760 \ELANEnd 5890.080 \ELANParticipant OR \tx iidɨ \ft esa \ref S04.2548 \ELANBegin 5890.240 \ELANEnd 5891.800 \ELANParticipant OR \tx uaikoni \ft palabra, \ref S04.2549 \ELANBegin 5892.680 \ELANEnd 5894.420 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨeita \ft por esa razón \ref S04.2550 \ELANBegin 5894.500 \ELANEnd 5895.700 \ELANParticipant OR \tx rairuirede \ft es prohibido, \ref S04.2551 \ELANBegin 5896.020 \ELANEnd 5896.860 \ELANParticipant OR \tx nɨɨeita \ft por esa razón \ref S04.2552 \ELANBegin 5896.880 \ELANEnd 5898.240 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma raa jeta \ft no hay que tocar las cosas de otro, \ref S04.2553 \ELANBegin 5898.260 \ELANEnd 5899.980 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨma raa \ft por tocar las \ref S04.2554 \ELANBegin 5900.420 \ELANEnd 5902.620 \ELANParticipant OR \tx jeta jinomo mei baifi \ft cosas de otro, lo descubren, \ref S04.2555 \ELANBegin 5902.640 \ELANEnd 5903.860 \ELANParticipant OR \tx izoide mei \ft ya uno \ref S04.2556 \ELANBegin 5904.620 \ELANEnd 5906.340 \ELANParticipant OR \tx jaa raamo baɨiya \ft cae en la desgracia, \ref S04.2557 \ELANBegin 5906.340 \ELANEnd 5908.820 \ELANParticipant OR \tx jinomo rafue baifidena mameide \ft y de ahí uno se da cuenta de la Palabra. \ref S04.2558 \ELANBegin 5908.840 \ELANEnd 5910.440 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe jirari \ft Por esa razón \ref S04.2559 \ELANBegin 5910.800 \ELANEnd 5912.220 \ELANParticipant OR \tx fɨmairiya \ft uno cumple el reglamento \ref S04.2560 \ELANBegin 5912.260 \ELANEnd 5913.640 \ELANParticipant OR \tx fɨbiya \ft para entender. \ref S04.2561 \ELANBegin 5913.760 \ELANEnd 5917.300 \ELANParticipant OR \tx manue fɨnodɨno rɨñe manue fɨnodɨno mei \ft Los que hacen maldades no comen carne, los que hacen maldades \ref S04.2562 \ELANBegin 5917.320 \ELANEnd 5918.240 \ELANParticipant OR \tx ɨnɨñena \ft no duermen. \ref S04.2563 \ELANBegin 5918.280 \ELANEnd 5919.860 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mei ɨnɨdɨkaɨ \ft Nosotros sí dormimos, \ref S04.2564 \ELANBegin 5919.900 \ELANEnd 5920.880 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mei \ft nosotros \ref S04.2565 \ELANBegin 5921.720 \ELANEnd 5922.420 \ELANParticipant OR \tx ua \ft de verdad \ref S04.2566 \ELANBegin 5922.480 \ELANEnd 5923.240 \ELANParticipant OR \tx oni \ft sí \ref S04.2567 \ELANBegin 5923.320 \ELANEnd 5924.240 \ELANParticipant OR \tx jaɨronaifi \ft descansamos, \ref S04.2568 \ELANBegin 5924.260 \ELANEnd 5926.100 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ yikɨfuena \ft pensando en la verdadera preocupación, \ref S04.2569 \ELANBegin 5926.120 \ELANEnd 5928.440 \ELANParticipant OR \tx nabedɨ nɨɨ ua \ft mirando en las verdaderas \ref S04.2570 \ELANBegin 5929.700 \ELANEnd 5931.420 \ELANParticipant OR \tx kɨoiyɨ uai \ft cosas, \ref S04.2571 \ELANBegin 5931.600 \ELANEnd 5933.200 \ELANParticipant OR \tx jeeɨrena uai \ft en la palabra de alimentación, \ref S04.2572 \ELANBegin 5933.680 \ELANEnd 5935.660 \ELANParticipant OR \tx jitairedɨ uai \ft en lo que es necesario. \ref S04.2573 \ELANBegin 5936.740 \ELANEnd 5938.900 \ELANParticipant OR \tx dami batɨfene \ft En cambio por ese lado (lado de la maldad), \ref S04.2574 \ELANBegin 5939.000 \ELANEnd 5940.400 \ELANParticipant OR \tx mei kɨoñena \ft no hay resultados, \ref S04.2575 \ELANBegin 5940.540 \ELANEnd 5941.940 \ELANParticipant OR \tx fia mamekɨ \ft sólo nombre, \ref S04.2576 \ELANBegin 5942.240 \ELANEnd 5943.580 \ELANParticipant OR \tx iyuinina \ft no tiene resultados. \ref S04.2577 \ELANBegin 5943.740 \ELANEnd 5945.460 \ELANParticipant OR \tx akɨ iyuirena \ft En cambio, ésta (verdadera) sí es valor, \ref S04.2578 \ELANBegin 5945.500 \ELANEnd 5947.700 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ iyuida uai \ft palabra de valor \ref S04.2579 \ELANBegin 5948.200 \ELANEnd 5953.500 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ fɨdɨma uai akɨ nɨɨ ua yonera uai \ft ésta es palabra de ciencia, palabra de inspiración, \ref S04.2580 \ELANBegin 5954.000 \ELANEnd 5955.940 \ELANParticipant OR \tx akɨ nɨɨ ua \ft ésta sí es \ref S04.2581 \ELANBegin 5956.340 \ELANEnd 5958.360 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft palabra \ref S04.2582 \ELANBegin 5958.440 \ELANEnd 5959.340 \ELANParticipant OR \tx uai \ft del Padre Creador. \ref S04.2583 \ELANBegin 5959.760 \ELANEnd 5965.560 \ELANParticipant OR \tx nɨɨe fuedɨkaɨ nɨɨe uiekodɨkaɨ nɨɨe jifɨaɨ nɨɨe janabadɨkaɨ \ft Somos su voz, somos su rostro, somos su figura, somos su imagen, \ref S04.2584 \ELANBegin 5965.880 \ELANEnd 5967.840 \ELANParticipant OR \tx iñedeita ñeiri \ft como existe \ref S04.2585 \ELANBegin 5968.340 \ELANEnd 5970.060 \ELANParticipant OR \tx nɨnoka jakɨreitɨ \ft no hay peligros. \ref S04.2586 \ELANBegin 5970.320 \ELANEnd 5972.240 \ELANParticipant OR \tx buu mei uai \ft ¿De quién es esa palabra? \ref S04.2587 \ELANBegin 5972.420 \ELANEnd 5974.080 \ELANParticipant OR \tx nɨɨedɨkaɨ \ft Somos él mismo, \ref S04.2588 \ELANBegin 5974.820 \ELANEnd 5977.220 \ELANParticipant OR \tx nɨɨedɨkaɨita nɨɨ mei \ft somos la misma esencia, \ref S04.2589 \ELANBegin 5977.600 \ELANEnd 5981.140 \ELANParticipant OR \tx daaje enɨe daaje jaɨnoibidɨkaɨ daaje \ft somos la misma tierra, somos la misma agua, \ref S04.2590 \ELANBegin 5981.300 \ELANEnd 5982.880 \ELANParticipant OR \tx jagɨyɨdɨkaɨ \ft somos el mismo aliento. \ref S04.2591 \ELANBegin 5983.640 \ELANEnd 5986.300 \ELANParticipant OR \tx meita nɨɨ mei moodɨkaɨ \ft Entonces nosotros somos el mismo padre, \ref S04.2592 \ELANBegin 5986.700 \ELANEnd 5988.960 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ mei eidɨkaɨ \ft somos la misma madre \ref S04.2593 \ELANBegin 5989.160 \ELANEnd 5990.460 \ELANParticipant OR \tx uuriya \ft que hablamos, \ref S04.2594 \ELANBegin 5990.580 \ELANEnd 5992.120 \ELANParticipant OR \tx emodomo buu \ft ¿encima de nosotros quién puede hablar? \ref S04.2595 \ELANBegin 5992.180 \ELANEnd 5993.800 \ELANParticipant OR \tx akɨ danɨ \ft Nosotros solos \ref S04.2596 \ELANBegin 5994.160 \ELANEnd 5995.660 \ELANParticipant OR \tx jɨfuizɨkana \ft nos engañamos, \ref S04.2597 \ELANBegin 5995.720 \ELANEnd 5997.020 \ELANParticipant OR \tx uibi-uibiga \ft pensamos tantas cosas, \ref S04.2598 \ELANBegin 5997.240 \ELANEnd 5998.760 \ELANParticipant OR \tx danɨ jeno-jeno \ft solos estamos buscando. \ref S04.2599 \ELANBegin 5998.900 \ELANEnd 6000.000 \ELANParticipant OR \tx buu mamena \ft Pero no buscando \ref S04.2600 \ELANBegin 6000.060 \ELANEnd 6001.200 \ELANParticipant OR \tx jenoñe \ft a otra persona, \ref S04.2601 \ELANBegin 6002.000 \ELANEnd 6003.800 \ELANParticipant OR \tx buu oni faɨyena \ft para destruir a otro, \ref S04.2602 \ELANBegin 6003.960 \ELANEnd 6005.020 \ELANParticipant OR \tx jenoñega \ft para eso no buscamos. \ref S04.2603 \ELANBegin 6006.660 \ELANEnd 6007.720 \ELANParticipant OR \tx onoiyena \ft Es para aprender. \ref S04.2604 \ELANBegin 6008.000 \ELANEnd 6009.300 \ELANParticipant OR \tx nɨnomo \ft ¿En dónde está? \ref S04.2605 \ELANBegin 6009.820 \ELANEnd 6013.760 \ELANParticipant OR \tx daɨnano jenoka rafue jagɨyɨ jiyakɨ binikoni \ft El rastro del creador en este suelo es lo que buscamos, \ref S04.2606 \ELANBegin 6013.800 \ELANEnd 6016.180 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima jenua \ft con esa palabra que él buscó. \ref S04.2607 \ELANBegin 6016.760 \ELANEnd 6019.300 \ELANParticipant OR \tx eɨfokɨ nɨnomo jooide \ft ¿Dónde está su rastro? \ref S04.2608 \ELANBegin 6019.480 \ELANEnd 6021.340 \ELANParticipant OR \tx fakakana uiga \ft Lo vamos ensayando. \ref S04.2609 \ELANBegin 6021.920 \ELANEnd 6024.100 \ELANParticipant OR \tx mooma nɨnomo ite \ft ¿Dónde está el Padre? \ref S04.2610 \ELANBegin 6024.920 \ELANEnd 6026.920 \ELANParticipant OR \tx mooma ite iiadɨ \ft Pero aunque existe (pero no ponemos cuidado), \ref S04.2611 \ELANBegin 6027.320 \ELANEnd 6029.460 \ELANParticipant OR \tx ua mooma jaae kaɨ \ft pero no lo vemos, entonces \ref S04.2612 \ELANBegin 6029.460 \ELANEnd 6031.020 \ELANParticipant OR \tx ikɨdena mameide \ft él ya nos regaña, \ref S04.2613 \ELANBegin 6031.180 \ELANEnd 6032.200 \ELANParticipant OR \tx moo eeiño \ft el padre y la madre \ref S04.2614 \ELANBegin 6032.220 \ELANEnd 6035.420 \ELANParticipant OR \tx kaɨ ikɨdena mameideza \ft ya nos regaña. \ref S04.2615 \ELANBegin 6035.480 \ELANEnd 6037.200 \ELANParticipant OR \tx moomo dukɨñedɨkaɨ \ft No tenemos alcance hasta el padre, \ref S04.2616 \ELANBegin 6037.500 \ELANEnd 6039.360 \ELANParticipant OR \tx eeiñomo dukɨñedɨkaɨ \ft no tenemos alcance hasta la madre. \ref S04.2617 \ELANBegin 6039.640 \ELANEnd 6041.120 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En este punto \ref S04.2618 \ELANBegin 6041.440 \ELANEnd 6042.460 \ELANParticipant OR \tx eeiño \ft aunque así decimos \ref S04.2619 \ELANBegin 6042.520 \ELANEnd 6043.160 \ELANParticipant OR \tx moo \ft papá, \ref S04.2620 \ELANBegin 6043.220 \ELANEnd 6044.780 \ELANParticipant OR \tx daɨi daɨdɨkaɨ iiadɨ \ft mamá (los vivimos llamando: oramos, rezamos), \ref S04.2621 \ELANBegin 6045.060 \ELANEnd 6046.120 \ELANParticipant OR \tx nɨruido \ft pero cuándo \ref S04.2622 \ELANBegin 6046.220 \ELANEnd 6048.160 \ELANParticipant OR \tx mooma uaina kakaitɨkaɨ \ft vamos a escuchar la voz del padre, \ref S04.2623 \ELANBegin 6048.400 \ELANEnd 6050.980 \ELANParticipant OR \tx nɨruido eeiño uaina kakaitɨkaɨ \ft cuándo vamos a escuchar la voz de la madre. \ref S04.2624 \ELANBegin 6051.500 \ELANEnd 6053.560 \ELANParticipant OR \tx kakañedɨkaɨ jionaiya \ft No la escuchamos, llegamos a la vejez \ref S04.2625 \ELANBegin 6053.980 \ELANEnd 6055.420 \ELANParticipant OR \tx kakañedɨkaɨ \ft sin escucharla. \ref S04.2626 \ELANBegin 6055.680 \ELANEnd 6056.800 \ELANParticipant OR \tx jaa ua \ft Entonces \ref S04.2627 \ELANBegin 6057.140 \ELANEnd 6058.320 \ELANParticipant OR \tx naberui \ft de una \ref S04.2628 \ELANBegin 6058.880 \ELANEnd 6060.340 \ELANParticipant OR \tx jaitɨferi \ft de una vez aceptamos (lo primero que aprendemos es mambear, recibir mujer, sin tener instrumento, sin saber) \ref S04.2629 \ELANBegin 6060.480 \ELANEnd 6061.660 \ELANParticipant OR \tx jeedori \ft una culebra, \ref S04.2630 \ELANBegin 6061.700 \ELANEnd 6062.840 \ELANParticipant OR \tx feeirikaidɨkaɨ \ft una chucha (lo prohibido: de una vez actuamos pensando en destruir a otra persona), \ref S04.2631 \ELANBegin 6064.120 \ELANEnd 6066.400 \ELANParticipant OR \tx mooma abɨna rɨtɨkaɨ \ft dejamos sin parte al padre, \ref S04.2632 \ELANBegin 6066.700 \ELANEnd 6068.660 \ELANParticipant OR \tx eeiño abɨna rɨtɨkaɨ \ft dejamos sin parte a la madre (violamos el reglamento sin invitar a ellos: lo ofrecen es a los espíritus de los animales). \ref S04.2633 \ELANBegin 6069.160 \ELANEnd 6069.960 \ELANParticipant OR \tx akɨ \ft Entonces, \ref S04.2634 \ELANBegin 6070.160 \ELANEnd 6071.540 \ELANParticipant OR \tx eeiño janonaite \ft la madre se burla, \ref S04.2635 \ELANBegin 6071.780 \ELANEnd 6073.160 \ELANParticipant OR \tx mooma janonaite \ft el padre se burla, \ref S04.2636 \ELANBegin 6073.220 \ELANEnd 6074.620 \ELANParticipant OR \tx mooma buinaima \ft Entonces \ref S04.2637 \ELANBegin 6076.740 \ELANEnd 6077.980 \ELANParticipant OR \tx meita \ft por no escuchar \ref S04.2638 \ELANBegin 6078.620 \ELANEnd 6079.800 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft al \ref S04.2639 \ELANBegin 6080.120 \ELANEnd 6081.400 \ELANParticipant OR \tx kakañena ɨkoɨnia \ft Padre Creador (pues nos castiga). \ref S04.2640 \ELANBegin 6081.420 \ELANEnd 6082.840 \ELANParticipant OR \tx ite iiadɨ \ft Aunque la palabra existe, \ref S04.2641 \ELANBegin 6084.040 \ELANEnd 6084.900 \ELANParticipant OR \tx mooma \ft nosotros no sabemos \ref S04.2642 \ELANBegin 6085.280 \ELANEnd 6086.820 \ELANParticipant OR \tx uaina onoñe \ft la palabra del creador. \ref S04.2643 \ELANBegin 6087.460 \ELANEnd 6090.680 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ daɨita raiñokɨa \ft Entonces de esa manera, él nos rechazó (no nos quiso dar), \ref S04.2644 \ELANBegin 6091.220 \ELANEnd 6093.040 \ELANParticipant OR \tx kaɨ kakañenanori \ft por desobedecerle. \ref S04.2645 \ELANBegin 6093.500 \ELANEnd 6095.520 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mei raiñokɨgakaɨ \ft ¿Acaso fuimos despreciados? \ref S04.2646 \ELANBegin 6096.000 \ELANEnd 6097.120 \ELANParticipant OR \tx raiñokɨne \ft No somos despreciados. \ref S04.2647 \ELANBegin 6097.960 \ELANEnd 6099.020 \ELANParticipant OR \tx onoiyɨ \ft Conozca, \ref S04.2648 \ELANBegin 6099.200 \ELANEnd 6101.520 \ELANParticipant OR \tx eɨfo kue eɨba bai daɨde \ft encuentre mi rastro, mi huella, dice. \ref S04.2649 \ELANBegin 6101.860 \ELANEnd 6103.600 \ELANParticipant OR \tx kue eɨfodo bii daɨde \ft Venga por mi huella, dice. \ref S04.2650 \ELANBegin 6104.060 \ELANEnd 6104.820 \ELANParticipant OR \tx daɨna iiadɨ \ft Aunque nos lo dice, \ref S04.2651 \ELANBegin 6104.840 \ELANEnd 6105.560 \ELANParticipant OR \tx uinidɨkaɨ \ft no tenemos ojos, \ref S04.2652 \ELANBegin 6105.840 \ELANEnd 6106.700 \ELANParticipant OR \tx kɨoñe \ft no vemos. \ref S04.2653 \ELANBegin 6107.800 \ELANEnd 6109.440 \ELANParticipant OR \tx daɨnano jaaedɨ \ft Ese punto \ref S04.2654 \ELANBegin 6109.700 \ELANEnd 6110.660 \ELANParticipant OR \tx akɨ \ft es lo que se dice \ref S04.2655 \ELANBegin 6111.540 \ELANEnd 6112.620 \ELANParticipant OR \tx taɨjɨe \ft trabajo (eso quiere decir que trabaje). \ref S04.2656 \ELANBegin 6112.700 \ELANEnd 6114.220 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori \ft En ese punto, \ref S04.2657 \ELANBegin 6114.880 \ELANEnd 6116.120 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uai \ft es palabra, \ref S04.2658 \ELANBegin 6116.340 \ELANEnd 6117.920 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ faʼaikɨ \ft es saliva (alimento), \ref S04.2659 \ELANBegin 6119.700 \ELANEnd 6121.080 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft es \ref S04.2660 \ELANBegin 6122.020 \ELANEnd 6123.640 \ELANParticipant OR \tx jafirikaiya \ft palabra \ref S04.2661 \ELANBegin 6124.100 \ELANEnd 6125.080 \ELANParticipant OR \tx uai \ft de aliento, \ref S04.2662 \ELANBegin 6125.320 \ELANEnd 6126.500 \ELANParticipant OR \tx jenuano \ft eso es lo que \ref S04.2663 \ELANBegin 6126.560 \ELANEnd 6127.980 \ELANParticipant OR \tx mameidɨno \ft uno busca (esa es la palabra que uno busca). \ref S04.2664 \ELANBegin 6128.640 \ELANEnd 6130.040 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft En ese punto \ref S04.2665 \ELANBegin 6130.400 \ELANEnd 6131.620 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft eso \ref S04.2666 \ELANBegin 6133.520 \ELANEnd 6134.820 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft se dice \ref S04.2667 \ELANBegin 6134.860 \ELANEnd 6137.560 \ELANParticipant OR \tx yɨjɨde fia mei daɨde \ft que ya se endureció (se pegó). \nt yɨjɨde: no hay respiración, o por otra parte, se pegó su sal. \ref S04.2668 \ELANBegin 6137.800 \ELANEnd 6138.860 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft En ese punto, \ref S04.2669 \ELANBegin 6139.140 \ELANEnd 6140.520 \ELANParticipant OR \tx jaa aiyɨ \ft ya \ref S04.2670 \ELANBegin 6141.680 \ELANEnd 6143.260 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft ahí (en la bola que concretó) \ref S04.2671 \ELANBegin 6145.120 \ELANEnd 6146.340 \ELANParticipant OR \tx nɨɨnona \ft ya \ref S04.2672 \ELANBegin 6146.540 \ELANEnd 6149.040 \ELANParticipant OR \tx nɨnomo rɨado ite \ft está el valor (que usted conquistó). \ref S04.2673 \ELANBegin 6150.180 \ELANEnd 6152.900 \ELANParticipant OR \tx rɨado daɨna nɨnomo mei \ft El poder \ref S04.2674 \ELANBegin 6155.280 \ELANEnd 6158.760 \ELANParticipant OR \tx ba aaɨ izoidɨno urue izoidɨno ite fia \ft está en la mujer y está en el hijo; \ref S04.2675 \ELANBegin 6158.860 \ELANEnd 6161.300 \ELANParticipant OR \tx iidɨ mamekɨ rɨado \ft eso es lo que se dice poder. \ref S04.2676 \ELANBegin 6162.840 \ELANEnd 6164.120 \ELANParticipant OR \tx rɨado \ft Ese poder \ref S04.2677 \ELANBegin 6164.960 \ELANEnd 6166.580 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ rɨidogano \ft es lo que se protege \ref S04.2678 \ELANBegin 6166.920 \ELANEnd 6168.420 \ELANParticipant OR \tx nɨɨdɨ rɨado \ft Para quién \ref S04.2679 \ELANBegin 6168.480 \ELANEnd 6169.480 \ELANParticipant OR \tx mei mameri \ft usted trabaja? \ref S04.2680 \ELANBegin 6169.540 \ELANEnd 6171.820 \ELANParticipant OR \tx nɨɨdɨ rakɨnodo o jenori \ft ¿Con qué base está usted buscando? \ref S04.2681 \ELANBegin 6171.840 \ELANEnd 6174.200 \ELANParticipant OR \tx akɨ rakɨno jenuano \ft Esta es búsqueda de la base, \ref S04.2682 \ELANBegin 6175.020 \ELANEnd 6179.000 \ELANParticipant OR \tx akɨ rakɨno nɨɨ ziriyano rakɨno nɨɨ \ft esto es esculcar la base \ref S04.2683 \ELANBegin 6179.260 \ELANEnd 6179.960 \ELANParticipant OR \tx ua \ft para \ref S04.2684 \ELANBegin 6181.020 \ELANEnd 6182.440 \ELANParticipant OR \tx ogano \ft sacar (lo necesario). \ref S04.2685 \ELANBegin 6182.940 \ELANEnd 6185.820 \ELANParticipant OR \tx meita ote yɨɨnote \ft Entonces saca y recibe, \ref S04.2686 \ELANBegin 6186.200 \ELANEnd 6187.860 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnota eroide \ft lo recibe y lo estudia. \ref S04.2687 \ELANBegin 6187.880 \ELANEnd 6189.360 \ELANParticipant OR \tx fɨgue daɨde \ft Esta bueno, dice. \ref S04.2688 \ELANBegin 6190.180 \ELANEnd 6191.820 \ELANParticipant OR \tx mei kome onoñede \ft Pero uno no se da cuenta, \ref S04.2689 \ELANBegin 6191.840 \ELANEnd 6193.040 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨza onoiga \ft otro es el que sabe, \ref S04.2690 \ELANBegin 6193.060 \ELANEnd 6194.740 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨza uirena \ft otro es el que se da cuenta (tiene ojo), \ref S04.2691 \ELANBegin 6194.940 \ELANEnd 6196.260 \ELANParticipant OR \tx kaɨ mei onoñe \ft nosotros no sabemos, \ref S04.2692 \ELANBegin 6196.300 \ELANEnd 6197.760 \ELANParticipant OR \tx kue mei onoñedɨkue \ft yo no sé. \ref S04.2693 \ELANBegin 6198.060 \ELANEnd 6200.860 \ELANParticipant OR \tx izoide rakɨno akɨ \ft Así es la Palabra, \ref S04.2694 \ELANBegin 6201.660 \ELANEnd 6205.340 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ dɨnori \ft ahí en ese punto, \ref S04.2695 \ELANBegin 6205.760 \ELANEnd 6208.700 \ELANParticipant OR \tx jaae nɨɨ ua jaɨgabina mameide \ft se simboliza como la cahuana, \ref S04.2696 \ELANBegin 6208.700 \ELANEnd 6209.660 \ELANParticipant OR \tx kavenoga \ft ahí se mezcla \ref S04.2697 \ELANBegin 6209.760 \ELANEnd 6211.600 \ELANParticipant OR \tx ɨima uai \ft la palabra del hombre, \ref S04.2698 \ELANBegin 6211.960 \ELANEnd 6213.640 \ELANParticipant OR \tx eirɨngo uai \ft la palabra de la anciana, \ref S04.2699 \ELANBegin 6214.660 \ELANEnd 6217.300 \ELANParticipant OR \tx eirɨngo jitaikana \ft la necesidad de la anciana, \ref S04.2700 \ELANBegin 6217.320 \ELANEnd 6219.460 \ELANParticipant OR \tx eikome jitaikano ite \ft la necesidad del anciano—ahí están. \ref S04.2701 \ELANBegin 6219.960 \ELANEnd 6223.100 \ELANParticipant OR \tx oni ba rɨngoza uai mei batɨnomo daɨde \ft Fuera de eso (fuera del mambeadero) es palabra de mujer, \ref S04.2702 \ELANBegin 6223.360 \ELANEnd 6225.060 \ELANParticipant OR \tx oni ba daa jiɨza uai \ft fuera de es palabra de niño. \ref S04.2703 \ELANBegin 6225.080 \ELANEnd 6226.440 \ELANParticipant OR \tx akɨ eikome \ft Esto de acá se simboliza como palabra de anciano, \ref S04.2704 \ELANBegin 6226.440 \ELANEnd 6228.860 \ELANParticipant OR \tx akɨ eirɨngo uaina mameide \ft palabra de anciana (palabra del Creador), \ref S04.2705 \ELANBegin 6229.180 \ELANEnd 6231.340 \ELANParticipant OR \tx jɨɨramo ite \ft hay conjuraciones, \ref S04.2706 \ELANBegin 6232.140 \ELANEnd 6233.840 \ELANParticipant OR \tx manorite \ft hay curación. \ref S04.2707 \ELANBegin 6235.120 \ELANEnd 6237.340 \ELANParticipant OR \tx jɨkanoiadɨ mei jɨkanoga \ft Si es de preguntar, se pregunta, \ref S04.2708 \ELANBegin 6237.500 \ELANEnd 6240.120 \ELANParticipant OR \tx akɨ kaɨ zanobinano \ft ahí es donde nos llaman la atención, \ref S04.2709 \ELANBegin 6240.140 \ELANEnd 6242.760 \ELANParticipant OR \tx akɨ kaɨ uaitafinano \ft ahí es donde uno fue rebajado. \ref S04.2710 \ELANBegin 6242.880 \ELANEnd 6244.920 \ELANParticipant OR \tx buu mei kaɨ uaitaja \ft ¿Quién nos rebajó? \ref S04.2711 \ELANBegin 6244.980 \ELANEnd 6247.060 \ELANParticipant OR \tx kaɨ uaita ɨkoɨniadɨ \ft Nosotros mismos nos rebajamos. \ref S04.2712 \ELANBegin 6247.340 \ELANEnd 6249.360 \ELANParticipant OR \tx uafue daɨde \ft Uno recapacita \ref S04.2713 \ELANBegin 6249.820 \ELANEnd 6250.820 \ELANParticipant OR \tx zofete \ft y abandona (esa actitud). \ref S04.2714 \ELANBegin 6251.940 \ELANEnd 6253.380 \ELANParticipant OR \tx akɨ daɨitade \ft Eso es \ref S04.2715 \ELANBegin 6253.380 \ELANEnd 6254.980 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ junajano \ft abonar la palabra \ref S04.2716 \ELANBegin 6255.540 \ELANEnd 6259.000 \ELANParticipant OR \tx jaa kue iga rafue \ft que yo le di. \ref S04.2717 \ELANBegin 6259.220 \ELANEnd 6261.100 \ELANParticipant OR \tx kueɨeñe omoɨe \ft No es mío, es de ustedes, \ref S04.2718 \ELANBegin 6261.160 \ELANEnd 6262.780 \ELANParticipant OR \tx afedo omoɨ kaairi \ft con eso tienen que vivir. \ref S04.2719 \ELANBegin 6262.960 \ELANEnd 6264.340 \ELANParticipant OR \tx daɨnano iga \ft Diciendo eso nos lo dio, \ref S04.2720 \ELANBegin 6264.360 \ELANEnd 6265.860 \ELANParticipant OR \tx mei junañedɨkaɨ \ft pero nosotros lo descuidamos. \ref S04.2721 \ELANBegin 6266.360 \ELANEnd 6268.960 \ELANParticipant OR \tx junadɨkaɨniadɨ ebire mei \ft Si lo cuidamos, se va a ver \ref S04.2722 \ELANBegin 6269.840 \ELANEnd 6271.160 \ELANParticipant OR \tx kɨoide \ft bien (crece bonito), \ref S04.2723 \ELANBegin 6272.120 \ELANEnd 6274.500 \ELANParticipant OR \tx kueɨena daɨiye izoide \ft otro puede quererlo para él (lo quiere quitar). \ref S04.2724 \ELANBegin 6274.700 \ELANEnd 6276.840 \ELANParticipant OR \tx akɨ jɨaɨ uaina \ft Esa persona \ref S04.2725 \ELANBegin 6276.840 \ELANEnd 6278.280 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ uigano \ft va llevando otra palabra (envidia), \ref S04.2726 \ELANBegin 6278.440 \ELANEnd 6280.340 \ELANParticipant OR \tx jɨaɨnona uigano \ft \ref S04.2727 \ELANBegin 6281.200 \ELANEnd 6284.140 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ eboiokana bitɨno \ft ya vienen celos, \ref S04.2728 \ELANBegin 6284.940 \ELANEnd 6286.900 \ELANParticipant OR \tx eboifue uaido \ft con la palabra \ref S04.2729 \ELANBegin 6287.640 \ELANEnd 6289.060 \ELANParticipant OR \tx ua-uabite- \ft de celos \ref S04.2730 \ELANBegin 6289.200 \ELANEnd 6290.800 \ELANParticipant OR \tx -na mameide \ft está hablando. (¿por qué yo vivo mal si ese otro vive bien: ese punto está explicando en este pedazo). \ref S04.2731 \ELANBegin 6291.280 \ELANEnd 6294.520 \ELANParticipant OR \tx jaa meita akɨ dɨnori nɨɨ ua \ft Ya entonces esa palabra que venía envolatada \ref S04.2732 \ELANBegin 6295.520 \ELANEnd 6297.160 \ELANParticipant OR \tx yɨɨnofide \ft fue recogida (la atrapó: esa envidia, o sea la endulzó en la sal). \ref S04.2733 \ELANBegin 6297.260 \ELANEnd 6298.980 \ELANParticipant OR \tx akɨ dɨnori nɨɨ \ft En ese punto, \ref S04.2734 \ELANBegin 6300.460 \ELANEnd 6302.360 \ELANParticipant OR \tx jaae mooma buinaima \ft el Padre Creador dijo \ref S04.2735 \ELANBegin 6302.380 \ELANEnd 6307.200 \ELANParticipant OR \tx jaɨnoijidɨkue jaa jaɨnoibidɨkue komuiyakai \ft yo del agua me formé. \ref S04.2736 \ELANBegin 6307.680 \ELANEnd 6309.740 \ELANParticipant OR \tx izoide rakɨno \ft Así es la base \ref S04.2737 \ELANBegin 6310.060 \ELANEnd 6312.160 \ELANParticipant OR \tx rafue jiyakɨmo daɨi \ft de la Palabra, así \ref S04.2738 \ELANBegin 6312.180 \ELANEnd 6314.580 \ELANParticipant OR \tx komuite monifue urukɨ \ft la futura generación de vida \ref S04.2739 \ELANBegin 6315.020 \ELANEnd 6316.140 \ELANParticipant OR \tx jaɨnoiji \ft del agua \ref S04.2740 \ELANBegin 6317.960 \ELANEnd 6318.960 \ELANParticipant OR \tx naane \ft van a \ref S04.2741 \ELANBegin 6319.000 \ELANEnd 6319.880 \ELANParticipant OR \tx komuiye \ft nacer (del esperma), \ref S04.2742 \ELANBegin 6320.540 \ELANEnd 6321.540 \ELANParticipant OR \tx komɨnɨitai \ft se van a humanizar, \ref S04.2743 \ELANBegin 6323.000 \ELANEnd 6324.220 \ELANParticipant OR \tx uairite \ft van a tener voz, \ref S04.2744 \ELANBegin 6324.740 \ELANEnd 6325.820 \ELANParticipant OR \tx uurite \ft van a hablar, \ref S04.2745 \ELANBegin 6326.780 \ELANEnd 6327.860 \ELANParticipant OR \tx uurioide \ft van a seguir hablando. \ref S04.2746 \ELANBegin 6329.620 \ELANEnd 6330.740 \ELANParticipant OR \tx dɨnori \ft En ese punto \ref S04.2747 \ELANBegin 6331.400 \ELANEnd 6332.260 \ELANParticipant OR \tx ua \ft sacar \ref S04.2748 \ELANBegin 6333.800 \ELANEnd 6337.340 \ELANParticipant OR \tx ua daɨde mei yɨɨnua \ft quiere decir recibir. \ref S04.2749 \ELANBegin 6338.360 \ELANEnd 6340.640 \ELANParticipant OR \tx nɨzaka ua daɨitɨ \ft ¿Quién va a decir “verdad”? \ref S04.2750 \ELANBegin 6341.840 \ELANEnd 6343.740 \ELANParticipant OR \tx nɨzaka fɨmaitɨ \ft ¿Quién va a guardar la ley? \ref S04.2751 \ELANBegin 6343.940 \ELANEnd 6345.080 \ELANParticipant OR \tx fɨmaitɨza \ft Quien cumplió la ley \ref S04.2752 \ELANBegin 6346.520 \ELANEnd 6348.840 \ELANParticipant OR \tx fɨmaitɨza jabɨnoye \ft es el que lo va a redondear (todo el conocimiento: lo va a cubrir: lo reúne todo en un mismo sitio), \ref S04.2753 \ELANBegin 6349.120 \ELANEnd 6351.280 \ELANParticipant OR \tx fɨmaitɨza yɨɨnoye \ft el que cumple es quien lo va a recibir. \ref S04.2754 \ELANBegin 6353.100 \ELANEnd 6354.820 \ELANParticipant OR \tx fɨmaitɨza \ft La palabra \ref S04.2755 \ELANBegin 6355.240 \ELANEnd 6356.400 \ELANParticipant OR \tx nɨɨ ua \ft del que \ref S04.2756 \ELANBegin 6357.280 \ELANEnd 6358.240 \ELANParticipant OR \tx uai \ft cumplió la ley \ref S04.2757 \ELANBegin 6359.640 \ELANEnd 6361.120 \ELANParticipant OR \tx ɨere fareiyeza \ft va a ser grandiosa, \ref S04.2758 \ELANBegin 6361.760 \ELANEnd 6364.140 \ELANParticipant OR \tx fia zeze uaiza \ft palabra dulce (a los demás atrae). \ref S04.2759 \ELANBegin 6365.080 \ELANEnd 6367.840 \ELANParticipant OR \tx jaa akɨ dɨnori nɨɨ ua \ft Ya en ese punto \ref S04.2760 \ELANBegin 6367.860 \ELANEnd 6370.300 \ELANParticipant OR \tx jaae mei mamekɨ komuiye \ft va a nacer la palabra \ref S04.2761 \ELANBegin 6370.540 \ELANEnd 6372.000 \ELANParticipant OR \tx moziraɨma \ft del sostenedor (del maestro), \ref S04.2762 \ELANBegin 6372.320 \ELANEnd 6374.560 \ELANParticipant OR \tx rafue moziraɨma \ft sostenedor de la Palabra (ya hay resultados), \ref S04.2763 \ELANBegin 6374.580 \ELANEnd 6376.100 \ELANParticipant OR \tx rafue yɨɨraɨma \ft recibidor de la Palabra. \ref S04.2764 \ELANBegin 6376.160 \ELANEnd 6377.900 \ELANParticipant OR \tx rafue mozikai \ft Sostuvo la palabra \ref S04.2765 \ELANBegin 6379.520 \ELANEnd 6381.040 \ELANParticipant OR \tx jaɨronaifide \ft y descansó. \ELANMediaURL file:///D:/Archivos de sonido/SAL/SAL_Audios cortados/SAL04.WAV \ELANMediaMIME audio/x-wav